Sprawa dotyczy mężczyzny, który wystąpił do polskiego konsula o wydanie wizy krajowej, bo chciał podjąć w naszym kraju dwuletnie studia drugiego stopnia. Wiza krajowa uprawnia do wjazdu i ciągłego pobytu w Polsce (lub kilku pobytów następujących po sobie), trwających łącznie dłużej niż trzy miesiące. Okres ważności wizy krajowej nie może przekroczyć roku.
Urzędnik odmówił, a konsul podtrzymał wcześniejszą decyzję po rozpoznaniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Skarżący złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. W odpowiedzi konsul wniósł o jej odrzucenie z uwagi na brak właściwości sądu administracyjnego. WSA zgodził się z nim i skargę odrzucił. Mężczyzna zaskarżył postanowienie sądu I instancji do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W odpowiedzi na skargę kasacyjną konsul ponownie wniósł o jej oddalenie. NSA zdecydował zadać TSUE pytanie prejudycjalne w tej sprawie.
Zgodnie z art. 5 pkt 4 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1302) sądy administracyjne nie są właściwe w sprawach wiz wydawanych przez konsulów (zostaje wyłączona kontrola sądowa), ale ustawa przewiduje w tym względzie wyjątki. 4 marca 2019 r. w wyniku uwzględnienia orzeczenia TSUE z 13 grudnia 2018 r. w sprawie El Hassani wszedł bowiem w życie art. 5 pkt 4a prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, który przyznaje prawo wniesienia skargi do sądu wtedy, gdy decyzja konsula dotyczy wizy Schengen. Wydawana jest ona cudzoziemcom, którzy zamierzają przebywać w Polsce lub państwach obszaru Schengen (w czasie jednego lub kilku wjazdów) do 90 dni w ciągu 180 dni. Okres ten jest liczony od daty pierwszego wjazdu.
Inne zasady dotyczą jednak wizy krajowej (długoterminowej). Decyzja konsula o odmowie wydania jej cudzoziemcowi zgodnie z przepisami krajowymi nie może być przedmiotem kontroli sądowej.
Reklama
W ocenie sądu pytającego wyłączenie możliwości kwestionowania decyzji odmownej w postępowaniu przed sądem musi zostać ocenione z uwzględnieniem wytycznych wynikających z prawa unijnego. NSA nie jest pewien, czy prawo Unii wymaga ustanowienia takiego samego poziomu ochrony w stosunku do wiz krajowych (długoterminowych) jak do wiz Schengen. W ocenie sądu pytającego analogiczny poziom ochrony powinien zostać zapewniony w obu przypadkach. NSA nie jest jednak pewien, czy stanowisko to jest prawidłowe ze względu na istotne różnice w zakresie zasad proceduralnych związanych z wydawaniem wiz Schengen oraz wiz krajowych. Stąd konieczność skierowania pytania do TSUE. ©℗
Postanowienie iNSA z 4 listopada 2019 r. (sygn. II OSK 2470/19)