"Jest to polski sukces negocjacyjny, a wypracowany w Brukseli dokument jest dobrze zbilansowany i nikt nie jest poszkodowany" - powiedział Kwieciński. Przypominał, że "rozmowy na temat CEF(Connecting Europe Facility) trwały od początku września, ale do tej pory każde z 28 państw "ciągnęło linę w swoją stronę".
Dużym sukcesem - jak podkreślił Kwieciński - jest m.in. to, że Polska dostanie z CEF, czyli instrumentu zarządzanego z poziomu UE, finansowanie w wysokości 85 proc. inwestycji nie tylko na projekty transgraniczne (łączące, co najmniej dwa kraje), ale również na tak zwane brakujące połączenia (missing links) w transeuropejskiej sieci transportowej, (TEN-T). Przypomniał, że pierwotnie Komisja Europejska chciała objąć tak wysokim dofinansowaniem tylko połączenia transgraniczne i było to obwarowane restrykcyjnymi warunkami.
Polskim postulatem, który znalazł się w porozumieniu, było też włączenie do przebiegających przez Polskę korytarzy TEN-T nowych odcinków drogowych i kolejowych. W sieci znalazły się nowe odcinki Via Carpatia (Białystok – granica z Białorusią, Babica - Barwinek – granica ze Słowacją, Lublin - Chełm – granica z Ukrainą, Lublin - Zamość – granica z Ukrainą) oraz odcinki stanowiące połączenia kolejowe do Centralnego Portu Komunikacyjnego. Uwzględniono też nowy korytarz Via Carpatia w zakresie wdrażania cyfrowych sieci 5G.
Przez Polskę przebiegają dwa korytarze TEN-T. Pierwszy to korytarz Bałtyk - Adriatyk, który łączy polskie porty morskie, przez Czechy, Słowację, Austrię z włoskimi portami adriatyckimi. Drugi to Morze Północne - Bałtyk łączący Finlandię, Estonię, Łotwę, Litwę, Polskę z portami w Belgii, Holandii i Niemczech.
„Sporo udało się nam uzyskać dzięki sojuszom. Najwięcej punktów stycznych mieliśmy z krajami Grupy Wyszehradzkiej. W wielu kwestiach, jak choćby poziom dofinansowania, podzielaliśmy też stanowisko innych państw, które obficie korzystają z unijnej polityki spójności” – wyjaśnił Kwieciński.
Do rozstrzygnięcia pozostały jeszcze kwestie finansowe. Wielkość budżetu CEF i podział na pulę ogólną i pule dla poszczególnych państw pozostaje przedmiotem negocjacji finansowych. Wyjściowa propozycja Komisji Europejskiej to ponad 42 mld euro. W zakresie uzgodnionym przez Radę UE projekt rozporządzenia będzie przedmiotem uzgodnień (tak zwanego trilogu) pomiędzy Komisją Europejską, Radą i Parlamentem Europejskim.
Łącząc Europę (CEF – Connecting Europe Facility) to specjalny instrument finansowy zarządzany z poziomu UE. Po raz pierwszy pojawił się w budżecie UE na lata 2014-2020. Wspiera najważniejsze w UE inwestycje transportowe, energetyczne i telekomunikacyjne. Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju koordynuje wykorzystanie funduszy CEF na transport. W budżecie 2014-2020 pieniądze były dostępne w dwóch pulach. Pierwsza to pieniądze dedykowane poszczególnym państwom, czyli tak zwane koperty narodowe. Dla Polski zarezerwowano 4,14 miliarda euro. Całkowicie wykorzystaliśmy te środki, głównie na inwestycje kolejowe. Z kolei pula ogólna to konkursy dla wszystkich państw UE, w której podmioty z Polski rywalizowały z podmiotami z innych krajów. Z tych pieniędzy Polsce udało się pozyskać około 120 milionów euro.
W tej chwili w UE trwają rozmowy o tym jak ma wyglądać CEF w perspektywie 2021-2027.
autor: Ewa Wesołowska
