ikona lupy />
E-book DGP: Testamenty, darowizny, spadki / DGP

Prawidłowo przygotowany dokument zapobiegnie kłótniom rodziny i przyśpieszy przekazanie majątku. Komu przekazać samochód, dom, kto będzie miał prawo dysponować kontem bankowym? Zazwyczaj pierwsza myśl to: spiszę testament. I słusznie bo to wciąż najlepszy sposób na uporządkowanie naszych sprawa majątkowych na wypadek śmierci.

Święto wszystkich zmarłych przypomina o konieczności zadbania o losy rodziny i majątku, uporządkowanie ważnych spraw, gdy jesteśmy jeszcze w pełni sił i możemy się nad tym spokojnie zastanowić. Najlepszym i najbardziej bezpiecznym sposobem będzie spisanie testamentu. Podjęcie się tego zadania nie oznacza chęci odchodzenia ze świata, jest jednak ważną decyzją, która zawczasu rozwiązuje spory, które nie raz doprowadziły do rozpadu więzów rodzinnych.

Jakie rodzaje testamentów istnieją?

Reklama
ikona lupy />
testament, dokument / ShutterStock

Jakie i jak testamenty możemy sporządzić? Podstawowe to tzw. testamenty zwykłe, czyli testament notarialny, własnoręczny i allograficzny. Rzadziej stosowane są testamenty szczególne tj. ustny, podróżny (sporządzony na polskim statku morskim lub w samolocie) i wojskowy.

Testament notarialny

Sporządzany jest w obecności notariusza w formie aktu notarialnego. Notariusz spisuje oświadczenie sporządzającego testament a potem głośno ją odczytuje. Następnie notariusz i sporządzający podpisują testament. Za testament notarialny trzeba zapłacić kilkadziesiąt, góra - sto kilkadziesiąt złotych. Jego oryginał jest przechowywany w kancelarii notarialnej.

Testament własnoręczny - holograficzny

Najłatwiejszy i najszybszy do napisania i z tego powodu zapewne najpopularniejszy. Przyszły spadkodawca musi spisać testament własnoręcznie na papierze.

Taki testament nie może być napisany na komputerze i wydrukowany. Nie można także użyć maszyny do pisania. Na końcu dokumentu wpisuje datę jego sporządzenia i podpisuje się czytelnie. Bez podpisu testament własnoręczny jest nieważny. Taki testament można przechowywać w domu albo u notariusza.

Jeśli testament ręczny zostanie przekazany notariuszowi, warto by wiedział o tym ktoś z rodziny lub ze spadkobierców, aby testament ujawniony został w odpowiednim momencie. Do spisania testamentu własnoręcznego nie są potrzebni świadkowie.

>>> Czytaj też: Rośnie liczba Amerykanów zrzekających się obywatelstwa. Czego się boją?

Testament allograficzny

Konieczna będzie obecność trzech świadków - dwóch osób prywatnych i oraz urzędnika na właściwym stanowisku. Uprawnienia do udziału w spisywaniu testamentu przysługują wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi miasta, staroście, marszałkowi województwa, sekretarzowi powiatu lub gminy oraz kierownikowi urzędu stanu cywilnego.

Urzędnik w obecności świadków spisuje ostatnią wolę osoby, która ze względu na stan zdrowia nie jest w stanie zrobić tego własnoręcznie. Następnie odczytuje testament. Jeśli nie ma do niego zastrzeżeń, osoba ta podpisuje go. Po nim podpisując się urzędnik i świadkowie. Na dokumencie musi się też znaleźć data jego sporządzenia. Osoby głuche lub nieme nie mogą sporządzić testamentu w tej formie. Pozostaje dla nich testament pisemny lub notarialny.

Wszystkie te testamenty mają jednakową moc. Testament własnoręcznie jest tak samo ważny jak notarialny.

Testament szczególny ustny

Sporządza się go w wypadku, gdy istnieje obawa bliskiej śmierci spadkodawcy albo jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione. Wtedy spadkodawca może oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków. Treść testamentu ustnego może być stwierdzona w ten sposób, że jeden ze świadków albo osoba trzecia spisze oświadczenie spadkodawcy przed upływem roku od jego złożenia, z podaniem miejsca i daty oświadczenia oraz miejsca i daty sporządzenia pisma, a pismo to podpiszą:

• spadkodawca i dwaj świadkowie albo
• wszyscy świadkowie (np. gdy spadkodawca zmarł).

W wypadku gdy treść testamentu ustnego nie została tak stwierdzona, można ją w ciągu sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku stwierdzić przez zgodne zeznania świadków złożone przed sądem. Jeżeli przesłuchanie jednego ze świadków nie jest możliwe lub napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd może poprzestać na zgodnych zeznaniach dwóch świadków.

>>> Czytaj też: "FT": Kosztowne planowanie własnego pogrzebu

Testament szczególny podróżny

Podczas podróży na polskim statku morskim lub samolotem można sporządzić testament przed dowódcą statku lub jego zastępcą w ten sposób, że spadkodawca oświadcza swą wolę dowódcy statku lub jego zastępcy w obecności dwóch świadków; dowódca statku lub jego zastępca spisuje wolę spadkodawcy, podając datę jej spisania i pismo to w obecności świadków odczytuje spadkodawcy, po czym pismo podpisują spadkodawca, świadkowie oraz dowódca statku lub jego zastępca. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać pisma, należy w piśmie podać przyczynę braku podpisu spadkodawcy. Jeżeli zachowanie tej formy nie jest możliwe, można sporządzić testament ustny.

Testament szczególny wojskowy

Dostępny jest dla żołnierzy Sil Zbrojnych w czynnej służbie, pracowników cywilnych zatrudnionych w Siłach Zbrojnych, określonych osób cywilnych towarzyszących Siłom Zbrojnym oraz tym znajdujących się na obszarze pod wyłącznym zarządem organów wojskowych albo na jednostce pływającej Marynarki Wojennej lub na statku powietrznym należącym do Sił Zbrojnych. Istnieje kilka równoważnych form sporządzenia takiego testamentu np. w obecności świadków lub poprzez oświadczenie złożone sędziemu wojskowemu.

Testamenty szczególne tracą moc z upływem 6 miesięcy od dnia ich sporządzenia, chyba że nastąpiła śmierć spadkodawcy. Zawieszenie terminu dotyczy okresu, w którym spadkodawca nie mógł sporządzić testamentu zwykłego.