Omawiane kwestie reguluje przede wszystkim ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne oraz rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Dodatkowo, kluczowe są przepisy ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.
Odprowadzanie wód opadowych. Wymogi prawne
Zgodnie z polskim prawem, każdy właściciel nieruchomości jest zobowiązany do takiego zagospodarowania wód opadowych na swoim terenie, aby nie powodowało to szkód dla sąsiednich działek oraz infrastruktury komunalnej. Kluczowym zakazem, wynikającym z art. 9 ust. 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę, jest wprowadzanie wód opadowych i roztopowych do kanalizacji sanitarnej. System kanalizacji sanitarnej jest przeznaczony wyłącznie do przyjmowania ścieków z gospodarstw domowych, a każda dodatkowa ilość wody deszczowej może prowadzić do jego przeciążenia, awarii i poważnych konsekwencji ekologicznych.
Wprowadzanie wód opadowych do kanalizacji sanitarnej jest traktowane jako działanie niezgodne z przeznaczeniem sieci kanalizacyjnej. Nawet nieświadome naruszenie tego przepisu stanowi wykroczenie zagrożone karą grzywny. Prawo precyzyjnie rozróżnia systemy kanalizacyjne na sanitarne i deszczowe (burzowe), a ich łączenie jest nielegalne.
Jak legalnie wykorzystywać deszczówkę?
Przepisy prawne, w tym rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, wskazują na kilka dopuszczalnych sposobów zagospodarowania wód opadowych. Ich wybór zależy od specyfiki działki, jej powierzchni, rodzaju gruntu oraz lokalnych uwarunkowań. Do najczęściej stosowanych i zgodnych z prawem metod należą:
- Infiltracja do gruntu na własnej nieruchomości. Jest to najprostsza metoda, która polega na odprowadzaniu wód opadowych bezpośrednio na teren nieutwardzony. Stosuje się do tego m.in. studnie chłonne, drenaż rozsączający lub po prostu kierowanie wody na trawniki i ogrody;
- Retencjonowanie deszczówki. Zgodnie z § 315 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, możliwe jest wykorzystanie zbiorników retencyjnych, które gromadzą wodę na późniejsze potrzeby, na przykład do podlewania ogrodu, mycia samochodu czy spłukiwania toalety;
- Odprowadzanie wód opadowych do kanalizacji deszczowej. W przypadku, gdy na danym obszarze dostępna jest sieć kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej, deszczówkę można do niej odprowadzić. Wymaga to jednak uzyskania zgody od przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego i zawarcia odpowiedniej umowy. Warto podkreślić, że podłączenie do kanalizacji deszczowej jest płatne i wiąże się z opłatami za odprowadzenie każdego metra sześciennego wody;
- Odprowadzanie do wód powierzchniowych. Wprowadzanie wód opadowych do cieków wodnych, takich jak rzeki czy rowy, jest dopuszczalne, ale wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego od właściwego organu. Procedura ta jest sformalizowana i wiąże się z koniecznością spełnienia określonych warunków technicznych i środowiskowych.
Przykład
Legalne zagospodarowanie deszczówki
Właściciel nowo budowanego domu jednorodzinnego na podmiejskiej działce, mającej powierzchnię 1200 m², musi zapewnić prawidłowe odprowadzanie wód opadowych z dachu o powierzchni 200 m². Zamiast podłączać rynny do kanalizacji sanitarnej, wybiera dwa legalne rozwiązania.
1. Instaluje podziemny zbiornik retencyjny o pojemności 5 m³ (koszt około 5000 zł), do którego trafia woda z jednej strony dachu. Zbiornik ten służy do podlewania ogrodu.
2. Z drugiej strony dachu montuje system drenażu rozsączającego, który rozprowadza wodę pod ziemią na powierzchni ogrodu (koszt około 3000 zł).
Dzięki takiemu rozwiązaniu, woda opadowa jest w całości zagospodarowana na terenie jego posesji, co nie tylko jest zgodne z prawem, ale także przynosi korzyści ekonomiczne w postaci oszczędności na zużyciu wody pitnej. Całkowity koszt modernizacji wynosi 8000 zł, co jest sumą jednorazową, chroniącą przed wielokrotnymi karami za łamanie przepisów.
Zakazane sposoby wykorzystywania deszczówki. Konsekwencje prawne
Niewłaściwe zagospodarowanie deszczówki stanowi wykroczenie, które może skutkować nałożeniem wysokich kar finansowych. Zgodnie z art. 28 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę, wprowadzanie ścieków, w tym wód opadowych, do kanalizacji niezgodnie z przepisami, podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny do 10 000 złotych. Decyzje o nałożeniu kary zapadają po przeprowadzeniu kontroli przez przedsiębiorstwo wodociągowe.
Przedsiębiorstwa wodociągowe mają prawo i obowiązek kontroli nieruchomości w celu sprawdzenia, czy spełniają one wymogi. Do najczęstszych naruszeń należą:
- Podłączenie rynien do kanalizacji sanitarnej. Jest to najpowszechniejszy problem, często wynikający z historycznych zaniedbań;
- Odprowadzanie deszczówki do wód gruntowych, studni lub na sąsiednie działki. Tego typu działania są szkodliwe dla środowiska i mogą powodować zalewanie sąsiednich terenów, co jest naruszeniem przepisów prawa budowlanego.
Ważne
Nieznajomość przepisów nie zwalnia z odpowiedzialności. To właściciel nieruchomości odpowiada za stan i prawidłowe funkcjonowanie wszystkich instalacji, w tym systemu odprowadzania deszczówki. Kluczowe jest, aby każde przyłącze było zgodne z obowiązującymi przepisami prawa, a w razie wątpliwości, należy skontaktować się z lokalnym przedsiębiorstwem wodociągowym.
Jak samodzielnie zamontować system odprowadzania deszczówki?
Samodzielna instalacja systemu do zbierania deszczówki jest prostym i opłacalnym przedsięwzięciem. Poniżej przedstawiamy instrukcję montażu prostego, naziemnego zbiornika retencyjnego:
- Wybór lokalizacji i przygotowanie podłoża. Zbiornik powinien stać na stabilnym i wyrównanym podłożu, najlepiej blisko rynny. Podłoże należy utwardzić, np. żwirem lub kostką;
- Wykonanie otworu w rynnie i montaż zbieracza. W rynnie, na odpowiedniej wysokości, wycina się otwór, a następnie montuje zbieracz wody deszczowej z filtrem. Ma on za zadanie zatrzymać zanieczyszczenia, takie jak liście czy gałęzie;
- Podłączenie rynny do zbiornika. Zbieracz wody łączy się ze zbiornikiem za pomocą elastycznej rury. Ważne jest, aby połączenie było szczelne;
- Montaż przelewu. Każdy zbiornik powinien być wyposażony w rurę przelewową. W przypadku, gdy zbiornik jest pełny, nadmiar wody powinien być odprowadzany na teren działki w sposób bezpieczny dla fundamentów budynku, np. na trawnik lub do studni chłonnej.
Po zakończeniu montażu należy sprawdzić szczelność wszystkich połączeń, na przykład w trakcie pierwszego deszczu.
Jak dbać o system i unikać problemów
Aby system do zbierania deszczówki działał efektywnie i bezawaryjnie, konieczna jest regularna konserwacja:
- Czyszczenie rynien i zbieracza. Należy regularnie usuwać zanieczyszczenia, które mogą zatkać system;
- Kontrola szczelności. Warto co pewien czas sprawdzać wszystkie połączenia, aby uniknąć przecieków;
- Zabezpieczenie na zimę. Przed nadejściem mrozów zbiornik należy opróżnić z wody, aby uniknąć jego uszkodzenia przez zamarzający lód.
Właściwe zagospodarowanie wód opadowych to nie tylko obowiązek prawny, ale także szansa na oszczędności i realny wkład w ochronę środowiska. Połączenie wiedzy na temat obowiązujących przepisów z praktycznymi umiejętnościami montażu pozwala na stworzenie efektywnego i legalnego systemu we własnym zakresie. Inwestycja w prawidłowy system odprowadzania deszczówki to inwestycja w bezpieczeństwo finansowe, ekologiczne i prawne.
• Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne.
• Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.
, kara za rynnę, Prawo wodne, podłączenie kanalizacji