Dodatek ratowniczy to stałe, dożywotnie świadczenie wypłacane emerytowanym ratownikom i strażakom-ochotnikom. Od 1 marca 2025 roku jego wysokość wzrosła do 273 zł miesięcznie. W artykule wyjaśniamy, kto może z niego skorzystać, jakie warunki trzeba spełnić, jak wygląda procedura wnioskowania i co się zmieniło w przepisach. Porównujemy też to świadczenie z innymi dodatkami emerytalnymi i pokazujemy, co to oznacza dla seniorów.

Co to jest dodatek ratowniczy i komu przysługuje?

Dodatek ratowniczy to specjalne świadczenie wprowadzone ustawą z 17 grudnia 2021 r. - dla strażaków ochotników oraz członków innych służb ratowniczych. Przysługuje byłym członkom Ochotniczej Straży Pożarnej i ratownikom górskim, którzy przez lata aktywnie uczestniczyli w akcjach ratunkowych.

Aby otrzymać dodatek, trzeba spełnić następujące warunki:

  • być byłym członkiem OSP lub ratownikiem górskim,
  • udokumentować:
  • dla kobiet: 20 lat czynnego udziału w działaniach ratowniczych i ukończone 60 lat,
  • dla mężczyzn: 25 lat takiej działalności i ukończone 65 lat,
  • wykazać aktywność ratowniczą sprzed 31 grudnia 2011 roku.

Jak złożyć wniosek o świadczenie ratownicze?

Wniosek należy złożyć do właściwego komendanta powiatowego lub miejskiego Państwowej Straży Pożarnej. Niezbędne dokumenty to:

  • dane osobowe i opis przebiegu służby ratowniczej,
  • zaświadczenia z PSP potwierdzające udział w akcjach,
  • w przypadku działań przed 2011 r. – oświadczenia trzech świadków, w tym co najmniej jednego urzędnika samorządowego.

Komendant PSP sprawdza kompletność dokumentacji i ocenia, czy wnioskodawca spełnia warunki. W razie odmowy można się odwołać do komendanta wojewódzkiego PSP.

Wzory wniosków oraz szczegóły procedury można znaleźć na stronach komend PSP oraz w ustawie:
🔗 Ustawa z dnia 17 grudnia 2021 r. o o ochotniczych strażach pożarnych

Ile wynosi świadczenie ratownicze i jak jest wypłacane?

Wysokość świadczenia ratowniczego od 1 marca 2025 roku to 273 zł brutto i netto – ponieważ dodatek nie jest objęty podatkiem dochodowym ani składką zdrowotną. To oznacza, że na konto seniora trafia cała kwota bez potrąceń.

Świadczenie wypłacane jest przez Zakład Emerytalno-Rentowy MSWiA, do 15. dnia każdego miesiąca. Jeśli termin przypada w weekend lub święto, przelew realizowany jest wcześniej. W maju 2025 roku wypłaty mają dotrzeć do 15 maja (czwartek).

Co się zmieniło od 2025 roku? Nowe zasady działań ratowniczych

Nowelizacja przepisów obowiązująca od stycznia 2025 roku uprościła procedury i rozszerzyła definicję działań ratowniczych. Najważniejsze zmiany:

  • zaliczenie szkoleń i ćwiczeń jako działań ratowniczych,
  • likwidacja obowiązku ciągłości służby – można wykazywać przerwy w aktywności,
  • ułatwienia w dokumentowaniu służby sprzed 2011 r.

Te zmiany zwiększają szanse uzyskania dodatku przez osoby, które wcześniej nie kwalifikowały się z powodu np. przerw w służbie czy braku dokumentacji.

Czy dodatek wpływa na inne świadczenia emerytalne?

Nie – dodatek ratowniczy nie wpływa na wysokość emerytury podstawowej ani nie koliduje z innymi świadczeniami (np. dodatkiem pielęgnacyjnym, kombatanckim czy świadczeniem honorowym).

Nie jest też brany pod uwagę przy ustalaniu dochodu w kontekście pomocy społecznej. Dzięki temu emeryci mogą spokojnie ubiegać się o inne formy wsparcia, nie tracąc przy tym prawa do dodatku ratowniczego.

Ile osób korzysta ze świadczenia? Dane i statystyki

Według danych MSWiA, do marca 2025 roku przyznano dodatek ratowniczy ponad 112 tysiącom osób. Najwięcej decyzji wydano w:

  • województwie mazowieckim,
  • wielkopolskim,
  • lubelskim.

To pokazuje skalę zaangażowania ochotników w ratownictwo w minionych dekadach – a także potrzebę ich uhonorowania finansowego.

Inne świadczenia dla emerytów po służbie

Dodatek ratowniczy to niejedyna forma wsparcia dla seniorów z przeszłością w służbach. Warto przypomnieć o innych możliwych dodatkach:

  • dodatek kompensacyjny (dla byłych funkcjonariuszy MSWiA),
  • świadczenia dla kombatantów i osób represjonowanych,
  • dodatek weterana poszkodowanego
  • świadczenie pieniężne dla byłych żołnierzy przymusowo zatrudnianych

Szczegóły:
🔗 ZUS – świadczenia dodatkowe dla seniorów

Sprawdź też, kto może otrzymać 1229 zł miesięcznie od państwa w ramach zasiłku stałego w 2025 roku?

Historyczne tło dodatku ratowniczego

Idea świadczenia ratowniczego sięga wieloletnich postulatów środowisk OSP, które domagały się systemowego uhonorowania wieloletnich działań ratowniczych. Ustawa z 2021 roku była efektem nacisku m.in. Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP oraz środowisk ratownictwa górskiego.

To także forma wyrównania – podobne świadczenia od lat funkcjonowały w przypadku zawodowych służb mundurowych. Dodatek ratowniczy pozwolił wreszcie uznać wkład tysięcy ochotników, którzy działali często bez wynagrodzenia, ryzykując życie i zdrowie.