PFN to najbardziej znany pomysł PiS na zaangażowanie państwowych firm we wspieranie polityki rządu. Grupa spółek z udziałem Skarbu Państwa ma w ciągu dekady przeznaczyć na fundację kilkaset milionów złotych. Jest też wiele przykładów działań podejmowanych samodzielnie przez spółki, w których państwo ma udziały.
O kwoty przeznaczone w zeszłym roku na sponsoring i darowizny zapytaliśmy kilkanaście giełdowych spółek z udziałem Skarbu Państwa. Pełną odpowiedź otrzymaliśmy od jednej – KGHM Polskiej Miedzi. W ub.r. na działania sponsoringowe poszło tam 25 mln zł (w prawie 90 proc. na wydarzenia sportowe), a kolejne 18 mln zł przeznaczono na firmową fundację wspierającą głównie inicjatywy lokalne.
Duża część państwowych firm nie odpowiedziała na pytania. Była też grupa, która zareagowała jak PKP Cargo. „Nie możemy udostępnić informacji dotyczących kwot przekazanych przez Grupę PKP Cargo w ramach działalności sponsorskiej i charytatywnej w latach 2016–2017. Powyższe dane są informacjami poufnymi dla spółki i stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Chciałbym także zauważyć, że pytanie o działalność sponsorską i charytatywną w żadnym razie nie dotyczy spraw związanych z realizacją celów statutowych przedsiębiorstwa PKP Cargo SA” – napisał Ryszard Wnukowski, rzecznik firmy. Tajemnicą handlową zasłoniła się też Polska Grupa Energetyczna.
Część informacji o działalności sponsorskiej i charytatywnej można znaleźć w sprawozdaniach spółek. Państwowe firmy często są kojarzone ze wspieraniem sportu – profesjonalnego i amatorskiego. Sponsoring jest jednak dużo szerszy.
Reklama
PKP Cargo w raporcie chwali się m.in. wsparciem organizacji festiwalu Polskie Kręgi Sztuki, „co było doskonałą promocją zarówno polskiej kultury, jak też spółki PKP Cargo w Chinach (50 miast, ponad 200 mln odbiorców)”, czy statusem partnera festiwalu filmów dokumentalnych „Kino z duszą”. „Spółka PKP Cargotabor dofinansowała natomiast organizację w kraju i za granicą uroczystości związanych z rocznicą obalenia komunizmu w Polsce” – czytamy. Kwot brak. Pozycja „reklama i reprezentacja” w kosztach spółki wyniosła w ub.r. 8,4 mln zł. Była o 6 proc. wyższa niż rok wcześniej.
PGE niższy wynik na tzw. pozostałej działalności operacyjnej tłumaczy ujęciem 27 mln zł „zdyskontowanej kwoty darowizn za lata 2018–2026 na rzecz Polskiej Fundacji Narodowej”. Częściowo zrekompensował to spadek kosztów działania „wynikający z realizacji mniejszej liczby kampanii reklamowych i wydatków związanych ze sponsoringiem”.
W raporcie PGNiG nie ma wielkości wydatków na sponsoring. „W 2017 r. kontynuowano zapoczątkowaną w 2016 r. z Telewizją Polską współpracę z Teatrem Telewizji. Innym działaniem było m.in. wsparcie Koncertu Galowego »Gintrowski – a jednak coś po nas zostanie«. PGNiG poza wsparciem kultury wysokiej angażuje się w szereg inicjatyw patriotycznych” – podaje spółka.
Informacje o kwotach wydawanych na cele społeczne są w sprawozdaniu PZU. W ubiegłym roku wydatki zmalały do 74,4 mln zł z 76,3 mln zł rok wcześniej. Te kwoty zawierają darowizny na rzecz Fundacji PZU, nie obejmują zaś „działalności sponsorskiej o charakterze reklamowym”.
W skład grupy PZU wchodzą dwa banki – Pekao i Alior. O pierwszym głośno było pod koniec ub.r. w związku z zakończeniem współpracy z Wielką Orkiestrą Świątecznej Pomocy. Ale w sprawozdaniu z działalności w ub.r. wspomniano o wsparciu dla WOŚP. Łącznie w 2017 r. Pekao przeznaczył na darowizny 4 mln, z czego 1 mln na własną fundację. Drugi bank kojarzony jest ze sponsorowaniem reprezentacji Polski w piłce nożnej, ale kwoty na to przeznaczone nie są ujawniane. Ale nie ogranicza się do piłki. „Byliśmy mecenasem widowiska muzycznego »Z dawna Polski Tyś Królową«, w ramach uroczystych obchodów 300-lecia Koronacji Obrazu Matki Boskiej Jasnogórskiej. (...) Objęliśmy ogólnopolski mecenat nad XIII Orszakiem Trzech Króli – wydarzeniem budującym świadomość wspólnotową samoorganizujących się lokalnych środowisk. (...) Byliśmy jednym ze sponsorów wydawnictwa płyty CD z kolędami w wykonaniu zespołu Arka Noego – inicjatywy Tygodnika Katolickiego »Niedziela« oraz Fundacji Niedziela. Instytut Mediów” – czytamy w raporcie.
Największy krajowy bank – PKO BP – nie ujawnia kwot przeznaczonych na działalność sponsoringową. Jest gotów podać wydatki swojej fundacji – ale dopiero po zbadaniu jej sprawozdania przez audytora. – Wartość przekazanych przez Fundację PKO Banku Polskiego w 2016 r. darowizn wynosiła 22 mln 185 tys. zł – podała nam Monika Kopcińska z biura prasowego banku. „W 2017 r. na realizację 90 projektów strategicznych, w tym na dziewięć strategicznych projektów specjalnych (niewymagających nawiązania partnerstwa z organizacją zewnętrzną), np. Bankową Akcję Honorowego Krwiodawstwa, Integracyjne Spotkania Mikołajkowe, »Sprzączki i Guziki z Orzełkiem ze rdzy«, Fundacja przekazała 12,7 mln zł” – podaje bank w sprawozdaniu za ub.r. Z raportu wynika też, że w ramach działalności sponsorskiej zrealizowano w ub.r. 360 projektów. Na wsparcie biznesu przeznaczono 40 proc. budżetu. Na przedsięwzięcia związane z kulturą i sztuką – 24 proc. „Istotnymi aspektami działalności sponsoringowej banku jest edukacja historyczna oraz kształtowanie postaw patriotycznych. W 2017 r. bank kontynuował projekty związane z uczczeniem pamięci żołnierzy wyklętych, np. Festiwal Filmowy NNW »Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci«. Bank sponsorował koncert »Wilczy Ślad. Piosenki Niezłomnych«, organizowany pod patronatem Prezydenta RP”.
Giełda Papierów Wartościowych podaje z kolei, że w ub.r. przekazała 3,6 mln zł darowizn. Z tego 3 mln poszły na Polską Fundację Narodową. „Pozostała część została przekazana Fundacji GPW (414 tys. zł łącznie, 350 tys. na działania statutowe i 64 tys. na organizację Szkolnej Internetowej Gry Giełdowej), Fundacji Wolność i Demokracja (25 tys. zł) oraz Archidiecezji Warszawskiej (140 tys. zł)” – można się dowiedzieć ze sprawozdania spółki. – Ta ostatnia kwota została przeznaczona na wykonanie infrastruktury technicznej na terenie cmentarza Stare Powązki.
Dane na temat beneficjentów sponsoringu w ubiegłym roku porównaliśmy z tym, o czym firmy informowały cztery lata wcześniej (w drugim roku drugiej kadencji rządów Platformy Obywatelskiej).
„W 2013 r., już po raz drugi, bank patronował Festiwalowi Filmowemu w Gdyni. Podczas imprezy goście festiwalowi wzięli udział w premierowym pokazie zrekonstruowanego cyfrowo »Człowieka z marmuru« Andrzeja Wajdy. Od wielu lat Bank wspiera inicjatywy, które mają na celu ochronę dziedzictwa narodowego oraz polskiej spuścizny kulturowej. Realizując tę misję, już po raz czwarty, Bank został Wyłącznym Partnerem Nagrody Lecha Wałęsy” – podawał PKO BP.
Giełda: „W 2013 r. koszty związane z działalnością sponsoringową GPW wyniosły 0,45 mln zł w porównaniu z 0,65 mln zł w 2012 r. Koszty sponsoringu stanowią element kosztów promocji, edukacji i rozwoju rynku”.
Alior Bank (wtedy całkowicie prywatny): „W styczniu 2013 r., podczas 21. Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, Alior Bank wspólnie z portalem Siepomaga.pl przyłączył się do zbiórki pieniędzy i umożliwił klientom oraz pracownikom banku szybkie i łatwe przekazywanie środków”.
>>> Czytaj też: 100 procent OZE. Jak to robią Apple, Google, IKEA i inni?