Krajowa Izba Gospodarcza jest zadowolona z rozpoczęcia prac nad poselskim projektem ustawy o szczególnych zasadach odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa.
- Uchwalenie projektu jest szansą na wprowadzenie jednego, systemowego i spójnego mechanizmu odpowiedzialności urzędniczej. Jednocześnie regulacja przyczyniłaby się do poprawy bezpieczeństwa obrotu gospodarczego, zmniejszając znacząco liczbę błędnych decyzji administracyjnych i ograniczając korupcję – mówi prezes KIG Andrzej Arendarski.
Przedsiębiorcy uważają, iż obecne rozwiązania w kodeksie cywilnym w niewystarczający sposób regulują kwestie odpowiedzialności, w szczególności poszczególnych urzędników.
Obowiązujące regulacje są nieskuteczne, o czym świadczy duża liczba przedsiębiorstw, które znalazły się trudnej sytuacji w wyniku błędów urzędników. Część musiała skierować aktywność na zmianę błędnej decyzji, zaniedbując niezbędne dla funkcjonowania przedsiębiorstwa działania, co w konsekwencji przyczyniło się do ich upadłości. Zmiana jest szczególne istotna w nadchodzącym okresie spowolnienia gospodarczego.
W myśl projektu ustawy funkcjonariusz publiczny ponosiłby odpowiedzialność w razie zaistnienia następujących przesłanek:
- na mocy prawomocnego orzeczenia sądu lub na mocy ugody, przyznane zostało odszkodowanie od podmiotu odpowiedzialnego za szkodę majątkową wyrządzoną przy wykonaniu władzy publicznej z rażącym naruszeniem prawa,
- naruszenie spowodowane zostało zawinionym działaniem lub zaniechaniem funkcjonariusza publicznego,
- naruszenie prawa zostało stwierdzone w postępowaniu sądowo-administracyjnym lub w orzeczeniu sądu cywilnego.
Odszkodowanie, które może zapłacić urzędnik w związku z niekorzystnym wyrokiem sądu będzie równe wysokości odszkodowania zapłaconego przez samorząd. Projekt ustala górny limit odpowiedzialności majątkowej funkcjonariusza publicznego na poziomie 12-krotności przeciętnego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS.
W projekcie ustawy istotne jest, że w sytuacji, gdy samorząd zapłaci odszkodowanie, to na wójcie, staroście lub marszałku będzie spoczywał obowiązek powiadomienia w ciągu 30 dni właściwej terytorialnie prokuratury okręgowej o decyzji sądu.
Prokurator – w ramach postępowania wyjaśniającego – będzie miał obowiązek w ciągu miesiąca ustalenie funkcjonariusza publicznego odpowiedzialnego za decyzję wydaną z rażącym naruszeniem prawa, sprawdzenia, czy zachodzą przesłanki odpowiedzialności oraz określenie wysokości szkody urzędu.
Za racjonalne należy uznać kluczowe dla skuteczności ustawy definicje funkcjonariusza publicznego i organu administracji. Zaproponowany katalog, choć w pracach legislacyjnych wymaga jeszcze doprecyzowania, oznacza, że w praktyce odpowiedzialnością zostaną objęci wszyscy urzędnicy, którzy przygotowują decyzje administracyjne.
