To koniec marzeń o legalnym szukaniu skarbów. Wykrywacze trzeba schować. Przepisy wejdą w życie dopiero w 2027 roku. Być może

Urządzenia elektroniczne lub techniczne a obowiązujące przepisy

Wielu amatorów poszukiwania skarbów niecierpliwie czeka na wejście w życie przepisów, które umożliwią legalne używanie w tym celu urządzeń elektronicznych lub technicznych. Obecnie regulacje prawne zezwalają na prowadzenie takich poszukiwań jedynie po wydaniu pozwolenia przez wojewódzkiego konserwatora zabytków. To jednak miało się już niedługo zmienić za sprawą nowelizacji ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Miała ona istotnie uprościć możliwość prowadzenia poszukiwań przy użyciu wskazanych urządzeń nazywanych potocznie wykrywaczami metalu. Zgodnie ze zmienionymi regulacjami do rozpoczęcia poszukiwań wymagane miało być jedynie oświadczenie o posiadaniu zgody właściciela i posiadacza nieruchomości oraz ich zgłoszenie za pomocą aplikacji mobilnej poprzez wprowadzenie danych personalnych poszukującego, terminu i zakresu terenowego poszukiwań. Prawidłowe wpisanie tych danych miało upoważniać do natychmiastowego rozpoczęcia poszukiwań. Takie brzmienie przepisów budziło sporo kontrowersji, a przede wszystkim wywołało sprzeciw środowisk odpowiedzialnych za ochronę zabytków. Mimo tych trudności, przepisy zostały uchwalone.

Wykrywacze metalu wracają do szaf - nowelizacja przepisów odroczona

Okazuje się jednak, że wejście w życie znowelizowanych przepisów jest problematyczne, a wykrywacze metalu należące do poszukiwaczy skarbów muszą na razie wrócić do szaf. Oszacowano, że będzie ono skutkowało wydatkami budżetowymi w łącznej minimalnej wysokości ponad 14,7 mld złotych rocznie, a do ich optymalnego stosowania są niezbędne znacznie większe środki finansowe. Wskazana kwota obejmuje m.in. wydatki na: stworzenie i utrzymanie aplikacji do zgłaszania poszukiwań; miejsce przechowywania i środków na konserwację zabytków pozyskiwanych w toku poszukiwań; wypłaty nagród za pozyskanie zabytków w toku poszukiwań, korespondencję i ekspertyzy specjalistów w zakresie oceny wartości artystycznej, historycznej i naukowej znalezisk; zwiększenie zatrudnienia w wojewódzkich urzędach ochrony zabytków oraz MKiDN; wyposażenie stanowisk pracy i zapewnienie narzędzi pracownikom urzędów konserwatorskich w celu realizacji nowych zadań.

Wobec problemów, z którymi urzędy ochrony zabytków borykają się już obecnie, w tym brakiem chętnych do obsadzenia wolnych stanowisk, stosowanie znowelizowanych przepisów ustawy w przyjętym brzmieniu wydaje się być niemożliwe. To dlatego pojawiła się propozycja przesunięcie w czasie wejścia w życie nowelizacji aż do 1 stycznia 2027 r.