Z sondażu ośrodka Elabe, przeprowadzonego dla BFM TV i opublikowanego w środę jeszcze przed oświadczeniem "żółtych kamizelek", wynika, że ich lista wyborcza znalazłaby się na trzecim miejscu, za prezydenckim ugrupowaniem Republiko Naprzód! (LREM) i Zjednoczeniem Narodowym (dawniej Frontem Narodowym) Marine Le Pen.
Podczas gdy jedni wyrażają satysfakcję ze strukturyzacji niezorganizowanego dotąd ruchu, inni twierdzą, że chodzi tu przede wszystkim o odebranie głosów skrajnej prawicy i lewicy, co przyczyni się do poprawy pozycji partii Macrona.
Na czele listy o nazwie Zbiórka Inicjatywy Obywatelskiej (Ralliement d’initiative citoyenne, RIC) stanąć ma Ingrid Levavasseur, jedna z najbardziej znanych postaci ruchu. Często widziana w telewizji, miała nawet zostać dziennikarką BFM TV, ale zrezygnowała wobec nacisków, a nawet gróźb ze strony niektórych „żółtych kamizelek”.
W środę ogłoszono pierwsze 10 nazwisk z listy, ale kandydatów ma być na niej 79. Tylu posłów po wyjściu Wielkiej Brytanii z UE powinno przysługiwać Francji w Parlamencie Europejskim. Dotychczas w wyborach do PE głosowano we Francji w ośmiu okręgach wyborczych, tym razem okręgiem wyborczym jest cały kraj.
„Chodzi o to, by na liście znaleźli się nie technokraci, ale ludzie, którzy od początku prowadzą mobilizację na ulicach. Odrzuciliśmy już propozycje pewnej liczby celebrytów” – powiedział w wywiadzie dla dziennika „Le Figaro” Hayk Shahinyan, inny znany przedstawiciel „żółtych kamizelek”, który ma być szefem ich kampanii wyborczej.
Decyzję o utworzeniu listy działacz tłumaczył tym, że ruch miał trzy możliwości - zignorowanie wyborów, co „pozwoliłoby partiom na ich stare gierki”, albo dołączenie do istniejącej już listy, co równałoby się udzieleniu danej partii poparcia. „Trzecim rozwiązaniem było pozostanie niezależnym i utrwalenie naszego przesłania” - wskazał Shahinyan. Jak dodał działacz, „widzi kandydatów +żółtych koszulek+ również w przyszłych wyborach lokalnych i parlamentarnych”.
Do niedawna na pierwszym miejscu w deklarowanych preferencjach wyborczych sondaże umieszczały Zjednoczenie Narodowe. Uważa się, że poprawę swoich wyników LREM zawdzięcza ogłoszeniu przez Macrona „wielkiej debaty narodowej” i jego obecność w mediach po jej rozpoczęciu. Ponadto - jak twierdzą obserwatorzy - Macron i LREM pod wpływem „żółtych kamizelek” zmienili strategię, wycofując się z antypopulistycznych deklaracji i rozwijając tematykę socjalną, wyniesioną przez ten ruch społeczny na pierwszy plan.
„Życzę szczęścia +żółtym kamizelkom+ i ich liście” – powiedział w BFM TV Nicolas Dupont-Aignan, przywódca niewielkiej partii suwerenistycznej Powstań Francjo (Debout la France, DLF). Zastrzegł, że „ogłoszenie listy nie wystarczy, trzeba mieć jeszcze projekt, osobowości i wszystko to ma być spójne”.
Paryski działacz LREM Guillaume Peyron, odnosząc się w środę wieczorem do wyników sondażu, przyznał, że lista „żółtych kamizelek” „umacnia pozycję zwolenników prezydenta Macrona”.
Politolog Jean-Yves Potel sprecyzował, że lista – nie wiadomo, na ile reprezentatywna dla całego ruchu – odbierze głosy przede wszystkim skrajnie prawicowemu Zjednoczeniu Narodowemu i skrajnie lewicowej Francji Nieujarzmionej (LFI).
Profesor Instytutu Nauk Politycznych w Grenoble Christophe Bouillaud ocenił, że trwa kryzys systemu partyjnego, który z całą siłą ilustrował wybór Macrona na prezydenta i którego innym aspektem jest sam ruch „żółtych kamizelek”.
Wciąż nie wiadomo, czy LREM uda się na trwałe zdobyć pozycję jednej z głównych partii, czy Partii Socjalistycznej i centroprawicowym Republikanom uda się odzyskać dawne znaczenie i czy dojdzie do sojuszu skrajnej lewicy ze skrajną prawicą, dzięki któremu stałyby się główną, jeśli nie jedyną, liczącą się siłą opozycji.
Tym ostrym turbulencjom politycznym nie towarzyszy poważna reforma instytucjonalna - zauważył Bouillaud. Zapowiadana przez Macrona zmiana konstytucji pozostaje w fazie projektu, podobnie jak „referendum inicjatywy obywatelskiej”, stanowiące zasadniczy postulat „żółtych kamizelek”. „Demokracja przedstawicielska przechodzi kryzys, ale nikt nie wie, jak ten proces się zakończy” – uznał profesor.
>>> Czytaj też: Minister gospodarki Francji: Ghosn zrezygnował z szefowania w Renault
