Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Zwrot kaucji nie generuje u najemcy przysporzenia
Nie tak dawno pisaliśmy o tym, że kończąc wynajem mieszkania najemca powinien pamiętać o tym, że zwracana mu kwota kaucji w określonych przypadkach podlega waloryzacji i powinna mieć wyższą wysokość, niż ta przez niego wpłacona. Jak bowiem wynika z art. 6 ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów, zwrot zwaloryzowanej kaucji następuje w kwocie równej iloczynowi kwoty miesięcznego czynszu obowiązującego w dniu zwrotu kaucji i krotności czynszu przyjętej przy pobieraniu kaucji, jednak w kwocie nie niższej niż kaucja pobrana. I choć to oczywiście jest powód do zadowolenia, bo dzięki takiemu rozwiązaniu najemca wraz z upływem czasu nie traci na spadku siły nabywczej pieniądza, to jednak jest i zła wiadomość. Mimo zdecydowanego poglądu prezentowanego w tym zakresie przez sądy, organy podatkowe żądają zapłaty podatku od różnicy pomiędzy kwotą wpłaconą i zwróconą.
Jak wskazał w wydanym wyroku Naczelny Sąd Administracyjny, o tym, czy powstaje przychód, decyduje to, czy podatnik uzyskał przysporzenie (wyrok NSA z 4 kwietnia 2023 r., sygn. akt II FSK 255/22). Tymczasem waloryzacja kaucji ma na celu uchronienie najemcy przed stratą, a nie uzyskanie przez niego przysporzenia. Mimo że kwota się zmienia i jest wyższa od wpłaconej, to charakter świadczenia się nie zmienia i jest ono świadczeniem zwrotnym. W uzasadnieniu wyroku NSA odwołał się do wyrokuTrybunału Konstytucyjnego z 3 października 2000 r. (sygn. akt K 33/99), w którym wskazano, że waloryzacja kaucji nie prowadzi do przysporzenia majątkowego najemcy, a jedynie ma zapewnić, że nie poniesie on rażącej straty. Skoro więc uznajemy, że z tytułu waloryzacji kaucji nie dochodzi do przysporzenia, to nie możemy przyjmować, że powstaje przychód.
Organy podatkowe żądają pieniędzy od podatników
Niestety organy podatkowe patrzą na to zupełnie inaczej. W jednej z najnowszych interpretacji z 6 sierpnia 2025 r. (nr 0112-KDIL2-1.4011.511.2025.3.KP), w odpowiedzi na pytanie podatnika o to, czy powinien zapłacić podatek od różnicy pomiędzy kwotą wpłaconą a zwróconą mu, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, że: w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym otrzymała pani zwrot zwaloryzowanej kaucji powinna pani wykazać przychody z innych źródeł w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy wypłaconą pani zwaloryzowaną kwotą kaucji a kwotą kaucji uprzednio uiszczonej. Takie samo stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 10 lipca 2024 r. (nr 0115-KDIT2.4011.285.2024.2.KO), w której wskazano, że (…) nie można zgodzić się z Państwem, że zwrócona byłym najemcom zwaloryzowana kaucja jest świadczeniem obojętnym z punktu widzenia obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. że kaucja nie stanowi przysporzenia majątkowego, a tym samym przychodu do opodatkowania. Kwota waloryzacji kaucji mieszkaniowej, stanowiąca różnicę pomiędzy wypłaconą zwaloryzowaną kwotą kaucji mieszkaniowej, a kwotą kaucji mieszkaniowej uprzednio uiszczonej stanowi dla najemcy podlegający opodatkowaniu przychód z innych źródeł. Jak z tego wynika, organy podatkowe prezentują w omawianym zakresie jednolite, niekorzystne dla podatników stanowisko i żądają uiszczenia podatku, mimo pozostaje to w sprzeczności z istotą kaucji. Jeśli podatnik chciałby dochodzić w tym zakresie swoich praw, musi więc nastawić się na potencjalny spór.
