Projekt: 25 mld euro na realizację Planu Strategicznego dla wspólnej polityki rolnej 2023-2027

Chodzi o projekt ustawy o Planie Strategicznym dla wspólnej polityki rolnej, który został skierowany do opiniowania. Informacja o tym ukazała się w środę na stronach Rządowego Centrum Legislacji.

Krajowy Plan Strategiczny na lata 2023-2027 został przygotowany na podstawie zreformowanej wspólnej polityki rolnej (WPR) i nowego pakietu aktów prawnych Unii Europejskiej zakładających finansowanie różnych interwencji (działań) objętych Planem z unijnych funduszy (Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji - EFRG oraz Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich - EFRROW).

Plan został przygotowany przez resort rolnictwa w oparciu o szerokie konsultacje społeczne. Ma on w jak największym stopniu odpowiadać specyfice polskiego rolnictwa, ale jednocześnie realizować unijną politykę rolną - wskazano.

Projektowana ustawa wdraża unijne przepisy w tym zakresie i ustanawia system zarządzania oraz kontroli w naszym kraju. Uwzględnia nowe zasady i warunki wdrażania interwencji oraz określa szczegółowe warunki przyznawania i wypłaty w ramach poszczególnych działań, a także wprowadza regulacje w zakresie przejściowego wsparcia krajowego.

Od uchwalenia tej ustawy zależy wypłata środków dla polskiego rolnictwa w 2023 r. Plan Strategiczny będzie realizowany zgodnie z zasadą N+2, tzn. ostatecznym terminem na rozliczenie wydatków będzie 31 grudnia 2029 r. W Polsce o dopłaty bezpośrednie ubiega się ok. 1 mln 260 tys. gospodarstw.

Na realizację Planu Strategicznego składa się: wsparcie w kwocie 17,3 mld euro w ramach I filaru WPR (dopłaty bezpośrednie) oraz 4,7 mld euro w ramach II filaru WPR - na wsparcie obszarów wiejskich. W przypadku II filaru oprócz środków UE przewiduje się także współfinansowanie krajowe w wysokości ponad 3,2 mld euro, co daje łącznie ponad 7,9 mld euro środków publicznych na ten cel. Dodatkowo w I filarze WPR realizowane będzie przejściowe wsparcie krajowe finansowane w całości z budżetu krajowego - poinformowano w uzasadnieniu do projektu ustawy.

W zakresie płatności bezpośrednich (I filar WPR) Plan Strategiczny przewiduje wdrożenie instrumentów zbliżonych do wsparcia funkcjonującego w obecnym okresie: podstawowego wsparcia dochodów (odpowiednik jednolitej płatności obszarowej), uzupełniającego redystrybucyjnego wsparcia dochodów (odpowiednik płatności redystrybucyjnej - dodatkowej), a ponadto - uzupełniającego wsparcia dochodów dla młodych rolników, a także płatności w ramach wsparcia dochodów związanego z produkcją (odpowiedniki płatności dla młodych rolników).

Planowane są także dopłaty w ramach nowego rodzaju interwencji, tj. schematów na rzecz klimatu, środowiska i dobrostanu zwierząt, których celem jest wynagradzanie praktyk rolniczych mających przyczynić się do realizacji celów środowiskowych i klimatycznych wspólnej polityki rolnej dotyczących łagodzenia zmiany klimatu, wspierania zrównoważonego rozwoju i ochrony bioróżnorodności, a także zasobów naturalnych takich jak woda, gleba i powietrze.

Od 2023 r. dostępnych będzie także szereg form wsparcia obszarowego w ramach II filaru WPR: płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami, płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych, płatności ekologicznych, premii z tytułu zalesień, zadrzewień lub systemów rolno-leśnych czy wsparcia inwestycji leśnych lub zadrzewieniowych.

Zgodnie z Planem Strategicznym przyjęto system wdrażania, w którym rolę instytucji zarządzającej (IZ) pełni minister właściwy do spraw rozwoju wsi, akredytowanej agencji płatniczej – Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), a instytucji pośredniczących oraz podmiotów wdrażających – samorządy województw.

Minister rolnictwa odpowiada co do zasady za zarządzanie Planem Strategicznym i za wdrożenie go w efektywny, skuteczny i prawidłowy sposób, a agencja płatnicza – za zarządzanie wydatkami oraz za ich kontrolę.

Jak podano w uzasadnieniu do projektu, elektronizacja nabiera coraz większego znaczenia, dlatego "w projektowanej ustawie zaproponowano rozwiązania, zgodnie z którymi za pośrednictwem systemu teleinformatycznego ARiMR będzie się odbywało składanie wniosków o przyznanie pomocy finansowej oraz ich rozpatrzenie, w tym prowadzenie korespondencji w sprawie, oraz zawieranie umów o przyznanie pomocy".

Projektowana ustawa wprowadza również zmiany dostosowawcze w innych ustawach. Najważniejsze zmiany dotyczą ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, ustawy z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności.

Natomiast dotychczasowe przepisy krajowe regulujące zasady przyznawania wsparcia w ramach WPR (w tym ustawę z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego) zostaną uchylone.

W opinii Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi ze względu na rozpoczęcie naborów wniosków m.in. o przyznanie płatności bezpośrednich, który rozpoczyna się 15 marca 2023 r., projektowana ustawa powinna wejść w życie w jak najkrótszym czasie. (PAP)

autor: Anna Wysoczańska