Wejście do strefy euro jest uzależnione od minimum dwuletniego pobytu w ERM2. O wejściu do tzw. węża walutowego decyduje Komitet ERM2, którego spotkanie zwołuje przewodniczący Rady EcoFin (EFC). Wcześniej musi on jednak otrzymać wniosek ministra finansów i prezesa banku centralnego kandydującego państwa członkowskiego z ustalonym kursem centralnym oraz zakresem wahań. Kurs centralny narodowej waluty względem euro zestalony (ustalony?) zostaje po minimum sześciomiesięcznym etapie konsultacji z Europejskim Bankiem Centralnym i KE. W procesie negocjacji z krajem ubiegającym się o pełne członkostwo w strefie euro instytucje europejskie zwracają m.in. uwagę na spory polityczne w państwie, dotyczące strategii wprowadzenia euro. Ostateczna decyzja zależy jednak od sytuacji makroekonomicznej danego państwa.

Porozumienie banków centralnych

Krajowy bank centralny każdego państwa, które chce wejść do strefy euro, musi przystąpić do porozumienia banków centralnych. Jest to tzw. ERM2 Central Bank Agreement, a więc umowa pomiędzy EBC a bankami centralnymi państw członkowskich spoza strefy euro, która określa procedury operacyjne mechanizmu kursów walutowych. W przypadku krajów, które przystąpiły do UE w 2004 i 2007 roku, a więc także Polski, procedura jest jednak nieco uproszczona, gdyż banki centralne tych krajów stały się stroną umowy już z dniem akcesji. Krajom tym pozostało więc przyłączenie się do systemu ERM2.

Ustalenie kursu centralnego

Reklama

Zanim kraj przystąpi do systemu, konieczne jest jednak ustalenie kursu centralnego oraz zakresu odchyleń od niego. W EMR2 możliwe są wahania kursu o 15 proc. w górę i w dół, ale EBC stoi na stanowisku, że aby uczestnictwo w ERM2 przebiegało bez poważnych napięć, wahania nie powinny być większe niż 2,25 proc. Zwykle z propozycją takiego kursu wychodzi kraj ubiegający się o przyjęcie euro i jest to najczęściej kurs zbliżony do rynkowego, w czasie gdy podejmowana jest decyzja o wejściu do ERM2. Możliwe jest zmniejszenie zakresu wahań kursu przez jednostronną deklarację danego państwa. Jeśli doszłoby wówczas do przekroczenia ustalonego poziomu, EBC nie ma obowiązku interwencji. W pozostałych przypadkach rzeczywisty kurs złotego powinien znajdować się na ustalonym poziomie przez minimum dwa lata, a wahania są dopuszczalne tylko w uzgodnionych wcześniej granicach.

Raporty z gospodarek

Raz na dwa lata Komisja Europejska i Europejski Bank Centralny przygotowują raporty oceniające zbieżność gospodarek krajów pragnących dołączyć do strefy euro z gospodarkami aktualnych członków. Kolejny raport będzie wydany w 2010 roku. Raporty oceniają postępy w spełnieniu kryteriów konwergencji, tzw. kryteriów z Maastricht. Oprócz kryterium związanego z pobytem w ERM2 Polska będzie więc musiała wykazać się stabilnością budżetową i wiarygodną polityką monetarną.

Uchylenie derogacji

Kraje, które spełniają wszystkie kryteria, mogą liczyć na to, że Komisja Europejska złoży wniosek do Rady EcoFin o uchylenie przyjęcie do strefy euro. Po konsultacji z Parlamentem Europejskim i dyskusji w Radzie Unii Europejskiej, na podstawie raportów KE i EBC oraz wniosku samej Komisji, Rada EcoFin podejmuje decyzję kwalifikowaną większością głosów na pierwszym posiedzeniu w lipcu. W ramach tej procedury po raz drugi ustalany jest kurs. Poprzedni, ustalony przed przystąpieniem do ERM2, nie jest bowiem ostateczny i podczas pobytu w systemie może być zmieniony, co po uchyleniu derogacji jest już niemożliwe. Rada EcoFin ustala nieodwołalny kurs po otrzymaniu wniosku od Komisji i dołączonej opinii EBC. Dotychczas było jednak tak, że podczas przystępowania do strefy euro kurs wymiany był ustalany na poziomie kursu centralnego obowiązującego w ERM2 w momencie podejmowania decyzji o uchyleniu derogacji.

15 proc. mogą wynosić maksymalne odchylenia kursu narodowej waluty względem euro podczas pobytu państwa w ERM2

ikona lupy />
Kto wchodzi w skład komitetu ERM2 / Inne