Korzystając z jednej z wielu rozlicznych możliwości? Zamieszania w tej kwestii nie brakuje i pewnie potrwa ona jeszcze przez kilkanaście dni, warto więc kwestię uporządkować.

Zamieszanie z dodatkowymi dniami ustawowo wolnymi od pracy zrobiło się ogromne. Zaczęło się od odświeżenia pomysłu dodania do funkcjonujących już około 20. ustawowo wolnych od pracy dni wigilii Bożego Narodzenia. Pomysł od razu trafił na dobry grunt. Jednak musi być dzień za dzień. Najnowszy pomysł: za Trzech Króli - wtedy mamy pracować, a Wigilia będzie dniem wolnym.

Stało się tak ponieważ ponieważ już w Sejmie poprzedniej kadencji pojawił się obywatelski projekt ustawy, która do tej listy dni wolnych miała dodać jednocześnie i Wigilię, i Wielki Piątek.

Na jakich zasadach wolne w wigilię 2024, a od kiedy to nowy dzień ustawowo wolny od pracy

Tydzień temu, w środę 27 listopada 2024 r. Sejm uchwalił ustawę o dniach wolnych od pracy oraz innych ustaw. Zgodnie z nią wigilia będzie dniem wolnym od pracy, ale dopiero od 2025 roku. Ustawa ma bowiem wejść w życie dopiero 1 lutego 2025 r.

Posłowie Lewicy stoczyli zacięty bój o to, by wolna od pracy była już wigilia w 2024 r. Niestety, nie udało im się. 403 posłów głosowało za tym by Wigilia była dodatkowym dniem wolnym od pracy, ale dopiero od 2025 roku.

Wigilia dodatkowym dniem wolnym od pracy: od 2024 czy od 2025 r.

Ustawą zajmuje się teraz Senat. Sądząc po zaciętej dyskusji, sprawa nie jest jeszcze przesądzona. Senat może wnieść poprawkę do ustawy a wtedy wróci ona do Sejmu i mysi być ponownie uchwalona.
Nie jest też do końca jasne, czy niezależnie od rozstrzygnięć w polskim parlamencie ustawę podpisze prezydent.

Jeśli Sejm jednak nie uwzględni poprawek Senatu, albo prezydent ustawy nie podpisze, środa 24 grudnia 2024 r. pozostanie dniem roboczym.
Zwyczajowo pracodawcy zwolnią w połowie dnia z pracy kobiety. A kto chce mieć wolne w ten dzień będzie musiał wziąć urlop na żądanie, dzień urlopy wypoczynkowego lub skorzystać z innej możliwości, np. z wolnego na działanie siły wyższej – możliwości jest wiele.

Jaka jest ostateczna decyzja: wigilia 2024 dniem wolnym od pracy czy wolna wigilia - tak, ale dopiero od 2025 roku

Z wolnego 24 grudnia cieszą się od dawna Czesi, Finowie, Portugalczycy, Litwini czy Słowacy. Dlaczego z tej radości nie mieliby korzystać polscy pracownicy? Gospodarki wymienionych krajów nie zawaliły się przez to, że Wigilia jest dniem wolnym od pracy i polska gospodarka także się od tego nie zawali. Bo koszty wprowadzenia projektu dot. wolnej Wigilii będą naprawdę znikome. Za to niejedna rodzina stanie się silniejsza i po prostu szczęśliwsza – mówiła w Sejmie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk w Sejmie w trakcie pierwszego czytania projektu ustawy ustanawiającej Wigilię dniem wolnym od pracy.

Polacy są zgodni – ten dzień powinien być wolny według ¾ pytanych.

Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk zwróciła uwagę, że wiele osób Wigilię spędza nie tylko na przygotowaniach, ale też w podróży do domów rodzinnych. Nie każdy może wziąć urlop, a w efekcie spędzić ten szczególny dzień tak, jakby tego chciał.

Ustawa o wolnej od pracy Wigilii jest wyczekiwana od lat. To projekt, który ułatwi życie milionom Polek i Polaków. To szansa na to, żeby prawo zaczęło nadążać za społeczną rzeczywistością. Dziś mamy szansę oddać 24 grudnia polskim rodzinom – mówiła w Sejmie ministra pracy.

Wolna Wigilia 2024 na własną rękę

Niezależnie od tego jaki ostatecznie będzie finał zabiegów o ustawowe uczynienie Wigilii dniem wolnym od pracy, pewne jest, że we wtorek 24 grudnia 2024 r., podobnie jak to było przed rokiem i wcześniej oraz będzie za rok i później, kto wolnego na to potrzebuje, by rozpocząć świętowanie wcześniej niż wskazuje świąteczny kalendarz, ten znajdzie na to sposób tak czy owak.
A co najmniej w przypadku kobiet, które ten dzień zaczną jednak w pracy zadziała sprawdzona od lat zasada, iż szefostwo zwolni je z pracy odpowiednio wcześniej nim upłynie regulaminowy czas pracy przewidziany na ten dzień.
Sposobów na wolne jest wiele. Można wziąć dzień urlopu na żądanie lub wolne w związku z działaniem siły wyższej. Można wziąć dzień wolnego na opiekę nad dzieckiem, albo wolne za wcześniej przepracowany czas w ramach godzin nadliczbowych itp. Jest urlop wypoczynkowy, a w razie jego braku – zawsze można poprosić o jeden dzień urlopu bezpłatnego.
Opcji jest wiele i niemal zawsze można znaleźć taką, która da rozwiązanie, jeśli nie ustanowi go ustawowo rząd w ramach procedur legislacyjnych.


Przede wszystkim można wziąć urlop na żądanie
Zgodnie z kodeksem pracy pracownik może wykorzystać 4 dni urlopu na swój wniosek, który pracodawca uwzględnia (tzw. „urlop na żądanie”). Te 4 dni jednak „pobierane” są ze standardowego urlopu wypoczynkowego, co oznacza, że przed wigilią trzeba mieć jeszcze przynajmniej jeden dzień niewykorzystany z limitu urlopu wypoczynkowego 2024 albo zaległego.

Jeszcze łatwiej wziąć zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej.
Osobnym zwolnieniem od pracy jest zwolnienie z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem. Można z niego skorzystać jeżeli natychmiastowa obecność pracownika jest niezbędna.
Zwolnienie przysługuje w wymiarze 2 dni albo 16 godzin – o sposobie wykorzystania zwolnienia w danym roku kalendarzowym decyduje pracownik w pierwszym wniosku złożonym w danym roku.

Jeżeli pracownik pracuje w niepełnym wymiarze czasu pracy, zwolnienie w wymiarze godzinowym ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika (np. pracując na pół etatu pracownik będzie mógł skorzystać z 8 godzin zwolnienia od pracy). Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny.
Pracodawca jest obowiązany udzielić zwolnienia od pracy, jeżeli pracownik zgłosił wniosek najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia. W okresie tego zwolnienia od pracy pracownikowi przysługuje prawo do połowy wynagrodzenia.
Jeżeli dla pracownika dobowa norma czasu pracy jest niższa niż 8 godzin, zwolnienie od pracy udzielane godzinowo obejmuje tyle godzin, ile pracownik przepracowałby zgodnie z normą przez dwa dni.

Jest też urlop bezpłatny. Jest to urlop podczas którego ulegają zawieszeniu prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Pracownik nie świadczy pracy a pracodawca nie płaci wynagrodzenia. Jest udzielany na pisemny wniosek pracownika.
Co do zasady okres udzielonego urlopu bezpłatnego nie jest wliczany do okresów pracy, od których zależą uprawnienia pracownicze. Są jednak urlopy bezpłatne wliczane do okresów pracy jak np. urlop bezpłatny udzielany za zgodą pracownika, wyrażoną na piśmie, w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy przez okres ustalony w zawartym w tej sprawie porozumieniu między pracodawcami.

Wiele osób może skorzystać z urlopu opiekuńczego. Przysługuje on w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie:

  • będącej członkiem rodziny lub
  • zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym,
  • która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. Za członka rodziny uważa się syna, córkę, matkę, ojca lub małżonka.

Z tego tytułu pracownik może skorzystać z 5 dni urlopu. Urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.
Urlopu udziela pracodawca na wniosek pracownika złożony w postaci papierowej lub elektronicznej. Wniosek należy złożyć nie później niż 1 dzień przed rozpoczęciem urlopu. We wniosku trzeba wskazać:

  • imię i nazwisko osoby, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych,
  • przyczynę konieczności zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia przez pracownika,
  • w przypadku członka rodziny ‒ stopień pokrewieństwa z pracownikiem,

w przypadku osoby niebędącej członkiem rodziny ‒ adres zamieszkania tej osoby.

Niektórzy pracownicy mogą też sięgnąć po urlop szkoleniowy. Przysługuje on pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe, czyli zdobywającemu wiedzę z inicjatywy lub za zgodą pracodawcy. Jest to urlop płatny. Wymiar tego urlopu wynosi:

  • 6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminów eksternistycznych,
  • 6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminu maturalnego,
  • 6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe,
  • 21 dni w ostatnim roku studiów - na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego.

Święta wolne od pracy: jak jest obecnie

W Polsce obowiązuje 13 ogólnopaństwowych świąt wolnych od pracy.
W 2024 roku jest 251 dni pracujących oraz 115 dni wolnych od pracy, w które wlicza się święta ustawowo wolne oraz weekendy.

W 2024 r. pracownicy otrzymali 11 ustawowych dni wolnych od pracy. Dlaczego 11, skoro przepisy przewidują 13? To dlatego, że 2 z nich przypadają w niedzielę, a zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca ma obowiązek oddać pracownikowi dzień wolny tylko, jeśli święto przypada w każdym innym dniu niż niedziela.

Święta w 2024 roku

  • 1 stycznia – Nowy Rok (poniedziałek)
  • 6 stycznia – Święto Trzech Króli (sobota)
  • 31 marca – pierwszy dzień Wielkiej Nocy (niedziela)
  • 1 kwietnia – drugi dzień Wielkiej Nocy (poniedziałek)
  • 1 maja – Święto Państwowe (środa)
  • 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja (piątek)
  • 19 maja – Zielone Świątki (niedziela)
  • 30 maja – Boże Ciało (czwartek)
  • 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (czwartek)
  • 1 listopada – Wszystkich Świętych (piątek)
  • 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości (poniedziałek)
  • 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia (środa)
  • 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia (czwartek).do tej list formalnie od 1 lutego 2025 r. dopisany zostanie dodatkowy dzień ustawowo wolny od pracy:
  • 24 grudnia - wigilia świąt Bożego Narodzenia

Wigilia dniem wolnym od pracy – ale dopiero od 2025 roku

Za to w przyszły roku nowy przepis wejdzie z dużym impetem. Wigilia wypada w środę, a to sprawia, że Boże Narodzenie 2025 będzie faktycznie pięciodniowe: dwa dni Bożego Narodzenia 25 i 26 grudnia, poprzedzające je wolne w wigilię 24 grudnia oraz sobota i niedziela 27-28 grudnia jako poświąteczny weekend.