Niesprzyjające otoczenie makroekonomiczne w Polsce i na świecie wpłynie na spadek zyskowności działalności bankowej mierzonej relacją zysku netto do aktywów. Stabilność sektora powinna być jednak zachowana, wynika z "Raportu o stabilności systemu finansowego", opublikowanego przez Narodowy Bank Polski (NBP).
"Obecne i oczekiwane spowolnienie wzrostu gospodarczego może przyczynić się do wzrostu kosztów realizacji ryzyka kredytowego. Konkurencja o stabilne źródła finansowania oraz niskie stopy procentowe mogą prowadzić do dalszego spadku marży odsetkowej. W konsekwencji można oczekiwać spadku zyskowności działalności bankowej mierzonej relacją zysku netto do aktywów, co nie powinno jednak istotnie pogorszyć stabilności sektora" - podano w raporcie.
>>> Czytaj też: Retail Banking Radar 2013: Polska jasnym punktem na bankowej mapie Europy Wschodniej
NBP wskazuje, że na spodziewany spadek zyskowności mierzonej wskaźnikami zwrotu z aktywów (ROA) oraz zwrotu z kapitałów (ROE) będą miały przede wszystkim kontynuacja spadku marży odsetkowej, wzrost obciążenia wyników kosztami realizacji ryzyka kredytowego, spadek marży nieodsetkowej (m.in. w związku z obniżeniem opłaty interchange), ograniczone możliwości poprawy efektywności kosztowej oraz ewentualny wzrost opłat wnoszonych przez banki na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG).
"Oczekiwana skala spadku zyskowności wydaje się nie mieć istotnego negatywnego wpływu na perspektywy stabilności finansowej, choć ograniczy możliwości podnoszenia kapitału poprzez akumulację zysków. Sektor bankowy jako całość i większość instytucji bankowych (w tym banków o znaczeniu systemowym) w dalszym ciągu będzie zyskowna" - podkreślił bank centralny.
Dalsze spodziewane osłabienie popytu na kredyty i utrzymująca się konkurencja o stabilne źródła finansowania, a także spadek stóp WIBOR oczekiwany przez uczestników rynków finansowych nadal będzie silniej wpływał na zmniejszanie oprocentowania kredytów niż depozytów, pogłębiając dotychczasowe spadki wyniku odsetkowego.
"Marża odsetkowa może się również zmniejszać na skutek kontynuacji przez banki stopniowej zmiany struktury finansowania, w tym wydłużenia wymagalności zobowiązań. Potencjalne ożywienie w segmencie wysoko oprocentowanych kredytów konsumpcyjnych wspierane zmianami rekomendacji nadzorczych może złagodzić spadek marży odsetkowej. Z drugiej strony, na ograniczanie tego efektu może wpłynąć ewentualny dalszy spadek limitu oprocentowania kredytów konsumpcyjnych, powiązanego ustawowo ze stopą lombardową" - czytamy także.
NBP wskazuje, że czynnikiem, który może negatywnie wpłynąć na wyniki banków w kolejnych kwartałach jest wzrost obciążenia kosztami realizacji ryzyka kredytowego na skutek obecnego i oczekiwanego spowolnienia tempa wzrostu gospodarczego, związany z obniżaniem się jakości zarówno kredytów dla gospodarstw domowych, jak i kredytów dla przedsiębiorstw. Dodatkowo, banki nie mają już zbyt wielu możliwości obniżania kosztów (większość z nich dokonała tego już w poprzednich dwóch latach), zaś wskaźnik kosztów operacyjnych do wyników z działalności znajduje się obecnie na poziomie niższym niż średnia w UE, co sugeruje że przestrzeń do jego obniżania jest niewielka.
NBP zbadał wpływ spadku stóp procentowych (od listopada 2012 r. do końca czerwca 2013 r. stopa referencyjna została obniżona łącznie o 200 pb do 2,75%, co przełożyło się na spadek rynkowych stóp procentowych) na wyniki finansowe banków - nie tylko wynik odsetkowy, ale inne pozycje rachunku zysków i strat banków, w tym koszty ryzyka kredytowego i zmiany wyceny instrumentów finansowych.
"Wyniki symulacji wskazują, że w przypadku utrzymania historycznej wrażliwości oprocentowania zobowiązań na zmiany rynkowych stóp procentowych, spadek stóp o 100 pkt bazowych (w stosunku do końca marca 2013 r.) nie zagraża istotnie sytuacji finansowej banków. Spadek taki doprowadziłby ceteris paribus do obniżenia wyniku odsetkowego sektora bankowego o około 2,5 mld zł. Przy takim spadku wyniku odsetkowego (i niezmienionych innych pozycjach rachunku zysków i strat) udział instytucji ponoszących straty w aktywach sektora zwiększyłby się z 5,4% do 7,1%. Straty ponoszone przez te banki nie spowodowałyby jednak obniżenia ich współczynników wypłacalności na bazie funduszy podstawowych poniżej 9%" - podał NBP.
Według danych NBP, zysk netto sektora bankowego wyniósł 6.881 mln zł w okresie styczeń-maj 2013 r. i był wyższy o 3,1 % w skali roku. Wynik z odsetek spadł o 8,5% w skali roku do 13.568 mln zł. Koszty działania banków spadły o 0,9% do 11.366 mln zł. Wynik z działalności operacyjnej wzrósł o 1,9% w skali roku do 8.425 mln zł.
Analiza przeprowadzona w lipcowej edycji "Raportu" opiera się na danych dostępnych do 31 maja 2013 r. (cut-off date).
Mimo to polskie banki są bezpieczne
Raport Narodowego Banku Polskiego pokazał jednak, że w naszym kraju instytucje finansowe są stosunkowo stabilne, a banki, choć odczuły spowolnienie gospodarcze, wciąż mają dobre wyniki finansowe - napisał dzisiaj agencja IAR.
- Osoby posiadające oszczędności w banku nie muszą się martwić o ich bezpieczeństwo - zapewnia Piotr Szpunar z NBP. Jak dodaje, sytuację polskich instytucji finansowych może popsuć jedynie pogorszenie nastrojów u naszych partnerów gospodarczych. Jeśli jednak spełni się prognoza zakładająca ożywienie w strefie euro, wówczas żadnych ryzyk dla polskiego systemu finansowego nie należy się spodziewać - dodaje.
Raport NBP pokazał też, że po dwóch latach stagnacji, banki udzielają coraz więcej kredytów konsumpcyjnych. Zastój na tym rynku wynikał z zaostrzenia warunków przyznawania pożyczek przez Rekomendację T Komisji Nadzoru Finansowego. W ostatnim czasie zasady zostały jednak złagodzone.
