Prezes NBP prof. Adam Glapiński poinformował o pomyślnym zakończeniu relokacji 100. ton złota ze skarbca Banku Anglii do Polski, do skarbców NBP. Taka ilość to blisko połowa całych zasobów złota polskiego banku centralnego. Obecnie NBP posiada 228,6 ton złota jako część oficjalnej rezerwy dewizowej.

Na spotkaniu zorganizowanym 25 listopada w Centrum Pieniądza im. Sławomira Skrzypka,
w sali będącej odzwierciedleniem skarbca Narodowego Banku Polskiego prof. Adam Glapiński zakomunikował pomyślne zakończenie operacji transportu 100. ton złota z Bank of England do skarbców NBP.

Na zlecenie NBP złoto zostało przetransportowane do Polski przez międzynarodową firmę specjalizującą się w transporcie wartości. Transport odbywał się specjalnie w tym celu wyczarterowanymi samolotami, a ładunek dostarczano na lotniska w Warszawie
i Poznaniu. W okresie od września do listopada 2019 r. odbyło się 8 transportów, każdorazowo zawierających 1000 sztab.

W przeprowadzenie akcji było zaangażowanych wiele podmiotów. W Polsce NBP był wspierany przez Policję, Straż Graniczną, porty lotnicze i firmy obsługi naziemnej lotnisk. Cała operacja wymagała doskonałej koordynacji ze służbami brytyjskimi oraz pracownikami Bank of England.

Reklama

W przeliczeniu na uncje 100. tonom złota odpowiada 3 214,01 tys. uncji trojańskich netto. Łączna wartość przywiezionego złota wynosi obecnie 18,3 mld. złotych.

Złoto ma postać fizyczną. Sztaby spełniają standardy London Good Delivery to znaczy, że mają masę od 350 do 430 uncji trojańskich (od 10,9 do 13,4 kg) oraz próbę złota co najmniej 0,995.

NBP podkreśla symboliczne znaczenie relokacji 100 ton złota do Polski. To wypełnienie honorowych zobowiązań wobec pracowników Banku Polskiego SA, którzy z narażeniem życia i zdrowia uchronili przed 80-laty ówczesne zasoby złota przed przejęciem przez wojska niemieckie.

Zamiar relokacji części zasobów złota bank centralny komunikował już w lipcu bieżącego roku i potwierdził następnie Uchwałą Zarządu. Decyzja o przeniesieniu połowy obecnych zasobów złota (około 100 ton) do skarbców NBP była powiązana z wcześniejszymi decyzjami banku centralnego o zwiększeniu zasobu złota NBP łącznie o 125,7 ton w latach 2018-2019.
Tak istotne zwiększenie rezerw w złocie, do stanu 228,6 ton, stanowiło przesłankę
do dywersyfikacji miejsc przechowywania kruszcu. Tak postępują też inne banki centralne. Praktyka taka ma na celu ograniczenie ryzyka geopolitycznego, którego konsekwencją mogłaby być na przykład utrata dostępu lub ograniczenie możliwości swobodnego dysponowania zasobami złota utrzymywanymi za granicą, co byłoby niezgodne z jedną
z podstawowych funkcji utrzymywania rezerwy w złocie, tj. możliwością mobilizacji aktywów finansowych kraju w sytuacjach skrajnych.


Narodowy Bank Polski podkreśla, że nie dostrzega dziś takiego ryzyka, ale jednocześnie mając na uwadze strategiczny charakter rezerw złota, podobnie jak inne banki centralne, dąży
do dywersyfikacji miejsc jego przechowywania. W większości banków centralnych około
50 % zasobu złota jest przechowywane w skarbcach na terenie kraju.

Złoto jest szczególnym składnikiem rezerw dewizowych banków centralnych. Z uwagi na jego charakterystykę (brak ryzyka kredytowego, rozumianego jako możliwość niewywiązania się emitenta z zobowiązań, brak bezpośrednich powiązań z polityką gospodarczą jakiegokolwiek kraju, a także cechy fizyczne – trwałość i właściwie niezniszczalność) traktuje się jako tzw. bezpieczną przystań (safe haven asset). Wartość złota zazwyczaj rośnie w warunkach podwyższonego ryzyka kryzysów finansowych i politycznych, co oznacza, że może ono wzmacniać wiarygodność i zabezpieczać siłę finansową kraju nawet w skrajnie niekorzystnych warunkach. Wyższa wiarygodność finansowa kraju w ocenie agencji ratingowych, inwestorów zagranicznych i instytucji międzynarodowych oddziałuje m.in. na obniżenie kosztu finansowania na rynkach globalnych.

Udział złota dewizowego w Oficjalnych Aktywach Rezerwowych stanowi wg danych na koniec października 9,1 %. Dzięki dokonanym zakupom złota NBP zbliżył się znacząco
do 10,5 %, czyli średniej banków centralnych. Trzeba jednak pamiętać, że jeszcze 2017 r, złoto stanowiło 3,8 % aktywów rezerwowych NBP.

Pozostała część zasobów złota, będącego w posiadaniu NBP, pozostanie w skarbcach Banku Anglii i będzie nadal inwestowana na rynkach zagranicznych. W okresie od 2016 roku przychód z lokat w złocie sięgnął 60,5 mln PLN (równowartość 15,7 mln USD).

Wykorzystanie skarbców Bank of England w Londynie, z których korzysta większość kontrahentów aktywnych na rynku złota, pozwala oczywiście podnosić dochodowość złota poprzez lokowanie w transakcjach depozytowych. Jednak nadrzędnym celem banku centralnego utrzymywania rezerw w złocie jest wzmacnianie wiarygodności i zabezpieczanie siły finansowej kraju, nawet w skrajnie niekorzystnych warunkach.

Należy też podkreślić, że ze względu na charakterystykę złota jako strategicznego składnika aktywów rezerwowych oraz uwarunkowania na rynku jego obrotu, zasoby złota nie są postrzegane jako źródło dochodu banków centralnych. Także z tego powodu decyzja Zarządu NBP o repatriacji złota miała charakter strategiczny i była podyktowana dążeniem
do zwiększenia bezpieczeństwa finansowego Polski, w szczególności do zapewnienia możliwości swobodnego dysponowania złotem w warunkach materializacji ryzyka geopolitycznego.

105 ton złota (5 ton było już wcześniej) będących częścią oficjalnej rezerwy dewizowej NBP jest złożone w bezpiecznych skarbcach. Narodowy Bank Polski z dumą podkreśla, że operacja relokacji złota dokonała się w ważnym dla banku roku 100-lecie ustanowienia polskiej waluty, złotego.