Ryzyko finansowe zależy od Twojego potencjału ryzyka (okoliczności finansowych i celów inwestycyjnych), a także od postawy wobec ryzyka (Twoich aspektów psychologicznych). Zarówno potencjał ryzyka, jak i postawa wobec ryzyka odgrywają istotną rolę w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych. Wpływają one również na to, które z opisanych poniżej rodzajów akcji będziesz skłonny wybrać.
Czy akcje, które wybrałeś w zeszłym roku lub wcześniej, naprawdę są zgodne z Twoim potencjałem ryzyka i Twoją postawą wobec ryzyka? Zapoznaj się z przedstawionymi poniżej zaletami i wadami różnych rodzajów akcji, by ocenić swoją strategię inwestycyjną.
>>> Czytaj też: Lokaty, giełda , obligacje - w co inwestować, żeby zyskać najwięcej?
Argumenty za wyborem blue chipów
„Blue chipy” to akcje dużych, stabilnych przedsiębiorstw, które charakteryzują się długą historią stabilnych zysków i dywidend – typowe przykłady takich instrumentów to akcje wchodzących w skład indeksu Dow Jones Industrial Average spółek, takich jak choćby General Electric, IBM, Microsoft czy Pfizer. Z uwagi na znaczące rozmiary, możliwość szybkiego wzrostu jest praktycznie zerowa, a zatem większość zwrotu z tego rodzaju papierów ma postać dywidendy. Zyski kapitałowe można jednak uzyskać z blue chipów kupionych w trakcie bessy, kiedy ceny wszystkich akcji są zasadniczo niskie. Na przykład w trakcie kryzysu kredytowego z listopada i grudnia 2008 r. oraz początku 2009 r. akcje Microsoftu były oferowane poniżej 20 dolarów, podczas gdy przed załamaniem przez dłuższy okres oferowano je po około 30 dolarów. Uwzględniając solidną kondycję finansową Microsoftu, można zatem przypuszczać, że cena jego akcji powróci w okolice 30 dolarów, a być może nawet przekroczy ten poziom.
Argumenty za wyborem akcji dochodowych
Akcje dochodowe generują większość przychodów w postaci dywidend, przy czym dywidendy takie – w przeciwieństwie do dywidend z akcji uprzywilejowanych lub odsetek wypłacanych posiadaczom obligacji – w wielu przypadkach ciągle rosną wraz ze wzrostem zysków osiąganych przez spółki. Przedsiębiorstwa takie oferują wysoki współczynnik wypłacanych dywidend, ponieważ mają niewiele okazji do zainwestowania pieniędzy w działalność, która przyniosłaby akcjonariuszom wyższą stopę zwrotu z kapitału. Wiele z takich firm to spore koncerny, które uważane są również za blue chipy – przykładem może być choćby General Electric.
Argumenty za wyborem akcji cyklicznych
Kursy akcji cyklicznych zmieniają się w ślad za cyklami gospodarczymi – intensywnie rosną, gdy gospodarka się rozwija, i spadają, gdy gospodarka zbliża się do recesji. Większość tego rodzaju spółek dostarcza wyposażenie kapitałowe dla przedsiębiorstw lub drogie artykuły konsumenckie, takie jak samochody lub domy. Do przykładów zaliczyć można takie spółki, jak Alcoa, Caterpillar czy Brunswick. Najlepszym momentem na zakup tych akcji jest dno cyklu gospodarczego – sprzedawać należy je natomiast w trakcie szczytu.
Argumenty za wyborem akcji defensywnych
Akcje defensywne emitowane są przez spółki odporne na wpływ cykli gospodarczych – wiele z nich może nawet zyskiwać na recesji. Gdy konsumenci i przedsiębiorstwa tną wydatki, niektóre firmy zyskują – czy to dlatego, że oferują sposób na cięcie kosztów, czy to dlatego, że mają najniższe ceny. Na przykład w trakcie kryzysu kredytowego z przełomu lat 2008 i 2009 ludzie starali się oszczędzać, wykonując więcej czynności samodzielnie – warto było na przykład poprosić krewnego o ostrzyżenie albo pofarbowanie włosów, żeby zaoszczędzić nawet 200 dolarów, których potrafią zażyczyć sobie za te usługi salony piękności. Skorzystały na tym przedsiębiorstwa, które wytwarzały maszynki do strzyżenia i zestawy do samodzielnej koloryzacji. Warsztaty naprawy samochodów również zwykle radzą sobie lepiej, ponieważ konsumenci mniej chętnie kupują nowe samochody – dla większości osób dzisiejsze samochody są jednak zbyt skomplikowane, by można je było naprawiać. A podczas gdy większość detalistów w trakcie kryzysu poważnie ucierpiała, Wal-Mart okazał się jednym z niewielu, którzy w rzeczywistości skorzystali na załamaniu gospodarczym – trzeba pamiętać, że jest on zwykle uznawany za sklep tańszy od pozostałych.
Argumenty za wyborem akcji rozwojowych
Akcje rozwojowe to akcje spółek, które reinwestują większość zysków w prowadzone przedsiębiorstwa, ponieważ w ten sposób mogą osiągnąć wyższy zysk z przekazanego przez udziałowców kapitału, ostatecznie zapewniając im wyższy zwrot z inwestycji związany raczej ze wzrostem cen akcji niż z wypłacanymi dywidendami. Spółki takie charakteryzują się zwykle wysokim współczynnikiem cena/zysk, ponieważ inwestorzy oczekują wyższych stóp wzrostu w najbliższej przyszłości. Należy jednak zauważyć, że akcje rozwojowe są ryzykowne. Jeżeli zorientowana na rozwój spółka nie będzie rozwijać się zgodnie z oczekiwaniami, jej cena będzie spadać w miarę obniżania przez inwestorów perspektyw wzrostu – w rezultacie maleć będzie również współczynnik cena/zysk. Nawet jeśli zatem zyski utrzymają się na stabilnym poziomie, kurs akcji będzie spadać.
Kolejne źródło ryzyka to okresy bessy – gdy ceny akcji spadają, akcje rozwojowe zwykle tracą znacznie więcej niż blue chipy lub akcje dochodowe, ponieważ inwestorzy stają się pesymistami i sprzedają posiadane akcje – zwłaszcza takie, które nie przynoszą dywidend.
Jedna z głównych korzyści związanych z akcjami rozwojowymi wiąże się z tym, że zyski kapitałowe – zwłaszcza długoterminowe, w okresie powyżej 1 roku – są zasadniczo opodatkowane niżej od dywidend, które opodatkowane są tak, jak zwykłe dochody.
Argumenty za wyborem akcji technologicznych
Akcje technologiczne to akcje spółek technologicznych wytwarzających sprzęt konsumencki, urządzenia komunikacyjne oraz inne urządzenia technologiczne. Większość akcji technologicznych notowana jest na giełdzie NASDAQ. Akcje większości spółek technologicznych uważa się za rozwojowe bądź spekulacyjne – niektóre natomiast, takie jak Intel i Microsoft, zaliczają się do grona blue chipów. Inwestowanie w spółki technologiczne wiąże się jednak ze znaczącym ryzykiem, ponieważ prace badawczo-rozwojowe są trudne do wycenienia, a jako że technika nieustannie ewoluuje, może wpływać na losy wielu firm, zwłaszcza gdy produkty przestarzałe są zastępowane nowymi.
Argumenty za wyborem akcji spekulacyjnych
Akcje spekulacyjne to akcje spółek, których zyski są niewielkie, zerowe lub wysoce zmienne – mają one jednak wielki potencjał wzrostowy, ponieważ działają na nowym rynku, są zarządzane przez nowe kierownictwo bądź opracowują jakiś potencjalnie bardzo lukratywny produkt, który mógłby spowodować wywindowanie kursu ich akcji, gdyby okazał się udany. Wiele spółek internetowych uważano za inwestycje spekulacyjne. W trakcie bańki na rynku akcji z drugiej połowy lat dziewięćdziesiątych wiele takich spółek charakteryzowało się absurdalnymi poziomami kapitalizacji rynkowej – i to pomimo tego że wiele z nich nie osiągało praktycznie żadnych zysków. Sporo takich firm od tamtego czasu upadło (być może nawet większość). Niektóre natomiast stały się znaczącymi korporacjami – przykładem może być choćby Amazon.
Wiele akcji spekulacyjnych jest sprzedawanych i kupowanych przez inwestorów, którzy mają nadzieję na osiągnięcie zysku dzięki wyborowi odpowiedniego momentu na zawarcie transakcji – z uwagi na to, że postrzegane perspektywy wzrostu nieustannie się zmieniają, ceny akcji spekulacyjnych potrafią wahać się niezwykle gwałtownie.
Argumenty za wyborem akcji groszowych
W Stanach Zjednoczonych akcje groszowe to akcje zwykłe niewielkich spółek publicznych oferowane po kursach nieprzekraczających jednego dolara i poza najważniejszymi giełdami. Akcje groszowe notowane są głównie w obrocie pozagiełdowym za pośrednictwem tabel ofert OTCBB oraz Pink Sheets . Akcje takie uważane są za wysoce spekulacyjne i bardzo ryzykowne z uwagi na ich brak płynności, duże spready między cenami bid i ask, niską kapitalizację, a także niewielkie zaangażowanie analityków i ograniczone obowiązki informacyjne.
Ponieważ akcje notowane po kursach nieprzekraczających jednego dolara są zwykle mało płynne – dotyczy to zwłaszcza akcji oferowanych za ułamki centa – często stają się celem manipulacji cenami. Może się np. okazać, że jakaś osoba lub organizacja skupi setki tysięcy, a nawet miliony akcji spółki, a następnie posłuży się stronami internetowymi, nierzetelnymi komunikatami prasowymi i masowym mailingiem, aby wzbudzić zainteresowanie firmą.
Bardzo często przekazywane są nierzetelne lub mylące informacje, w rezultacie czego inni inwestorzy również zaczynają nabywać akcje „pompowanej” spółki. Zwiększony popyt powoduje wzrost ceny, podczas gdy inicjator zamieszania sprzedaje swoje akcje z nieuzasadnionym zyskiem.
Akcje groszowe często charakteryzują się niską płynnością, co sprawia, że ich sprzedaż jest trudna. W skrajnych przypadkach może się okazać, że inwestorzy nie są w stanie zlikwidować zajętych pozycji.
Dokładne poznanie wad i zalet poszczególnych akcji ma kluczowe znaczenie dla bezpieczństwa i powodzenia inwestycji. Warto się więc z nimi zapoznać, by uniknąć rozczarowania, a przede wszystkim finansowej straty.
