Komisja Europejska uruchomiła nową inicjatywę skierowaną do regionów górniczych będących w okresie transformacji w UE (Coal Regions in Transition) z końcem ub. roku. Od początku prac zostało nią objęte woj. śląskie.
Po pierwszych dyskusjach na temat inicjatywy w ub. roku, w grudniu zaczęła funkcjonować platforma, której celem jest zbieranie projektów mogących wspomóc transformacje regionów górniczych. W jej ramach powołano grupy robocze – poświęcone nowym, m.in. prośrodowiskowym, technologiom oraz wpływowi społeczno-gospodarczemu działań restrukturyzacyjnych w górnictwie.
W lutym tego roku w Katowicach odbyło się spotkanie robocze ws. inicjatywy. KE identyfikowała w tym czasie powiązane z nią tematycznie dokumenty programowe - jak rządowy Program dla Śląska, czy programy powstające na szczeblu samorządowym. Wówczas dokonano też przeglądu proponowanych do inicjatywy projektów – część z nich zgłosiły ministerstwa (w tym umieszczone w rządowym Programie dla Śląska), część to z kolei projekty regionalne.
Ostatnio projekty te miały być precyzowane i zbierane, by w następnym kroku mogły zostać poddane analizie pod kątem pozyskania dofinansowania - czy z obecnie dostępnych jeszcze źródeł, czy pod kątem perspektywy finansowej po 2020 r.
KE akcentowała bowiem, że w perspektywie 2014-20 nie ma nowych źródeł finansowania dla tego typu przedsięwzięć; mogą być one jednak realizowane zw środków dostępnych w programie regionalnym, programach centralnych czy też celowanych, zarządzanych bezpośrednio przez KE
Jak poinformował PAP wiceminister Tobiszowski, w połowie czerwca polscy partnerzy inicjatywy otrzymali formularz, pod kątem skumulowania w nim proponowanych projektów, ewentualnego okrojenia ich lub przemodelowania. „Projekty te wysyłamy do końca czerwca, następnie w połowie lipca ma odbyć się spotkanie z Komisją Europejską, która je oceni, ewentualnie zada dodatkowe pytania” - wskazał wiceminister energii.
„Dwa główne kryteria to szybkość i innowacyjność projektów. (…) Na jesień, przed COP24 mamy otrzymać informację, które projekty byłyby wsparte finansowo i jakie jest oczekiwanie wobec strony polskiej – ile mamy dołożyć, jeśli chodzi o nakłady inwestycyjne” - wyjaśnił Tobiszowski.
Jak zaznaczył, intencją inicjatywy jest przywrócenie regionów poprzemysłowych w nowym kształcie do funkcjonowania w przestrzeni gospodarczej. „My proponujemy tam m.in. elektrownię szczytowo-pompową (w oparciu o infrastrukturę likwidowanej kopalni Krupiński – PAP), tereny pod inwestycje technologiczno-informatyczne” - zaznaczył wiceminister energii.
Wicemarszałek woj. śląskiego Michał Gramatyka powiedział PAP, że pod kątem listy przedsięwzięć zarząd województwa przyjął listę projektów, które chce wpisać w tę inicjatywę, w ub. tygodniu. „Wpisaliśmy tam np. rewitalizację Parku Śląskiego, ale też nasze fundusze rewitalizacyjne” - zasygnalizował Gramatyka.
„Spotykamy się w połowie lipca w Brukseli na kolejnym posiedzeniu grup roboczych. Komisja Europejska prosi nas o listę projektów, aby ustalić, które z nich będą traktowane priorytetowo, czyli które są do realizacji jeszcze w tej perspektywie, a które przerzucamy na lata po 2020 r. Wspólnie dbamy o to, aby ta lista została przez Komisję Europejską zaakceptowana” - zapewnił.
Wicemarszałek zaznaczył, że w kontekście prac nad nową perspektywą unijną woj. śląskie będzie chciało umieścić wśród przedsięwzięć wspieranych z Europejskiego Funduszu Spójności działania antysmogowe, jak m.in. dopłaty do wymian źródeł ciepła (jakie w obecnej perspektywie unijnej funkcjonują już w woj. małopolskim). Woj. śląskie chce wykorzystać do tego obecnie realizowaną inicjatywę Catching-up Regions.
„Uważamy, że trzeba łączyć zabiegi infrastrukturalne z tymi nieco szerszymi. W takim kierunku teraz pracujemy” - wskazał Gramatyka.
Tobiszowski zasygnalizował, że „jest oczekiwanie”, aby inicjatywa Coal Regions in Transittion - wraz z listą uwzględnionych w niej projektów - została ogłoszona podczas grudniowego szczytu klimatycznego COP24 w Katowicach.(PAP).
autor: Mateusz Babak