Propozycja przygotowana przez rząd jest reakcją na trwający ponad rok kryzys na rynku finansowym. Ustawa ma umożliwić Ministrowi Finansów podejmowanie - na wniosek instytucji finansowych - działań pozwalających utrzymać im płynność finansową.
We wtorek sejmowa Komisja Finansów Publicznych opowiedziała się za przyjęciem kilku poprawek uzgodnionych z rządem. Wcześniej zmian w projekcie dokonała specjalna podkomisja.
Wielu potencjalnych beneficjentów
Komisja opowiedziała się m.in. za tym, aby pomoc mogła być udzielana: bankom, Spółdzielczym Kasom Oszczędnościowo-Kredytowym, funduszom inwestycyjnym, domom maklerskim, zakładom ubezpieczeń i funduszom emerytalnym.
W wersji przyjętej przez podkomisję z pomocy finansowej mogłyby korzystać tylko banki krajowe i Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo- Kredytowe.
Akceptacji komisji nie otrzymały natomiast poprawki PiS przewidujące m.in. ograniczenia w wielkości wsparcia do 0,25 proc. PKB za 2007 r. (w przypadku łącznej wartości pomocy) i do 10 proc. wartości kapitałów własnych instytucji (w przypadku wsparcia dla jednej instytucji).
Posłanka Aleksandra Natalli-Świat z PiS argumentowała, że brak limitów pozwala obarczyć budżet państwa i podatników nieograniczonymi kwotami zobowiązań. Zwróciła także uwagę, że jeden z przepisów przewiduje, iż Rada Ministrów będzie mogła - w celu realizacji ustawy - w rozporządzeniu przenosić planowane wydatki budżetowe między częściami i działami.
Nadzwyczajna ustawa na nadzwyczajną sytuację
"To bardzo daleko idące rozwiązanie (...) Decyzją ministra finansów będzie można udzielać wsparcia, ale także - w celu realizacji ustawy - np. likwidować wydatki budżetowe bez wiedzy Sejmu" - ostrzegała poseł.
"Rzeczywiście uprawnienie to jest daleko idące, ale sytuacja może być nadzwyczajna, tak jak nadzwyczajna jest ta ustawa" - przyznał wiceminister finansów Maciej Grabowski.
Zaproponował, by rozporządzenie było wydawane po zasięgnięciu opinii sejmowej Komisji Finansów Publicznych. Odpowiednią poprawkę złożyła posłanka Krystyna Skowrońska (PO). Poprawka została pozytywnie zaopiniowana przez komisję, podobnie jak cały projekt.
Formy pomocy
Zgodnie propozycjami rządu wsparcie mogłoby być udzielanie w formie: gwarancji Skarbu Państwa, pożyczek skarbowych papierów wartościowych, sprzedaży skarbowych papierów wartościowych (z odroczonym terminem płatności, z rozłożeniem płatności na raty lub w drodze oferty kierowanej do określonej instytucji finansowej).
Instytucje finansowe korzystające z wsparcia musiałyby ustalić na rzecz Skarbu Państwa zabezpieczenie. Ponadto rząd mógłby udzielać gwarancji na rzecz Narodowego Banku Polskiego oraz banków zaangażowanych w procesy wspierania płynności na rynku międzybankowym.
Przed podjęciem decyzji o wsparciu minister finansów będzie konsultował się z Komisją Nadzoru Finansowego, Narodowym Bankiem Polskim, a w niektórych przypadkach także z Bankowym Funduszem Gwarancyjnym.
Posłowie komisji zdecydowali, że umowa dotycząca wsparcia ma określać m.in. cele wsparcia, ograniczenia w zakresie wypłaty dywidendy czy ograniczenia w zakresie polityki płacowej wobec członków organów instytucji finansowej oraz kadry kierowniczej.
Projekt przewiduje, że mechanizmy udzielania wsparcia na zasadach w nim określonych można będzie wykorzystać tylko do końca 2009 r. Ustawa ma wejść w życie z dniem ogłoszenia.
