Jako głowa państwa brytyjska królowa była świadkiem zarówno czasów prosperity gospodarczej, jaki kryzysów finansowych i naftowych, wojen handlowych, zawirowań walutowych i oczywiście brexitu. Historia lubi się powtarzać: między rokiem 1952, w którym Elżbieta II wstąpiła na tron Wielkiej Brytanii, a dniem dzisiejszym gospodarka kraju borykała się z podobnymi problemami, między innymi z dwucyfrową inflacją panującą wtedy i obecnie.
Początek panowania królowej przypadał na lata powojenne, kiedy masło, bekon i mięso wciąż były racjonowane, cała brytyjska gospodarka była pięć razy mniejsza niż obecnie, a za zakupy i rachunki płaciło się w szylingach, pisze Simon Kennedy w artykule dla Bloomberg.com.
Rozkwit gospodarczy
Przez 70 lat królowania Elżbiety II życie w Wielkiej Brytanii bardzo się zmieniło. Przede wszystkim współczesna brytyjska gospodarka jest napędzana głównie przez usługi, a produkcja i handel są mniej ważne niż w początkach panowania królowej. Kobiety stanowią około połowy zatrudnionych w brytyjskiej gospodarce. Dla porównania na początku lat 50. tych XX wieku tylko jedna trzecia pań była aktywna zawodowo. Najwyraźniej przykład Elżbiety II, pracującej matki czwórki dzieci, zachęcił kobiety do łączenia kariery zawodowej z macierzyństwem.
Obecni 70-latkowie obu płci będą średnio żyli o 7 lat dłużej niż ich rówieśnicy w 1952 roku. Dodatkowo według Instytutu Studiów Podatkowych osoby urodzone w roku objęcia przez Elżbietę II tronu przez całe życie miały dochody wyższe niż inni Brytyjczycy.
Papierek lakmusowy gospodarki
Jednak transformacja brytyjskiej gospodarki jest najbardziej widoczna na rynku nieruchomości. Według Nationwide Building Society średnia cena domu wzrosła z mniej niż 2000 funtów, odpowiednika około 60 000 funtów dzisiaj, do rekordowej kwoty 274 000 funtów, podał Kennedy.
Królewskie ikony
Królowa wraz z „Firmą”, jak Elżbieta II nazywała całą swoją rodzinę, przyczyniła się do zwiększenia majątku narodowego. Badania przeprowadzone w 2017 roku przez firmę konsultingową Brand Finance pokazały, że rodzina królewska dodaje 1,7 miliarda dolarów do PKB każdego roku. Roczny koszt utrzymania wszystkich członków „Firmy” kosztował każdego 4,50 funtów rocznie.
Królowa stała się ikoną medialną. Miała też ogromny dystans do siebie. Olimpiadę w Londynie w 2012 roku „reklamował” filmik, w którym u boku Jej Królewskiej Wysokości wystąpił najbardziej znany brytyjski agent James Bond grany przez Daniela Craiga. Z kolei obchodom 70-lecia wstąpienia na tron towarzyszyła inna produkcja. Tym razem na herbatce u królowej powiała się inna znana na cały świecie postać: miś Paddington. Całości towarzyszy motyw muzyczny z jednej z piosenek grupy Queen, który Elżbieta II i jej gość z ochotą podchwycili.
Druga epoka elżbietańska
Okres panowania zmarłej w zeszłym tygodniu Elżbiety II nazywany jest drugim okresem elżbietańskim. Jest to nawiązanie do 44-letniej okresu rządów sprawowanych przez jej imienniczkę, królową Elżbietę I. Historyczna XVI-wieczna Anglia ma wiele wspólnego ze współczesną Wielką Brytanią. Objęcie przez królowe brytyjskiego tronu kończyło czasy kryzysów wojennych i rozpoczynało prosperitę ekonomiczną i kulturową kraju.
Elżbietańska Anglia funkcjonowała wokół scentralizowanego i wydajnego rządu, który powstał dzięki reformom Henryka VII i Henryka VIII. Dzięki temu Brytyjczycy mogli swobodnie zacząć podbój nowych kolonii, a kraj zaczął czerpać korzyści gospodarcze z handlu transatlantyckiego. Podobnie jest ze współczesną Wielką Brytanią.
Zakończenie II wojny światowej zmieniło całkowicie układ sił politycznych na świecie. Kolonie albo się uniezależniły, albo wstąpiły do wspólnoty Commonwealth. W 1973 roku Wielka Brytania weszła do Unii Europejskiej, a Londyn stał się na wiele lat finansowym centrum europejskiej wspólnoty. Elżbieta II był jedną z najlepiej poinformowanych osób. Codziennie rano czytała raporty o sytuacji na świecie. Jednak nigdy oficjalnie nie wypowiadała się w kwestiach politycznych. Zrobiła tylko jeden wyjątek: po wygranym przez brexitowców referendum na pierwszym oficjalnym wystąpieniu ubrana była w kolory flagi Unii Europejskiej.
Przez cały okres swojego panowania przyjęła 15 premierów, w tym Winstona Churchilla i Margaret Thatcher, zwaną też „Żelazną Lady”. Na kilka dni przed śmiercią przyjęła obecną premier Wielkiej Brytanii, Liz Truss.
Elżbieta II odeszła w jednym z najtrudniejszych dla królestwa momentów. Na problemy ekonomiczne wywołane przez brexit nałożyło się spowolnienie gospodarcze związane z pandemią koronawirusa i kryzysem energetycznym wywołanym przez wojnę w Ukrainie. Brak uwielbianej królowej, która dla większości Brytyjczyków była symbolem stabilności monarchii i kraju, zapewne będzie dodatkowo utrudniał Liz Truss wyciągnięcie kraju z gospodarczej zapaści.
