W odpowiedzi stworzył Międzynarodową Agencję Energetyki (IEA), by światowa gospodarka nie mogła paść ofiarą szantażu ze strony kilku producentów. Jednak w historii wojen naftowych państwa konsumujące były generalnie raczej agresorami niż ofiarami. W ciągu ostatnich 75 lat to raczej konsumenci, a nie producenci stosowali embargo naftowe jako narzędzie dyplomacji.
Tempo cały czas rośnie. Europa nałożyła w tym roku embargo na Libię i Syrię, by wywrzeć presję na tamtejsze reżimy. Bruksela rozważa nałożenie embarga na Iran, by powstrzymać program nuklearny Teheranu. USA nie wykluczają nowych sankcji wymierzonych w bank centralny Iranu. De facto oznaczałoby to powszechne embargo naftowe, bo Chiny i Indie – dwóch sojuszników Iranu – miałyby ogromne problemy z zapłaceniem za ropę kupowaną od Teheranu.
>>> Zobacz też: Umowa Kurdów z ExxonMobil spowodowała napięcia w Iraku
Rosnący entuzjazm dla używania ropy jako broni stoi w sprzeczności z wysiłkami na rzecz depolityzacji tego surowca. Arabia Saudyjska, lider kartelu naftowego OPEC i importerzy ropy, tacy jak Wielka Brytania, Niemcy, USA i Japonia, skupieni wokół paryskiej IEA, od czasu pierwszego kryzysu naftowego w 1973 roku ciężko pracowali, by oddzielić ropę od polityki. Eksporterzy i importerzy tego surowca zawarli milczącą umowę: bezpieczeństwo dostaw w zamian za bezpieczeństwo popytu. Jednak relacje te nabrały znowu wymiaru politycznego, podaż jest zagrożona. Konsekwencje dla światowej gospodarki mogą być groźne.
Reklama
Bruksela i Waszyngton usprawiedliwiają embarga względami moralnymi. Chodzi o powstrzymanie rozbójniczych reżimów przed wyprodukowaniem broni masowej zagłady lub masakrowaniem własnych obywateli. Konsekwencje polityczne takich działań są jednak niepewne, a ich wpływ na globalny rynek energetyczny fatalny. Zakłóca normalne obroty handlowe i winduje ceny. W niektórych przypadkach, takich jak sankcje Unii Europejskiej przeciw Syrii, ogranicza dostawy dla całego świata.
>>> Czytaj też: Irak, Afganistan - Jak Ameryka kończy wojny?
To sugeruje potrzebę selektywnego podejścia, zamiast używania ropy jako podstawowego argumentu w sporach. Konsumenci energii powinni podejmować walkę tylko wtedy, kiedy jest ona usprawiedliwiona i kiedy można ją wygrać.