Zbierzmy w jedną całość argumenty – za Prof. Agnieszką Chłoń-Domińczak – argumenty za zrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn to konieczność
Opis rzeczywistości Polski w zakresie demografii
1) GUS: do 2060 r. liczba ludności Polski spadnie o 6,7 mln i wyniesie 30,9 mln, a połowa mieszkańców Polski będzie miała ponad 50 lat.
2) Niska dzietność - Od 1990 r. wielkość współczynnika dzietności kształtuje się poniżej dwóch (nie ma prostej zastępowalności pokoleń).
3) Umieranie osób z pokolenia powojennego wyżu demograficznego - w Polsce od 2013 r. utrzymuje się przewaga liczby zgonów nad liczbą urodzeń.
Argumenty za zrównaniem wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn
Prof. Agnieszką Chłoń-Domińczak:
Wnioski: Zakładanie rodziny jest często odkładane na później. W dodatku rodziny są teraz znacznie mniejsze niż dawniej. Pokolenie 20-latków wchodząc na rynek pracy, widzi coraz mniej osób w ich wieku, a coraz więcej osób starszych (w tym w wieku emerytalnym) . To sprawia, że coraz większe jest poczucie presji na tych 20- i 30-latków, że muszą pracować na siebie, płacić podatki i jeszcze najchętniej decydować się na zakładanie rodziny.
Prognoza: Jeśli będziemy utrzymywali obecny system transferów i usług publicznych, to w dłuższej perspektywie nie starczy naszych wynagrodzeń, żeby za to wszystko zapłacić.
Opinia: To jest absolutna konieczność zrównanie wieku emerytalnego kobieta i mężczyzn, bo dzisiejszy niski wiek emerytalny kobiet dyskryminuje właśnie kobiety. Ich świadczenia są mniejsze niż świadczenia mężczyzn o ponad tysiąc złotych, właśnie ze względu na to, że szybciej przechodzą na emeryturę i krócej pracują.
Wiek emerytalny kobiet i mężczyzn – jak jest w innych krajach
W wielu krajach Unii Europejskiej wiek emerytalny kobiet i mężczyzn jest równy. Niedawno Rumunia wyrównała wiek emerytalny,
WAŻNE! 8 krajów wprowadziło rozwiązania, w których wiek emerytalny zmienia się wraz z tym, jak zmienia się długość trwania życia. Tam 65 lat dla kobiet i dla mężczyzn jest więc absolutnym minimum.
Elementy niezbędne dla wydłużenia wieku emerytalnego
1. Polska potrzebuje systemu opieki długookresowej nad osobami w wieku 80 i 90 lat (potrzebują codziennej opieki).
2. Rozwiązanie problemu braku lekarzy i pielęgniarek.
3. Rozbudowa systemu przedszkoli, żłobków, klubów dziecięcych i innych miejsc opieki nad dziećmi do trzech lat.
4. Możliwość pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego.
Zastępca RPO: przyczyną dyskryminacji na rynku pracy nie może być wiek
Przyczyną dyskryminacji, również na rynku pracy, nie może być wiek danej osoby - zaznaczył niedawno zastępca RPO Stanisław Trociuk.
Jak dodał, z perspektywy osób starszych i ich dalszego pozostania na rynku pracy, zasadnicze znaczenie ma zagadnienie czy i w jakim zakresie władze publiczne wywiązują się z obowiązku zapewnienia równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowych ze środków publicznych.
Dr hab. Agnieszka Sowa-Kofta, dyrektorka Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych, wskazała na najnowsze statystyki dotyczące pracy osób w wieku emerytalnym. Patrząc na osoby powyżej 65 r.ż., w Polsce stopa ich zatrudnienia wynosi 6 proc. Jest nieco mniejsza od średniej europejskiej i kilkukrotnie niższa w porównaniu do krajów skandynawskich i bałtyckich.
Przytaczając dane z badania przeprowadzonego przez instytut oraz UKSW wyjaśniła, że w Polsce osoby po 60. r.ż. przede wszystkim utrzymują się z emerytury - jest to 91 proc. kobiet i 77 proc. mężczyzn.
Osoby w wieku emerytalnym, które przyznały się do pracy w szarej strefie, wskazywały, że taka forma pozwala na największą elastyczność, brak konieczności odprowadzania podatków i składek. Inni odpowiadali, że jest to jedyna sposób otrzymania pracy lub praca ta polega na wspomaganiu rodziny we własnym gospodarstwie rolnym czy firmie.
Natomiast wśród powodów niepodejmowania aktywności zawodowej najpopularniejszymi odpowiedziami było posiadanie zabezpieczonych środków finansowych, zły stan zdrowia, możliwość atrakcyjnego wykorzystania czasu na emeryturze oraz wypalenie zawodowe i zmęczenie.
Dyrektorka Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych zwróciła również uwagę na zagrożenie ubóstwem wśród osób starszych. Do grupy najbardziej zagrożonej należą osoby samotne, w szczególności te, które uprawnień emerytalnych nie mają oraz kobiety, które mają krótszy okres całego doświadczenia na rynku pracy. Jak oceniła ekspertka, kobiety szybciej wychodzą z rynku pracy wychodzą, a jednocześnie ich przeciętna długość życia powoduje, że na emeryturze spędzają około jedną czwartą swojego życia.
W Europie tylko 13% osób w UE pracuje po przejściu na emeryturę
Najwięcej osób w wieku emerytalnym pozostaje aktywnych zawodowo w Estonii, na Litwie i Łotwie, a najmniej w Rumunii, Grecji i Hiszpanii. Polska jest w unijnej średniej z odsetkiem 13,1 proc.
Większość Europejczyków po osiągnięciu wieku emerytalnego przestaje pracować - w 2023 r. 22,4 proc. mieszkańców Unii w wieku emerytalnym nie pracowało w ogóle, a 64,7 proc. przestało pracować w ciągu pół roku od otrzymania pierwszej emerytury.
WAŻNE! Estonia – tam pracę zarobkową kontynuuje co drugi (54,9 proc.) emerytów.
Na Łotwie (44,2 proc.) i Litwie (43,7 proc.), a za nimi Szwecja (41,7 proc.).
WAŻNE! Najniższy odsetek pracujących emerytów odnotowano w Rumunii (1,7 proc.), Grecji (4,2 proc.) i Hiszpanii (4,9 proc.). W Polsce pracę zarobkową kontynuowało 13,1 proc. osób.