ZUS zablokuje L4 od 15 czerwca? Problem może dotyczyć tysięcy lekarzy

ZUS ogłosił ważną zmianę techniczną, która dotknie wszystkich lekarzy i asystentów medycznych korzystających z e-ZLA (elektroniczne zwolnienia lekarskie) - donosi Rynek Zdrowia. Od 15 czerwca 2025 r. dokumenty będą akceptowane wyłącznie w protokole HTTP/1.1. Nowocześniejsze standardy – HTTP/2 i HTTP/3 – nie będą działać. W artykule wyjaśniamy, czym jest ta zmiana, kogo dotyczy, jak się przygotować i jakie mogą być konsekwencje zaniedbania aktualizacji.

Blokada L4 od 15 czerwca? ZUS wprowadza nowe zasady

Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że od 15 czerwca 2025 roku komunikacja z usługą e-ZLA będzie możliwa wyłącznie za pomocą protokołu HTTP/1.1. Dotyczy to zarówno środowiska produkcyjnego, jak i testowego (od 5 maja).

Dlaczego to ważne? Ponieważ wiele aplikacji gabinetowych automatycznie aktualizuje się do nowszych wersji protokołów (HTTP/2 lub HTTP/3), które od tej daty przestaną być akceptowane przez system ZUS. W efekcie lekarze nie będą mogli przesłać e-ZLA, co oznacza brak możliwości wystawiania zwolnień lekarskich dla pacjentów.

Lekarze nie wystawią L4? Zablokowany dostęp do systemu ZUS

Brak zgodności aplikacji z HTTP/1.1 spowoduje błędy komunikacji i natychmiastową blokadę dostępu do usług e-ZLA. Oznacza to, że:

• lekarz nie wystawi zwolnienia lekarskiego w formie elektronicznej,
• pacjent nie otrzyma zaświadczenia potrzebnego do świadczeń z ZUS,
• konieczne będzie ręczne wystawianie zwolnień (co jest niezgodne z aktualnymi przepisami).

Dla dużych placówek może to oznaczać dziesiątki niewysłanych dokumentów dziennie, co z kolei generuje ryzyko skarg pacjentów, utrudnienia w pracy recepcji oraz opóźnienia w wypłacie świadczeń chorobowych.

Blokada zwolnień lekarskich. Co muszą zrobić przychodnie?

ZUS zaleca natychmiastową weryfikację i aktualizację aplikacji gabinetowych. Należy:

• Sprawdzić, czy system komunikuje się z e-ZLA poprzez protokół HTTP/1.1.
• Skontaktować się z dostawcą oprogramowania, jeśli nie jesteś pewien konfiguracji.
• Zaktualizować środowisko testowe przed 5 maja, a produkcyjne – przed 15 czerwca.

Dostawcy oprogramowania gabinetowego są zobowiązani do dostarczenia wersji kompatybilnej z wymogiem ZUS – ale nie wszyscy to zrobili. Dlatego lekarze i placówki powinny działać natychmiast, by nie zaskoczyła ich blokada w połowie czerwca.

Zasady wystawiania e-ZLA - podstawa prawna

Obowiązek wystawiania elektronicznych zwolnień lekarskich wprowadzono ustawowo. Mówi o tym art. 59 ust. 6 Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Link do ustawy w ISAP).

Z kolei elektroniczny format e-ZLA został szczegółowo opisany w Rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 lipca 2018 r.

Zmiany w L4. Co to znaczy dla pacjentów?

Pacjenci mogą odczuć skutki tej zmiany już od połowy czerwca, jeśli ich lekarz nie zdąży dostosować systemu. W praktyce może dojść do sytuacji, w której:

• nie zostanie wystawione zwolnienie chorobowe, bo system "nie przyjmie dokumentu",
• pacjent nie dostanie świadczenia, bo dokument nie trafi do ZUS,
• konieczna będzie interwencja w placówce lub ponowne umawianie się do lekarza.

Szczególnie dotyczy to pacjentów przewlekle chorych lub kobiet w ciąży, dla których regularne wystawianie e-ZLA jest podstawą do utrzymania ciągłości wypłat.

Zwolnienia lekarskie: HTTP/1.1 – przestarzały, ale obowiązkowy

Choć HTTP/1.1 to standard z 1997 roku, ZUS zdecydował się właśnie na niego jako jedynego dopuszczalnego. Nowsze wersje, takie jak HTTP/2 (2015) czy HTTP/3 (2022), które są szybsze i bezpieczniejsze, nie będą wspierane.

Dlaczego? ZUS nie podał szczegółowych powodów, ale możliwe przyczyny to:

• stabilność i przewidywalność starszego standardu,
• ograniczenia infrastruktury IT ZUS,
• chęć unifikacji systemów i uproszczenia wsparcia technicznego.

Nie zmienia to faktu, że decyzja ta oznacza konieczność technicznego "kroku wstecz" dla wielu placówek.

Powiązane zmiany: cyfryzacja ZUS a bezpieczeństwo danych

Zmiana w protokole to kolejny element większego procesu digitalizacji usług ZUS. Jednak eksperci alarmują, że równoczesne ograniczanie nowocześniejszych i bezpieczniejszych technologii (jak HTTP/2 czy 3) może zwiększać ryzyko cyberzagrożeń – szczególnie w systemach, które operują danymi wrażliwymi, jak e-ZLA.

Co ciekawe, w raporcie Najwyższej Izby Kontroli z 2023 roku o bezpieczeństwie systemów teleinformatycznych w administracji, podkreślano brak aktualizacji i kompatybilności jako jedno z głównych źródeł zagrożeń dla instytucji państwowych.

• Przeczytaj także: Koniec z płaceniem za L4. ZUS przejmie koszty – ale czy system wytrzyma?

Koszty dostosowania dla gabinetów – kto poniesie koszty?

Dostosowanie oprogramowania do HTTP/1.1 może wiązać się z dodatkowymi kosztami – szczególnie dla mniejszych, prywatnych praktyk lekarskich. Choć duzi dostawcy (jak mMedica, Medchart, drEryk) najprawdopodobniej dostarczą aktualizacje w ramach umowy, mniejsze firmy mogą oczekiwać dopłat lub licencji.

Brak możliwości przesyłania e-ZLA może skutkować karami administracyjnymi, a także utratą pacjentów – co pośrednio oznacza stratę finansową.

Jak lekarze mogą sprawdzić zgodność systemu z HTTP/1.1?

Aby uniknąć problemów w połowie czerwca, lekarze i administratorzy placówek powinni wykonać kilka kroków weryfikacyjnych już teraz. Oto najprostsze metody:

• Sprawdzenie dokumentacji technicznej używanego oprogramowania gabinetowego – informacje o obsługiwanym protokole są zwykle dostępne w sekcji „parametry połączenia”.
• Kontakt z dostawcą IT – wielu producentów udostępnia infolinie lub webinary, które precyzują, czy aktualna wersja systemu jest zgodna z wymaganiami ZUS.
• Testowe przesłanie e-ZLA w środowisku testowym (dostępnym od 5 maja) – jeśli zakończy się niepowodzeniem, prawdopodobnie system korzysta z nowszego protokołu.
• Konsultacja z lokalnym informatykiem – w razie wątpliwości technicznych warto zlecić audyt połączeń sieciowych.

Warto też pamiętać, że niektóre systemy operacyjne i przeglądarki mogą domyślnie wymuszać nowsze protokoły, co oznacza konieczność ręcznego wymuszenia HTTP/1.1 w konfiguracji.

Aktualizacja tekstu: 7.05.2025