We wspólnej przestrzeni Dziennika Gazety Prawnej i Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie na tegorocznym Forum Ekonomicznym w Karpaczu rozmawiamy o tym, czym jest potencjał gospodarczy i na czym się opiera.
Czym jest potencjał gospodarczy
- Potencjał gospodarczy to jest wszystko to, co warunkuje wzrost gospodarczy, czyli wzrost realnego PKB. Składają się nań dwa rodzaje czynników. Pierwsze, „twarde”, to różnego rodzaju zasoby - ludzkie, infrastrukturalne, instytucjonalne, kapitał, surowce naturalne. Drugie, „miękkie”, to wszelakie zdolności, umiejętności, kompetencje, sprawności, także organizacyjne – wyjaśnia naukowiec.
Kilka lat temu UNCTAD (United Nations Conference on Trade and Development, czyli Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju), jedna z agend ONZ, uruchomiła projekt, którego celem jest badanie potencjału gospodarczego ponad 160 krajów świata. Naukowcy dokonali przeliczenia wstecz do roku 2000 i można zapoznać się z wynikami oceny potencjału gospodarek od 2000 do 2022 r. sprawdzając, jak on się zmieniał w ciągu owych 22 lat.
Analitycy biorą pod uwagę 8. obszarów tematycznych. Pierwszym jest kapitał ludzki, drugim zasoby naturalne z wyłączeniem zasobów energetycznych, przy czym uwzględniana jest nie tylko dostępność tych zasobów, ale też efektywność ich wykorzystania. Kolejny obszar to infrastruktura transportowa, telekomunikacyjna i teleinformatyczna. Następny to instytucje, w tym praworządność i jakość świadczenia usług publicznych, jakość zarządzania państwem, egzekwowanie praw obywatelskich, bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne, odporność na korupcję itp. Kolejny obszar to sektor prywatny wraz z warunkami dla jego rozwoju. Siódmy to zasoby energetyczne, w tym efektywność ich wykorzystania, zaś ostatni to zmiana strukturalna, czyli zdolność gospodarki do awansu w zestawieniu wszystkich gospodarek.
Realny potencjał gospodarczy Unii Europejskiej
Unia Europejska jako całość nie figuruje w zestawieniu UNCTAD, ale na podstawie analizy wskaźników cząstkowych z poszczególnych krajów członkowskich dr Konrad Walczyk wyciągnął średnią i w ten sposób oszacował jej realny potencjał gospodarczy.
- Okazało się, że jeżeli weźmiemy Unię Europejską jako całość, to ona stoi w miejscu: w roku 2000 zajęłaby trzydziestą pozycję i teraz także jest to pozycja 30. Chiny w tym samym czasie mocno awansowały – z odległej pozycji w piętnastej dziesiątce świata w okolice miejsca 80. Co ciekawe, Chiny odnotowały awans również w takich kategoriach, jak instytucje – wyjaśnia naukowiec.
Polska również awansowała w tym rankingu i to znacznie, bo w roku 2000 zajmowała pozycją 44, a 2022 r. już 31. Oznacza to, że jesteśmy dziś bardzo blisko średniej unijnej, a np. w grupie wskaźników dotyczących funkcjonowania instytucji jesteśmy powyżej średniej UE. Nadal odstajemy natomiast w obszarze infrastruktury.
Liderami pod względem realnego potencjału gospodarczego są w Europie kraje nordyckie, a liderem całego rankingu jest Dania. Szwecja znalazła się na miejscu 10. Miejsce 8. wraz z Wielką Brytanią przypadło Niemcom. Na czwartej pozycji jest Holandia. Potencjał gospodarczy niższy niż Polska mają natomiast Grecja. Hiszpania oraz… Włochy. W samej UE Polska i Czechy zajmują miejsca środkowe.
Gorąco zachęcamy do obejrzenia i wysłuchania całego wywiadu.