Dodatkowe dni wolne od pracy na mocy ustawy - dla kogo?

Zgodnie z ustawą o publicznej służbie krwi, każdemu pracownikowi, który zdecyduje się oddać krew, przysługują dwa dni pełnopłatnego zwolnienia z pracy – dzień oddania krwi i dzień następny. To rozwiązanie obowiązuje od kwietnia 2023 roku i obejmuje wszystkich pracowników, niezależnie od formy zatrudnienia. Aby skorzystać z tego prawa, wystarczy dostarczyć pracodawcy zaświadczenie ze stacji krwiodawstwa.

Gwarantuje to ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz.U. 1997 nr 106 poz. 681, z późn. zm.).

Jak często można oddawać krew?

  • kobiety – maksymalnie 4 razy w roku, w odstępach co najmniej 8 tygodni,
  • mężczyźni – maksymalnie 6 razy w roku, w odstępach co najmniej 8 tygodni.

Oznacza to, że dorosła osoba nie może oddawać krwi częściej niż raz na 2 miesiące, gdyż organizm potrzebuje czasu na odbudowę krwi i uzupełnienie żelaza. Przepisy są ustalone tak, by oddawanie krwi było bezpieczne zarówno dla dawcy, jak i dla biorcy.

Podstawa prawna i źródła: Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 września 2017 r. w sprawie warunków pobierania krwi oraz oddzielania jej składników (Dz.U. 2017 poz. 1741), Regionalne Centra Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa – np. RCKiK Warszawa.

Jak to działa w praktyce? Dla kogo 12 dodatkowych dni urlopu?

Jeden zabieg oddania krwi to 2 dni wolnego. Zatem kobiety mogą oddać krew 4 razy w roku, co daje 8 dodatkowych dni urlopu. Mężczyźni mogą oddać krew 6 razy w roku, co daje nawet 12 dodatkowych dni urlopu.

To wolne jest płatne tak jak urlop wypoczynkowy, a nie jest od niego odliczane.

Dlaczego warto poinformować pracodawcę?

Eksperci z Conperio, polskiej firmy doradczej zajmującej się problematyką absencji chorobowych, zwracają uwagę, że oddawanie krwi zwykle planuje się z wyprzedzeniem. Jeśli pracownik wcześniej zgłosi zamiar skorzystania z wolnego, ułatwia to pracodawcy organizację pracy w zespole i zapobiega nieporozumieniom.

Ważne: nie trzeba brać zwolnienia lekarskiego. Wystarczy zwykłe zaświadczenie z punktu krwiodawstwa.

Oddawanie krwi to przywilej i pomoc innym

Według danych Narodowego Centrum Krwi, w 2024 roku w Polsce oddano ponad 1,5 mln jednostek krwi, a aktywnych dawców było ponad 651 tys. To przykład solidarności społecznej, która nie tylko ratuje życie, ale też daje pracownikom realne przywileje w pracy.

Oddawanie krwi to postawa godna najwyższego uznania. Ustawodawca dostrzega jej wartość, dlatego w dniu donacji, a także kolejnym, honorowy dawca może nie przychodzić do pracy i nie traci z tego tytułu wynagrodzenia. Ważne jednak, aby pracownik poinformował o tym z wyprzedzeniem – to pozwala pracodawcy lepiej przygotować się organizacyjnie, zwłaszcza w zespołach o wrażliwym rytmie pracy – podkreśla Mikołaj Zając, ekspert rynku pracy, prezes Conperio.