Omawiane zmiany wprowadza rozporządzenie Ministra Edukacji zmieniające podstawę programową kształcenia ogólnego, w tym w zakresie wychowania fizycznego.

Przygotowanie do służb mundurowych już w szkołach

Nowe regulacje mają na celu nie tylko poprawę ogólnej sprawności fizycznej uczniów, ale również przygotowanie Ich do wyzwań, jakie stawia przed nimi współczesny świat, w tym do kariery w służbach mundurowych. To bezprecedensowa zmiana, która może fundamentalnie odmienić postrzeganie zajęć wychowania fizycznego w polskich szkołach. Nowa podstawa programowa wychowania fizycznego będzie dotyczyła uczniów w:

• szkole podstawowej (klasy I–III i IV – VIII),

• szkołach ponadpodstawowych (liceum ogólnokształcące, technikum, branżowa szkoła I stopnia, branżowa szkoła II stopnia),

• szkole policealnej.

Dotychczasowy, często krytykowany model WF-u, ma ustąpić miejsca bardziej praktycznym i ukierunkowanym na przyszłość zajęciom. Celem jest nie tylko rozwijanie kondycji fizycznej, ale także kształtowanie postaw proobronnych i obywatelskich.

Czy uczniowie będą ćwiczyć jak w wojsku?

Pojawienie się w podstawie programowej elementów przygotowujących do rekrutacji do służb mundurowych naturalnie nasuwa pytanie, czy uczniowie będą ćwiczyć jak w wojsku. Oczywiście, należy rozwiać wszelkie wątpliwości – nie chodzi o rygorystyczne treningi wojskowe ani o szkolenie bojowe na terenie szkoły. Celem jest zapoznanie uczniów z rodzajami wysiłku fizycznego i testami sprawnościowymi, które są standardem podczas rekrutacji do policji, wojska, straży pożarnej czy innych służb.

Nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego w zakresie wychowania fizycznego kładzie nacisk na rozwój podstawowych umiejętności ruchowych, które umożliwiają dzieciom i młodzieży podejmowanie różnorodnych form aktywności fizycznej przez całe życie. Opiera się na kształtowaniu kompetencji ruchowych, budowaniu motywacji do podejmowania aktywności fizycznej oraz promowaniu zdrowego stylu życia poprzez ruch i zabawę – nie ogranicza się jedynie do realizacji celów operacyjnych czy oceny wybranych elementów sprawności fizycznej.

W przypadku klas VII–VIII szkoły podstawowej podstawa programowa wychowania fizycznego obejmuje fakultatywny dział umożliwiający zapoznanie z ćwiczeniami, które są stosowane w trakcie rekrutacji do służb mundurowych i innych zawodów, w których wymagana jest wysoka sprawność fizyczna. W szkołach ponadpodstawowych dział ten będzie obowiązkowy dla wszystkich uczniów.

Będą to elementy takie jak:

• biegi na określone dystanse: testy szybkościowe i wytrzymałościowe stanowią kluczowy element rekrutacji do wielu służb,

• skoki w dal i wzwyż: oceniające ogólną sprawność i koordynację ruchową,

• pompki, brzuszki, podciągnięcia na drążku: sprawdzające siłę mięśniową,

• testy zwinnościowe: takie jak bieg wahadłowy, kluczowe dla zawodów wymagających dynamiki i szybkiej reakcji,

• elementy samoobrony: podstawowe techniki, które mogą być przydatne w życiu codziennym i w przyszłej służbie.

Zmiany od 1 września. Kto skorzysta?

Zmiany w podstawie programowej WF-u, które wejdą w życie 1 września 2025 roku, mają potencjał, aby przynieść korzyści szerokiej grupie uczniów. Przede wszystkim, zyskają ci, którzy już na etapie edukacji szkolnej rozważają karierę w służbach mundurowych. Dla nich nowy WF będzie stanowił doskonałe wprowadzenie do wymagań fizycznych stawianych kandydatom. Pozwoli im to na wcześniejsze przygotowanie się i zwiększenie swoich szans na sukces w przyszłej rekrutacji. Podstawa programowa wychowania fizycznego odwołuje się do następujących założeń:

• paradygmatu zdrowotnego i jakości życia, w tym planowania, monitorowania oraz oceny aktywności i sprawności fizycznej,

• edukacji włączającej oraz zasad sprawiedliwości społecznej, polegających na tworzeniu równych szans uczestnictwa w zajęciach dla wszystkich uczniów,

• edukacji w terenie, wzmacnianiu odporności psychofizycznej oraz kształtowaniu prozdrowotnych i proekologicznych postaw uczniów,

• edukacji dla zrównoważonego rozwoju, uwzględniającej działania na rzecz środowiska naturalnego i promującej formy aktywności fizycznej przyjaznej środowisku,

• paradygmatu cyfrowego i technologicznego, zakładającego świadome i bezpieczne wykorzystywanie nowoczesnych technologii wspierających rozwój fizyczny, zdrowotny i edukacyjny.

W przypadku klas I–III szkoły podstawowej podstawa programowa w zakresie wychowania fizycznego przewiduje również obowiązek przeprowadzenia w każdej klasie testów sprawnościowych (analogicznych jak dotychczas w przypadku uczniów klas IV–VIII szkół podstawowych).

Nowy WF przepustką do kariery w wojsku?

Można śmiało powiedzieć, że nowy program WF może stać się swoistą przepustką do kariery w wojsku i innych służbach. Zrozumienie wymagań fizycznych i regularne ćwiczenie pod okiem nauczycieli WF-u, którzy sami przejdą odpowiednie szkolenia, z pewnością przełoży się na lepsze wyniki w testach sprawnościowych. To z kolei zwiększy szanse uczniów na dostanie się do wymarzonej jednostki czy formacji.

Wprowadzenie elementów przygotowujących do służb mundurowych w programie WF to nie tylko kwestia przyszłej kariery zawodowej. Ma to również szereg innych korzyści dla uczniów:

• poprawa ogólnej sprawności fizycznej: ćwiczenia ukierunkowane na siłę, wytrzymałość i zwinność przyczynią się do wszechstronnego rozwoju fizycznego,

• zwiększenie świadomości zdrowotnej: uczniowie będą mieli okazję dowiedzieć się więcej o tym, jak dbać o swoje ciało i kondycję,

• kształtowanie charakteru i dyscypliny: treningi w duchu służb mundurowych rozwijają samodyscyplinę, odpowiedzialność i umiejętność pracy w grupie,

• wzmocnienie poczucia bezpieczeństwa: podstawowe elementy samoobrony mogą zwiększyć pewność siebie i zdolność do radzenia sobie w trudnych sytuacjach.

Wyzwania i perspektywy

Wprowadzenie tak istotnych zmian w podstawie programowej WF-u z pewnością wiąże się z pewnymi wyzwaniami. Kluczowe będzie odpowiednie przygotowanie kadry nauczycielskiej. Nauczyciele WF-u będą musieli zdobyć nową wiedzę i umiejętności, aby efektywnie prowadzić zajęcia z elementami przygotowania do służb mundurowych. Niezbędne będą szkolenia i kursy doszkalające. Ponadto, szkoły będą musiały zadbać o odpowiednie wyposażenie sal gimnastycznych i obiektów sportowych, aby umożliwić realizację nowego programu.

Celem nowego programu wychowania fizycznego nie jest militaryzacja szkół, lecz wszechstronne przygotowanie młodych ludzi do wyzwań dorosłego życia, w tym do potencjalnej kariery w służbach mundurowych, poprzez rozwój ich sprawności fizycznej, dyscypliny i poczucia odpowiedzialności. To inwestycja w przyszłość uczniów i bezpieczeństwo państwa.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 22 lipca 2025 r. zmieniające podstawę programową kształcenia ogólnego (Dz.U. 2025 poz. XXX)