Słowacja uzyskała podczas ostatniego weekendu ostateczną i formalną zgodę na wprowadzenie euro 1 stycznia 2009 roku, został także ustanowiony kurs wymiany. Kraj musi się obecnie skupić na tym, by zarówno ludność, jak i biznes byli dobrze przygotowani, a sam proces wymiany przebiegł łagodnie.Na zaledwie 5 i pół miesiąca przed wprowadzeniem euro, słowackie przygotowania są dość zaawansowane, niezbędne są jednak dalsze działania.
Praktyczne przygotowania zostały powierzone Narodowemu Komitetowi Koordynacji i Rządowemu Pełnomocnikowi ds. Wprowadzenia Euro. Komisja zasugerowała Słowacji wzmocnienie struktur koordynacji by zapewnić ich efektywną pracę, a także zdolność należytego rozwiązywania problemów. Wcześniej kurs wymiany został ustalony na wysokości 30,1260 koron słowackich za 1 euro.
Przygotowania sektora finansowego i bankowego są już zaawansowane. Monety euro – przewidzianych zostało 500 milionów sztuk – zostaną wybite przez narodową mennicę w Kremnicy, miasto w centralnej Słowacji, którego tradycje bicia monet sięgają wiele wieków wstecz.
Liczba banknotów zamówionych przez banki komercyjne jest na razie relatywnie niska: jedynie 27 proc. z szacowanych 188 milionów jest potrzebna Narodowemu Bankowi Słowacji, w porównaniu do 92.5 proc. na Malcie i średnio 67 proc. w pierwszej grupie krajów strefy euro w podobnym okresie. By zapewnić łagodne wprowadzenie gotówki euro, jest rzeczą absolutnie zasadniczą, by banki i firmy zostały zaopatrzone w banknoty i monety przed 1 stycznia. Firmy zdają się spóźniać z planowaniem ilości gotówki, której mogą potrzebować do wydawania reszty w euro od pierwszego dnia i by uniknąć kolejek w bankach. Według KE powinny zostać podjęte dodatkowe starania, zeby zwiększyć ilość gotówki w bankach i, pośrednio, w przedsiębiorstwach.
Z okazji dnia euro banki zamierzają wprowadzić dodatkowe godziny otwarcia w pierwszych dniach stycznia 2009 roku, włącznie z dodatkowymi okienkami dla przedsiębiorstw. NBS oraz banki komercyjne planują również rozprowadzać banknoty o niskich nominałach (10 i 20 euro) w automatycznych punktach gotówkowych i w sprzedaży bezpośredniej, by ułatwić wymianę.
Aby przyzwyczaić się do nowej waluty, Słowacy będą mieli możliwość kupna miniaturowych zestawów euro już od grudnia. Zamówiono 1,2 mln takich zestawów, jednakże liczba ta może się okazać niewystarczająca. Doświadczenia z poprzednich procesów wymiany pokazały, że każde gospodarstwo domowe kupuje jeden taki zestaw. W Słowacji ma 5,4 mln ludności i 2 miliony gospodarstw domowych.
Zdaniem Komisji Europejskiej przedsiębiorstwa powinny być zachęcane do podpisania "Kodeksu Etycznego" postępowania, przygotowanego przez Pełnomocnika Rządu wspólnie ze Związkiem Słowackich Przedsiębiorców, zobowiązującego do przestrzegania zasad konwersji. Ma to być odpowiedzią na obawy konsumentów przed wzrostem cen podczas wprowadzania euro.
Słowacka Inspekcja Handlowa (SOI) będzie miał zadanie kontrolowania, czy reguły są respektowane, a ceny prawidłowo przeliczane i wystawiane w obu gotówkach do końca 2009 roku, jak planował rząd. SOI jest uprawniony do kierowana ostrzeżeń i nakładania kar do 60 tys. euro w wypadkach łamania zasad. Co ważne, ma ona wystarczające zasoby do wykonywania tych zadań.
Kampania informacyjna euro nasiliła się w ostatnich miesiącach i zbiera właśnie pierwsze owoce, według ostatniego badania Eurobarometru w maju tego roku, 64 proc.Słowaków twierdzi, że czują się bardzo dobrze, lub dość dobrze poinformowani na temat wymiany, w porównaniu do 51 proc. we wrześniu 2007 r.
Osobne badanie, skupiające się na stanie przygotowań wśród słowackich firm, głównie małych i średnich przedsiębiorstw, wskazuje, że większość z nich jest raczej dobrze poinformowana i uważa, że są zaawansowani w przygotowaniach. T.B.
