ZUS wypłaci 1200 zł rocznie na prąd. Nowy bon energetyczny od 2027 roku. Kto dostanie pieniądze?

Od 2027 roku ruszy nowy, ogólnopolski program wsparcia skierowany do seniorów zmagających się z rosnącymi kosztami życia. Szczególnie dotkliwym obciążeniem są obecnie rachunki za energię elektryczną i ogrzewanie, które – w świetle wprowadzanych zmian klimatyczno-prawnych – mają dalej drożeć. Dlatego też rząd zapowiada uruchomienie nowego bonu energetycznego. Ma on pomóc najbardziej narażonym na ubóstwo energetyczne emerytom, zapobiec ich zadłużaniu się, a w skrajnych przypadkach – ryzyku odcięcia od dostaw podstawowych mediów.

Zgodnie z zapowiedziami, bon energetyczny będzie przysługiwał jedynie osobom spełniającym konkretne kryteria – zarówno dochodowe, jak i wiekowe oraz te dotyczące źródła energii, którym ogrzewany jest dom. Co istotne, wsparcie to nie będzie jednorazowe. Ma być wypłacane systematycznie przez pięć kolejnych lat. W artykule wyjaśniamy, komu dokładnie będzie przysługiwał bon, jakie są warunki jego przyznania, ile pieniędzy można otrzymać w skali roku, a także jak będzie wyglądała procedura jego uzyskania.

Nowy bon energetyczny od 2027 roku. Dla kogo dopłata do energii?

Rząd Donalda Tuska pracuje nad wprowadzeniem bonu energetycznego, który ma wesprzeć gospodarstwa domowe szczególnie narażone na skutki drożejącej energii. Program skierowany będzie do emerytów, którzy:

• osiągnęli wiek emerytalny (kobiety 60 lat, mężczyźni 65 lat),
• nie przekraczają progu dochodowego 2525 zł brutto miesięcznie (dla jednoosobowego gospodarstwa domowego) lub 1700 zł na osobę (w gospodarstwach wieloosobowych),
• mieszkają w budynkach ogrzewanych paliwami kopalnymi (np. węgiel, olej opałowy).

Pomoc nie obejmie więc wszystkich emerytów, lecz tylko najuboższych, którzy korzystają z tradycyjnych, emisyjnych źródeł ciepła.

Bon energetyczny 2027. Ile pieniędzy i kiedy?

Wysokość bonu energetycznego ma wynieść średnio 1200 zł rocznie na gospodarstwo domowe. Program przewiduje wypłaty kwartalne (czyli po 300 zł co trzy miesiące) przez okres pięciu lat – łącznie 20 transz, od 2027 do 2031 roku. Wsparcie będzie wygaszane stopniowo do 2032 r.

Wypłatami bonu zajmie się Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Cały system będzie w pełni zautomatyzowany, bez udziału samorządów, dostawców energii czy innych pośredników. Rozważana jest również opcja automatycznego przypisania bonu do numeru PESEL, bez konieczności składania wniosku. Dla osób wykluczonych cyfrowo przewidziano pomoc pracowników socjalnych oraz możliwość składania dokumentów w formie papierowej.

Dlaczego rząd wprowadza bon energetyczny? ETS2 i nowy "podatek od ogrzewania"

Wprowadzenie bonu energetycznego związane jest bezpośrednio z nowym unijnym systemem ETS2 (Emission Trading System 2), który przewiduje objęcie gospodarstw domowych opłatą za emisję CO2. Oznacza to, że prąd, gaz i paliwa stałe będą stopniowo drożeć, a największy ciężar tych zmian odczują osoby o niskich dochodach.

Choć rząd zabiega w Brukseli o odroczenie wejścia ETS2, przygotowuje również plan awaryjny w razie braku takiego kompromisu. Bon energetyczny ma chronić seniorów przed ubóstwem energetycznym, zadłużeniem i ryzykiem odcięcia od podstawowych mediów.

Podstawą prawną do wdrożenia systemu będzie Plan Społeczno-Klimatyczny (PSK), zaprezentowany przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej 6 czerwca 2025 r. Zobacz dokument

Co trzeba zrobić, by dostać bon energetyczny?

Choć szczegóły procedury nie zostały jeszcze opublikowane, według dokumentu PSK bon może być przypisany automatycznie do numeru PESEL, a osoby kwalifikujące się mogą nie musieć składać wniosku. Jeśli jednak system automatyczny nie zostanie wdrożony, seniorzy będą musieli:

• złożyć wniosek w ZUS (również przez internet lub w oddziale),
• dołączyć dokumenty potwierdzające dochód,
• wykazać zamieszkiwanie w budynku z indywidualnym, kopalnym źródłem ciepła,
• mieć ukończony wiek emerytalny.

Bon energetyczny a inne świadczenia. Czy będzie wpływać na dochód?

Bon energetyczny będzie miał charakter świadczenia jednorazowego, celowego i okresowego. Nie będzie opodatkowany ani wliczany do dochodu przy ubieganiu się o inne formy pomocy (np. 500+ dla niesamodzielnych czy dodatki mieszkaniowe). Takie same zasady obowiązują już w przypadku dodatku osłonowego i dodatku energetycznego.

Dodatkowo osoby, które otrzymają bon, będą mogły skorzystać z programu doradztwa energetycznego oraz z komponentu inwestycyjnego (np. termomodernizacji, fotowoltaiki), co ma przyspieszyć uniezależnienie się od paliw kopalnych.

Ubóstwo energetyczne w Polsce. Dane i skala zjawiska

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w 2023 roku aż 11 proc. gospodarstw domowych w Polsce deklarowało, że nie jest w stanie utrzymać odpowiedniej temperatury w mieszkaniu w sezonie grzewczym. Problem szczególnie dotyczy osób starszych, mieszkających samotnie na wsi lub w starych budynkach bez dostępu do sieci ciepłowniczej.

Wprowadzenie bonu energetycznego może więc być krokiem w stronę likwidacji tzw. ubóstwa energetycznego, które w Polsce dotyczy nawet 1,3 mln gospodarstw domowych. Jest to również jeden z celów polityki klimatycznej UE do 2030 roku.