PRZEMYSŁAW KURSZEWSKI
W Olsztynie powstała agencja energetyczna, jakie postawiliście jej cele i zadania?
JACEK PROTAS*
Warmińsko-Mazurską Agencję Energetyczną powołano w listopadzie 2009 r. jednak formalnie zaczęła funkcjonować od marca. Oprócz województwa jej udziałowcami zostali m.in. MPEC z Olsztyna, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, gminy Kisielice, Łukta, miasto Ełk, ale też poznańska spółka Agrogaz. Agencja zajmie się promowaniem ekoenergetyki oraz pozyskiwaniem funduszy. Powołanie tej organizacji służy także monitoringowi gospodarki energetycznej w regionie oraz nawiązywaniu kontaktów z innymi instytucjami, w tym badawczo-rozwojowymi.
Reklama
Jakie inwestycje proekologiczne województwo zamierza wspierać?
W myśl Programu Ekoenergetycznego Województwa Warmińsko-Mazurskiego stawiamy przede wszystkim na wykorzystanie energii z biomasy i wiatru, gdyż z nich region może czerpać największe korzyści. Kotłownia na zrębki drzewne w Piszu, na słomę we Fromborku oraz instalacja kolektorów słonecznych o powierzchni 1,5 tys. mkw. w Gołdapi są znaczącymi inwestycjami. Warto też wspomnieć o termomodernizacji Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Olsztynie i uruchomieniu w nim kotłowni na biomasę drzewną.
Jeśli chodzi o energię wiatrową, to wymienię farmę w Kisielicach, gdzie pracuje 27 wiatraków o mocy 40,5 MW.
W najbliższych latach powstanie kilka biogazowni rolniczych, farm wiatrowych, a także lidzbarska wytwórnia pelet, uznawanych za najczystsze paliwo na świecie. Wytwórnia zagospodaruje 70 tys. ton słomy rocznie.
W rozwoju ekoenergetyki bardzo pomocne są fundusze europejskie. Samorząd województwa ma do dyspozycji kilka programów unijnych. W 2009 r. wykorzystano prawie 2 mln zł w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury na lata 2007–2013, a wkrótce ruszy kolejny konkurs na projekty ekoenergetyczne, na który przeznaczamy 15,5 mln euro. Finansowaniem polityki rozwoju odnawialnych źródeł energii (OZE) zajmuje się także Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska.
W innych krajach ekologiczne źródła energii są bardziej rozwinięte niż w naszym kraju. Czy województwo korzysta z tych doświadczeń?
Uczestniczymy w panelu ekspertów ds. ochrony środowiska Forum Regionów Państw Grupy Wyszehradzkiej. Korzystamy z doświadczeń niemieckich landów Saksonii-Anhalt i Bawarii, organizując wyjazdy studyjne, oraz z regionami nadbałtyckimi na Forum Parlamentu Południowego Bałtyku. Jesteśmy także uczestnikiem Szwedzko-Polskiej Platformy Zrównoważonej Energetyki, przy której udało się zorganizować już trzy konferencje z udziałem specjalistów od ekoenergetyki.
Jaki jest stan obecny energetyki odnawialnej w woj. warmińsko-mazurskim?
Nie mamy powodu do wstydu, jeśli porównamy dorobek naszego regionu w wykorzystywaniu ekoenergii do innych województw. Obecnie około 8 proc. energii w regionie pochodzi ze źródeł odnawialnych. Naszym celem do 2020 r. jest osiągnięcie udziału 20-procentowego. Widzimy ogromną szansę ekoenergetyki na Warmii, Mazurach i Powiślu, bowiem zdajemy sobie sprawę z obowiązku ochrony walorów przyrodniczych regionu.
Czy monitorowany jest stan środowiska?
Bez niego nie można by planować kolejnych przedsięwzięć. Podstawową publikacją jest coroczny Raport o stanie środowiska w województwie warmińsko-mazurskim tworzony przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Olsztynie. Poza tym inne instytucje na bieżąco kontrolują środowisko (Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Olsztynie, Stacja Chemiczno-Rolnicza – Oddział w Olsztynie, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Stacja w Olsztynie). Znaczną część województwa (46,3 proc.) objęto ochroną prawną, co plasuje nas na trzecim miejscu w kraju. Aż 27 proc. terenu zamieszkiwane jest przez zagrożone w Europie gatunki zwierząt i roślin.
Stan środowiska w porównaniu z innymi rejonami Polski jest dobry. Powietrze w województwie ma najwyższą klasę A. Ponad 72 proc. ludności ma dostęp do kanalizacji wodno-ściekowej, co pozwala chronić wody powierzchniowe i gruntowe.
Jakie są najpilniejsze potrzeby województwa, jeśli chodzi o energetykę odnawialną i ochronę środowiska? Pierwszeństwo ma poprawa bezpieczeństwa energetycznego regionu. Wspieramy budowy instalacji kogeneracyjnych, dzięki którym pozyskiwana jest energia cieplna i elektryczna. Region wypada zadowalająco na tle kraju, niemniej konieczna jest edukacja ekoenergetyczna mieszkańców oraz zachęcenie rolników i przedsiębiorców do inwestycji w taką działalność.
Ochrona środowiska natomiast wymaga uporządkowania gospodarki odpadami i wodno-ściekowej. Pomocne są tu pieniądze z osi środowisko przyrodnicze RPO Warmia i Mazury na lata 2007–2013. Do wykorzystania w tym okresie jest 932 mln euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Krajowe inwestycje finansuje natomiast unijny Fundusz Spójności. Dla utrzymania wysokiej jakości wód powierzchniowych i podziemnych niezbędne są inwestycje ściekowe, zwłaszcza na obszarach wiejskich oraz rekreacyjnych.
Nie zapominamy także o promowaniu pomysłów edukacyjnych, bo ekologiczna świadomość społeczeństwa znacząco wpływa na poprawę środowiska. Codzienna segregacja odpadów, dbanie o lasy i jeziora zapobiegają degradacji przyrody.
*Jacek Protas
marszałek województwa warmińsko-mazurskiego, przewodniczący Rady Programowej Porozumienia Zielone Płuca Polski, przewodniczący zarządu Platformy Obywatelskiej na Warmii i Mazurach
