Nie są przeznaczone dla wielkich przedsiębiorstw. Mogą z nich skorzystać niewielkie firmy, które z powodu braku wystarczających zabezpieczeń, starając się o kredyt, odeszłyby z banku z kwitkiem. Zwykle tego rodzaju wsparcia udziela państwo.
EFI też pomaga
Poręczycielem nie musi być jednak państwo. Na polskim rynku dostępny jest produkt fundowany przez Europejski Fundusz Inwestycyjny. Przeznaczony jest dla MSP. Poręczenie może zabezpieczyć do 50 proc. wartości
kredytu i za jego ustanowienie nie są pobierane opłaty. Dzięki niemu bank może sfinansować nawet do 100 proc. wartości inwestycji, co oznacza, że klient nie musi dysponować wkładem własnym. Ponadto poza poręczeniem i samym kredytowanym przedmiotem zwykle bank nie wymaga żadnych innych gwarancji.
– Takim formom współpracy klientów z bankami bardzo sprzyja Komisja Europejska, która w nadchodzącej perspektywie finansowej zakłada rosnący udział zwrotnych instrumentów finansowych, tj.
kredytów i poręczeń, w bezpośrednich formach wsparcia przedsiębiorców ze środków publicznych – mówi Magdalena Typa, dyrektor biura finansowania przedsiębiorstw w Banku BPH.
Z takim zabezpieczeniem można dostać kredyt inwestycyjny na stworzenie nowego lub powiększenie istniejącego majątku firmy: zakup maszyn, urządzeń, środków transportu, ziemi, nieruchomości oraz materiałów i wyrobów związanych z budową lub adaptacją budynków produkcyjnych i gospodarczych.
Przykładowo BPH nie wymaga wkładu własnego od firm, które zadłużają się na nie więcej niż 1 mln zł lub występują o wyższe finansowanie, jednak mają wysoką ocenę zdolności kredytowej i obroty roczne nie wyższe niż 30 mln zł. W pozostałych przypadkach klient musi mieć wkład w wysokości do 15 proc. wartości inwestycji. Okres finansowania wynosi do 10 lat, a jego wysokość w przypadku zakupu środków transportu wynosi 800 tys. zł, a dla innych inwestycji zależy od zdolności kredytowej klienta. Pekao finansuje do 85 proc. wartości inwestycji (w standardowym kredycie inwestycyjnym – do 80 proc. wartości inwestycji) przez okres do 10 lat. Na pozostałą część potrzebne są udokumentowane środki własne (np. na rachunku lub wpłacona zaliczka). Jeśli
firma jest płatnikiem VAT, możliwe jest także, przy pomocy kredytu obrotowego, sfinansowanie przez kilka miesięcy podatku VAT. Kwota kredytu uzależniona jest od potrzeb kredytowych klienta, a także jego zdolności kredytowej.
Zabezpieczeniem jest bezpłatne poręczenie EFI oraz zabezpieczenie na finansowanym przedmiocie. Z poręczeniem można także wziąć kredyt na zakup środków transportu. Okres kredytowania w tym przypadku wynosi 6 lat (bez poręczenia EFI – do 5 lat). Dzięki poręczeniu EFI maksymalna kwota
kredytu na zakup nowych samochodów ciężarowych wynosi 500 tys. zł, podczas gdy bez niego jest o 200 tys. zł niższa.
NBP Paribas z poręczeniem EFI udziela kredytów inwestycyjnych i hipotecznych. Dzięki dodatkowemu zabezpieczeniu obejmującemu kapitał i odsetki poziom wymaganego wkładu własnego został obniżony z 20 proc. do 10 proc. kosztów inwestycji.
Do 80 proc. z BGK
Poręczeń udziela także Bank Gospodarstwa Krajowego we współpracy z bankami komercyjnymi w ramach rządowego programu „Wspieranie przedsiębiorczości z wykorzystaniem poręczeń i gwarancji BGK”. Stanowią zabezpieczenie kredytów obrotowych i inwestycyjnych na:
● realizację inwestycji współfinansowanych z Unii Europejskiej;
● projekty infrastrukturalne;
● projekty związane z rozwojem sektora małych i średnich przedsiębiorstw, w tym realizowane z wykorzystaniem środków publicznych.
Zabezpieczenia są udzielane maksymalnie do 80 proc. kwoty kredytu w wysokości od 100 tys. zł do równowartości 10 mln euro. Za poręczenie spłaty kredytu BGK pobiera prowizję.
Jest ona wpłacana za rok z góry. Stawka za okres roczny wynosi od 1,6 proc. do 2,8 proc. i zależy od tego, czy bank uzna klienta za mniej, czy bardziej ryzykownego.
Dodatkowo za rozpatrzenie wniosku o udzielenie poręczenia BGK pobiera prowizję w wysokości 1 tys. zł. Podstawowym zabezpieczeniem poręczenia jest weksel własny in blanco. Dodatkowo klient składa oświadczenie o poddaniu się egzekucji. BGK może wystąpić o dodatkowe zabezpieczenie, jeśli ryzyko wypłaty zobowiązania jest wysokie.
Wniosek o udzielenie poręczenia klient składa w banku kredytującym.
Specjalna linia
BGK udziela także Portfelowej Linii Poręczeniowej (PLP). Tryb portfelowy oznacza, że bank kredytujący, na podstawie zawartej z BGK umowy, samodzielnie podejmuje decyzję o objęciu kredytu poręczeniem BGK.
Jest to bardzo przyjazna dla przedsiębiorców forma, bo pozwala uzyskać kredyt z poręczeniem w jednym miejscu. Jedynym zabezpieczeniem na rzecz BGK jest weksel własny in blanco kredytobiorcy. Zabezpieczeniem PLP mogą zostać objęte kredyty w złotych, które nie zostały jeszcze uruchomione, udzielone na okres nie dłuższy niż:
● obrotowe – 36 miesięcy,
● inwestycyjne – 120 miesięcy,
z wyłączeniem kredytów na inwestycje kapitałowe lub na spłatę zadłużenia z tytułu innych kredytów.
Kwota poręczenia może wynieść od 100 tys. zł do 3,5 mln zł, maksymalnie do 60 proc. kwoty kredytu. Poręczenie obejmuje wyłącznie niespłaconą część kredytu, bez odsetek oraz kosztów związanych z udzieleniem pożyczki.
BGK pobiera za rok z góry prowizję za udzielenie poręczenia w wysokości 1,6 proc. – jeśli marża kredytowa jest nie większa niż 4,0 proc. oraz 2 proc. – jeśli marża kredytowa przekracza 4 proc.
W ofercie BGK jest jeszcze wiele gwarancji skierowanych do przedsiębiorstw. Co do zasady różnią się tym od poręczeń, że stanowią zabezpieczenie nie tylko samego kapitału lecz także odsetek.
O czym trzeba wiedzieć, żeby dostać poręczenie
MIKRO, MAŁE I ŚREDNIE
Zgodnie z unijną definicją:
Za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który:
● zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
● osiągnął roczny obrót netto nieprzekraczający równowartości w złotych 2 mln euro lub suma aktywów bilansu nie przekroczyła równowartości w złotych 2 mln euro.
Za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który:
● zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz
● osiągnął roczny obrót netto nieprzekraczający równowartości w złotych 10 mln euro lub suma aktywów bilansu nie przekroczyła równowartości w złotych 10 mln euro.
Za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który:
● zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz
● osiągnął roczny obrót netto nieprzekraczający równowartości w złotych 50 mln euro lub suma aktywów bilansu nie przekroczyła równowartości w złotych 43 mln euro.
Dane, które są stosowane do przyporządkowania przedsiębiorstwa do określonej grupy pochodzą z ostatniego zatwierdzonego okresu obrachunkowego. W przypadku, gdy na ostatni dzień roku obrotowego przedsiębiorstwo przekracza lub spada poniżej powyższych progów, uzyskanie lub utrata statusu średniego, małego lub mikroprzedsiębiorstwa następuje tylko wówczas, gdy sytuacja ta powtórzy się w ciągu dwóch kolejnych lat.
NIEZBĘDNE DOKUMENTY DO UBIEGANIA SIĘ O KREDYT Z PORĘCZENIEM EFI
(oprócz wniosku o poręczenie)
Dokumenty określające wyniki finansowe przedsiębiorstwa:
● księga przychodów i rozchodów (zamknięcie poszczególnych miesięcy ostatniego i bieżącego roku); lub
● bilans i rachunek zysków i strat za ostatni okres obrachunkowy bieżącego roku;
● bilans, rachunek zysków i strat oraz informacja dodatkowa (F02) za ostatnie dwa lata;
● zestawienie zmian w kapitale oraz rachunek przepływów pieniężnych.
Dokumenty określające status prawny firmy:
● zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej / postanowienie sądu o wpisie do rejestru;
● umowa spółki, statut (dotyczy spółek), REGON, NIP.
Zaświadczenia:
● zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o niezaleganiu z podatkami;
● zaświadczenie o niezaleganiu ze składkami na ZUS;
● płatnicy VAT - deklaracje VAT za poszczególne miesiące zeszłego i bieżącego roku;
● struktura zobowiązań i należności na dzień zamykający ostatni okres obrachunkowy bieżącego roku;
● w przypadku korzystania z kredytu w innym banku: umowa kredytowa oraz opinia banku obejmująca informacje o aktualnym stanie zadłużenia, terminowości obsługi kredytu i wywiązywania się z warunków umowy;
Inne dokumenty:
● opis projektu inwestycyjnego – w przypadku kredytów inwestycyjnych;
● aktualne wypisy z ksiąg wieczystych posiadanych nieruchomości;
● zestawienie środków trwałych firmy wraz z polisami ubezpieczeniowymi;
● w przypadku majątku firmy będącego w leasingu - umowa leasingowa i harmonogram spłat;
● zawarte umowy, listy intencyjne;
● opinie od kontrahentów;
● cenniki, inne dokumenty.
Magdalena Typa dyrektor biura finansowania przedsiębiorstw, Bank BPH: O co najczęściej pytają klienci
Czym się różnią poręczenia od gwarancji?
Podstawą prawną. Poręczenie jest instrumentem zabezpieczającym ujętym w kodeksie cywilnym. Mogą go udzielać różne podmioty – banki, spółki, instytucje pośredniczące, takie jak fundusze poręczeniowe. Gwarancje podlegają przepisom prawa bankowego. Mogą ich udzielać tylko banki i Skarb Państwa.
Klient występuje o takie zabezpieczenie czy proponuje mu je bank?
Przede wszystkim klient musi się udać po kredyt do banku oferującego instrumenty Banku Gospodarstwa Krajowego – dystrybuującego środki z programów rządowych lub UE czy proponującego zabezpieczenia Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Następnie instytucja finansowa weryfikuje zdolność kredytową i jakość zabezpieczeń klienta. Jeśli są wystarczające, to przedsiębiorstwo otrzymuje kredyt. Jeśli nie, to bank może zasugerować klientowi wystąpienie o poręczenie lub gwarancję. Jednak nie może mu żadnego z tych instrumentów narzucić.
Jakie znaczenie ma dla klienta to, czy weźmie zabezpieczenie z BGK, czy z EFI?
BGK poręcza do 60 proc. kwoty kredytu obrotowego lub inwestycyjnego i jest to zabezpieczenie płatne. Z kolei poręczenia Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego są bezpłatne, bo tak zdecydowała Komisja Europejska. Ale przyznawane są tylko do kredytów inwestycyjnych do 50 proc. ich wartości.
Czy poręczenia EFI są korzystniejsze niż BGK?
Niekoniecznie. Poręczenia BGK mogą być jedynym zabezpieczeniem kredytu, a EFI nie. Dzieje się tak dlatego, że w razie problemów klientów ze spłatą zadłużenia BGK wypłaci bankowi całość wynikającej z umowy kwoty. EFI zaś ma limity na każdy bank. Dlatego wystawiają się one na większe ryzyko i oczekują dodatkowych zabezpieczeń.
Czy dzięki poręczeniom łatwiej jest o kredyt start-upom?
Są banki, które dzięki poręczeniom EBI zaczęły finansować start-upy. W przypadku umowy z BGK zobowiązane są jednak do zachowania wcześniejszych standardów. Innymi słowy, jeśli bank finansował wcześniej firmy, które na rynku działają nie dłużej niż rok, to może to robić dalej, oferując im gwarancje czy poręczenia BGK. Jeśli jednak nie kredytował start-upów, to nie może wykorzystywać zabezpieczeń BGK do ich finansowania.
Niektóre banki reklamują na swoich stronach, że kredytów z poręczeniem udzielają na preferencyjnych zasadach – z niższym oprocentowaniem. To prawda?
Czasem tak. Zwykle przy poręczeniach i gwarancjach z BGK ceny kredytów nie są niższe. EFI zaś daje poręczenia bezpłatnie, dlatego też oczekuje, że banki obniżą ceny kredytów, np. w BPH klient może liczyć na upust rzędu 20–50 pkt bazowych.
Magdalena Typa dyrektor biura finansowania przedsiębiorstw, Bank BPH
/
Dziennik Gazeta Prawna