Dukaty to nie pieniądze
Dukat lokalny to rodzaj bonu towarowego emitowanego przez miasta i gminy. Dawniej wiele miejscowości biło własne monety funkcjonujące na równi z pieniędzmi obowiązującymi w całym państwie. Dziś zmieniły one swoje przeznaczenie i służą głównie promocji regionu i upamiętnianiu ważnych wydarzeń w życiu społeczności lokalnych. Każda posiada nominał i można ją wymienić na usługi lub towary w wielu punktach na terenie miejscowości-emitenta. Warto jednak pamiętać, że dukaty lokalne nie są monetami i nie zastępują prawnych środków płatniczych.
Niektóre miasta, oprócz zwykłych dukatów, zamawiają również specjalne wersje lokalnych monet bite w złocie lub srebrze, które są przeznaczone dla kolekcjonerów. Mennica Polska wykonuje i zabezpiecza produkcję takich dukatów zgodnie ze wszystkimi tradycjami sztuki mincerskiej. Dlatego też dukaty produkowane w Mennicy oprócz wartości promocyjnych cieszą się także dużym zainteresowaniem na rynku kolekcjonerskim, często zyskując na wartości.
Pierwszym dukatem lokalnym nowego typu, a więc o charakterze przede wszystkim kolekcjonerskim, był dukat wyemitowany w lecie 2006 roku przez gminę Jastarnia dla upamiętnienia 75-lecia jej istnienia. Zgodnie z kaszubską tradycją nazwano go merkiem. Merki to prastare symboliczne znaki, jakimi niepiśmienni rybacy oznaczali swoje łodzie i przedmioty codziennego użytku.
Wysyp dukatów
Jak powiedział Forsalowi rzecznik Mennicy Polskiej Mariusz Przybylski w te wakacje zainteresowanie lokalnymi dukatami bije wszelkie rekordy. - Zamówienia od miast idą w miliony sztuk. Dotychczas zrobiliśmy ponad 100 emisji. Popularność jest tak duża, że w tym roku wyprodukujemy 60 proc. więcej niż w ubiegłym – powiedział Mariusz Przybylski.
Dla przykładu, Gdańsk zamówił w mennicy 340 tys. dukatów z wizerunkiem Lecha Wałęsy z okazji obchodów dwudziestej piątej rocznicy uhonorowania wielkiego Gdańszczanina Pokojową Nagrodą Nobla. Z kolei Kraków zamówił w Mennicy dukaty z postaciami i scenami z legend. Krakowskie dukaty o różnej tematyce będą emitowane dwa razy do roku. Pierwsza emisja była z Lajkonikiem, druga – jak zapowiedział Przybylski – będzie ze Smokiem Wawelskim.
Jak to się odbywa?
Niemal każda jednostka samorządowa lub podmiot z nią związany może zostać emitentem dukata lokalnego. Gminy czy miasta nie muszą znać się na produkcji dukatów lokalnych, od tego jest Mennica Polska S.A, która ma w tej mierze już 250-letnie doświadczenie. Jej pracownicy doradzą nawet, jaki dobrać nominał i wizerunek. Jak wyjaśnia Mariusz Przybylski, miastu pozostaje wtedy już tylko zamówienie dukatów i zorganizowanie sieci punktów, które je przyjmą i wymienią na różne towary i usługi.
We Wrocławiu głównym partnerem miasta we wprowadzaniu dukatów do obrotu jest PSS Społem, które wydaje dukata w formie reszty, gdy na zakupy wydało się co najmniej 20 zł. W innych dużych miastach do akcji przystąpiło kilkaset punktów handlowo-usługowych, bo dzięki temu zwiększają sobie obroty. Z dotychczasowych doświadczeń wynika, że turyści wolą lokalne monety nawet od złotych.
Miejsca, w których dostępne są dukaty oznaczane są plakatami. Dukaty wymieniane są na złotówki w stosunku 1:1. Dukaty wybijane są najczęściej w dwóch nominałach 4 i 7. Jak wyjaśnił Przybylski, to ważne z punktu widzenia kolekcjonerskiego. - Nieszablonowe nominały są cenniejsze. W Polsce nie ma monet o nominałach 4 i 7. „Siódemki”robione z dwóch kolorów metali, podobnie jak monety euro – dodał rzecznik.
Każdy lokalny dukat ma trzy miesiące ważności, co oznacza, że przez trzy miesiące można go wymieniać w wybranych punktach. Po tym terminie mają one wartość kolekcjonerską.
Każdy dukat jest inny
Jednymi z najciekawszych lokalnych dukatów są mrągowskie czosy. Ich nazwa pochodzi od jeziora Czos. W związku z tym, że w Mrągowie odbywa się piknik country na czosach jest kapelusz kowbojski. Dukaty mają dwa nominały: 3 i 7. Czos o nominale 3 wybity został z mosiądzu, a 7 z jest dwukolorowy, tak jak euro. Mrągowo zdecydowało się też na emisję 500 sztuk srebrnych czosów o nominale 70.
Inne ciekawe dukaty, to te, których można używać w Kątach Rybackich. Znajduje się na nich wizerunek kormorana i czapli. Z kolei na dukatach emitowanych przez Mielno widnieje latarnia morska i mors.
