Negocjacje i polityczne spory wokół przyjęcia Wenezueli trwały 6 lat. Ostatnią przeszkodę stanowił paragwajski kongres, niegodzący się na ratyfikację umowy. W efekcie decyzję o przyjęciu Wenezueli podjęli prezydenci Argentyny, Brazylii i Urugwaju pod nieobecność Paragwaju, zawieszonego przez pozostałych członków w efekcie uznanego za niedemokratyczny impeachmentu prezydenta Fernando Lugo.
Nieobecny w Brasilii nowy prezydent Paragwaju, Federico Franco, w wypowiedzi dla agencji IP stwierdził, że przyjęcie Wenezueli to nic innego jak wsparcie Chaveza w jego kampanii wyborczej przed wyborami prezydenckimi jesienią.
Przeciw przyjęciu Wenezueli, co stało się możliwe dzięki zawieszeniu Paragwaju, protestował wiceprezydent Urugwaju Danilo Astori, który publicznie nie zgodził się ze swoim prezydentem, a samą decyzję (podjętą wcześniej na spotkaniu MERCOSUR w Mendozie) nazwał "być może największą ranę w ciągu 21 lat istnienia organizacji".
Państwa-założyciele MERCOSUR (Argentyna, Brazylia i Urugwaj a także Paragwaj) spodziewają się po przyjęciu opływającej w petrodolary Wenezueli zwiększenia zysków. Wenezuela z kolei liczy na poprawę bilansu handlowego z państwami bloku, z którymi notuje stały deficyt (w 2011 r. ujemny bilans handlowy wyniósł 4 mld dolarów, a od 2001 r. wzrósł o 1300 proc.).
Wenezuelscy producenci alarmują jednak, że nie są gotowi do stawienia czoła tak wielkim konkurentom jak Brazylia i Argentyna. Obawy drugiej strony mają zabarwienie polityczne. Prezydent Stowarzyszenia Handlu Zagranicznego Brazylii Jose Augusto Castro powiedział: "Wenezuela ma ograniczoną wizję świata i może utrudnić zawieranie nowych umów".
W odpowiedzi prezydent tego kraju Hugo Chavez ogłosił początek funkcjonowania państwowego funduszu o wartości 500 mln dolarów przeznaczonego na zwiększenia konkurencyjności krajowych przedsiębiorstw. Minister przemysłu Ricardo Menendeza dowodził zaś, że członkostwo w MERCOSUR wygeneruje 3 mld dolarów dodatkowego zysku i stworzy 240 tys. nowych miejsc pracy.
Po podpisaniu traktatu tryumfujący Chavez oznajmił: "W naszym interesie jest przekształcenie modelu gospodarczego", choć sam otwarcie przyznaje, że członkowstwo w organizacji ma bardziej znaczenie polityczne niż ekonomiczne.
Właśnie osoba Chaveza rodzi największe kontrowersje i wątpliwości i pogorszyć kontakty MERCOSUR z krajami nieutrzymującymi stosunków z Wenezuelą.
Argentyńska firma konsultingowa Ecolatina w swym raporcie nt. politycznego i gospodarczego wpływu wejścia piątego członka do MERCOSUR sygnalizuje, że "pozycja Wenezueli w świecie - powiązania z Iranem i konflikt ze Stanami Zjednoczonymi i Izraelem - może stanowić przeszkodę w zawieraniu przyszłych umów o wolnym handlu".
Izraelski ambasador w Urugwaju, Dori Goren, w wywiadzie dla dziennika "El Pais" powiedział wprost, że "Wenezuela wspiera irańskich agentów, którzy budują sieć terroru".
Poparcia dla Chaveza nie ukrywały za to brazylijskie partie lewicowe i ruchy społeczne, które przed gmachem brazylijskiego MSZ zorganizowały uroczystości powitania Wenezueli w organizacji i wsparcia kandydatury Hugo Chaveza w październikowych wyborach prezydenckich.
Komentatorzy w różny sposób oceniają przyjęcie Wenezueli.
Martin Krause, profesor ekonomii na Uniwersytecie w Buenos Aires powiedział "El Pais", że MERCOSUR "brakuje kierunku" a decyzja o przyjęciu Wenezueli była błędem udowadniającym "mały stopień instytucjonalizacji bloku".
Analityk polityczny Farith Fraija w wypowiedzi dla agencji AFP zauważył natomiast, że wejście do MERCOSUR oznacza dla Chaveza "pierwszy krok do stworzenia południowoamerykańskiego bloku, do którego dołączą inne kraje, teraz stowarzyszone, takie jak Chile i Boliwia".
Największym zwycięzcą okazał się Chavez, który szczyt w Brasilii wykorzystał, by udowodnić światu, że pokonał chorobę nowotworową i dał mu okazję do politycznego tryumfu w pełni kampanii wyborczej.
Wenezuela musi teraz wynegocjować z resztą członków bloku m.in. różne okresy ochronne, listę produktów wyłączonych z unii celnej oraz ujednolicić stawki celne na produkty pochodzące z zewnątrz. Proces dostosowawczy potrwa przynajmniej kilka miesięcy. MERCOSUR jest skłonny otworzyć swój rynek natychmiast dla 230 produktów wenezuelskich.
