KE przedstawiła w środę jesienny pakiet dotyczący polityki gospodarczej, zawierający m.in. opinie w sprawie projektów planów budżetowych dla strefy euro na 2021 r. oraz zalecenia w sprawie polityki dla strefy euro.
Przygotowany został on na podstawie jesiennej prognozy gospodarczej, która zakłada, że wskutek wstrząsu gospodarczego spowodowanego koronawirusem produkcja w strefie euro i w całej UE spadnie w 2022 r. poniżej poziomu sprzed pandemii.
"Nasza prognoza gospodarcza pozostaje bardzo niepewna. Jest jasne, że odbudowa gospodarki europejskiej zajmie dłużej, niż spodziewaliśmy się tego początkowo" - mówił na konferencji prasowej w Brukseli wiceszef KE ds. gospodarczych Valdis Dombrovskis.
Ze względu na szczególną sytuację tym razem Komisja nie wytyka państwom członkowskim za wysokich wydatków. Po wybuchu pandemii uruchomiona została ogólna klauzula wyjścia w pakcie stabilności i wzrostu, aby dać stolicom możliwość pompowania większych środków z budżetów do gospodarek, nawet jeśli wiązałoby się to z powiększaniem już wysokiego długu czy deficytu.
Opinie w sprawie przedstawionych Komisji projektów budżetów państw strefy euro na 2021 r. dotyczą tego, czy środki wsparcia planowane na 2021 r. mają charakter tymczasowy, a jeżeli nie, to czy przewiduje się środki kompensacyjne.
"Teraz, gdy Europa jest w drugiej fali pandemii, znów mierzymy się z głębokim społeczno-ekonomicznym wpływem tej sytuacji. To trudne czasy dla wszystkich. Kryzysem dotknięte są wszystkie kraje" - zaznaczył Dombrovskis.
Bruksela uznała, że większość zaproponowanych przez kraje członkowskie środków ma wspierać działalność gospodarczą w warunkach daleko idącej niepewności. W analizie pojawiły się jednak i zastrzeżenia. "Wydaje się, że niektóre środki przedstawione w projektach planów budżetowych Francji, Włoch, Litwy i Słowacji nie mają charakteru tymczasowego ani nie są zrównoważone środkami kompensacyjnymi" - napisała KE.
Litwa na przykład przedstawiła projekt planu budżetowego oparty na założeniu kontynuacji dotychczasowej polityki. W związku z tym KE poprosiła ją o przedłożenie zaktualizowanego projektu.
Z kolei Belgia, Francja, Grecja, Włochy, Portugalia i Hiszpania – w których jeszcze przed wybuchem pandemii odnotowywano wysoki poziom długu publicznego oraz poważne trudności z utrzymaniem stabilności finansów publicznych – mają uważać na stabilność budżetową w średnim okresie. Jednak i tym krajom Komisja nie odradza wprowadzania środków wspierających gospodarkę.
Pandemia zastała państwa UE w relatywnie dobrej kondycji budżetowej. Jedynym krajem objętym procedurą nadmiernego deficytu jest obecnie Rumunia ze względu na to, że w 2019 r. przekroczyła próg deficytu określony w Traktacie.
Z uwagi na pandemię i związany z nią wysoki poziom niepewności Komisja uważa, że obecnie nie należy podejmować decyzji co do dalszych kroków w ramach procedury nadmiernego deficytu w Rumunii. Sytuacja budżetowa tego kraju ma być oceniona ponownie wiosną 2021 r.