Oszczędzanie zależy od nastawienia
Główne wnioski, które można wysnuć z badania nie są optymistyczne: ponad połowa Polaków nie ma żadnych oszczędności. Zdaniem profesor Dominiki Maison, jednej z autorek badania, nie ma to jednak związku z ilością posiadanych pieniędzy. Oszczędzanie zależy przede wszystkim od postawy Polaków wobec pieniędzy.
„Często to może wynikać z tego, że nie mają żadnej perspektywy przyszłości. Żyją na zasadzie – „co będzie to będzie”. Nie zastanawiają się nad tym, że zgromadzone pieniądze można na coś wykorzystać.” – mówi profesor Dominika Maison.
Sposób na poprawę sytuacji materialnej – ślepy los
Nie może zatem dziwić, że zdecydowana większość z nas jest finansowymi pesymistami – blisko 70 procent Polaków nie widzi szans na poprawę swojej sytuacji materialnej. Jednocześnie, aż dla 56,9 procent Polaków najlepszym sposobem zwiększenia ilości pieniędzy w portfelu nie jest praca, tylko ślepy los, czyli gra w Lotto i inne gry losowe.
„Wolą wierzyć w szansę jedną do czternastu nawet milionów niż uwierzyć własnym politykom. Wierzą bardziej w szczęście niż w to, że w Polsce zmieni się system i będą mieli szansę na bogacenie się w swoim własnym kraju.” – uważa Andrzej Sadowski z Centrum im. Adama Smitha.
Warto też zauważyć, że dla ponad jednej trzeciej badanych działaniem, które mogliby podjąć w celu zwiększenia ilości pieniędzy do dyspozycji jest wyjazd do pracy za granicę. Według autorów badania świadczy to o tym, że dla Polaków kraje zachodnie są głównym źródłem nadziei na lepszą przyszłość.
Banki nie dla przeciętnego Polaka
Poważnym problemem w obszarze postaw Polaków wobec pieniędzy jest również relatywnie mała – w stosunku do krajów zachodnich – liczba osób posiadających konto osobiste w banku. Tylko niewiele ponad 68 procent Polaków zadeklarowało, że korzysta z takiego konta. W krajach zachodnich ten odsetek sięga 100 procent.
Zdaniem autorów badania ważnym czynnikiem wpływającym na taki stan rzeczy jest to, że bank wciąż kojarzy się wielu Polakom – zwłaszcza tym gorzej wykształconym i pochodzącym z mniejszych miejscowości – z czymś skomplikowanym i... drogim. Jednocześnie, tańsze banki, czyli banki internetowe, są paradoksalnie jeszcze mniej dostępne dla takich osób ze względu na trudniejszy dostęp do Internetu.
Warto zauważyć też, że Polacy są również wciąż dość nieufni wobec obrotu bezgotówkowego – przelewów, poleceń zapłaty i innych podobnych usług oferowanych przez banki. Zdaniem profesor Dominiki Maison, w Polsce istnieje wciąż silny „kult gotówki”, zdecydowanie silniejszy niż w krajach zachodnich.
Banki też są odpowiedzialne
Jak podkreślili autorzy badania, część winy za powyższy stan rzeczy spoczywa również na polskich bankach, które nie mają sieci placówek w mniejszych miejscowościach i nie posiadają gamy produktów, które byłyby dostępne i zrozumiałe dla ludzi bez edukacji ekonomiczno-finansowej.
„Banki wpychają się do wielkich miejscowości, a nie ma ich w Polsce B i C, gdzie są wielkie zapasy pieniędzy. To nie tylko kwestia oporu Polaków, ale też złej polityki banków.” – twierdzi Andrzej Sadowski. „Polskie banki nie mają produktów „z supermarketu”, czyli sformatowanych i zrozumiałych dla przeciętnego Polaka.”.
Wtóruje mu Mariusz Pawlak, partner w firmie MMT Management. Jego zdaniem, instytucje finansowe powinny oferować produkty biorąc pod uwagę słabe strony Polaków, a wymyślne instrumenty finansowe oferowane przez banki zniechęcają do inwestowania.
Przede wszystkim konsumpcja
Nie powinno zatem dziwić, że otrzymane niespodziewanie 10 tysięcy złotych Polacy przeznaczyliby w pierwszej kolejności na bieżącą konsumpcję, a nie na inwestycje, które mogłyby poprawić ich sytuację materialną.
Oszczędzanie bez celu
Symptomatyczne jest również to, że zdecydowanie najwięcej Polaków – blisko jedna trzecia – oszczędza pieniądze bez konkretnego celu, czyli na tak zwaną „czarną godzinę”. Według autorów badania, świadczy to o tym, że nawet jeśli w dyspozycji Polaków znalazłoby się więcej pieniędzy, to i tak nie mieliby oni pomysłu co z tymi pieniędzmi zrobić.
Polacy finansowymi pesymistami
Warto również zwrócić uwagę na element wyników badania MoneyTrack dotyczący optymizmu życiowego Polaków. O ile odsetek Polaków zadowolonych z rodziny, własnego charakteru, życia towarzyskiego, a nawet wyglądu przekracza 80 procent, to relatywnie w najmniejszym stopniu Polacy są zadowoleni z... finansów i pracy.
/>