Rolą Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest badanie, czy w wyniku planowanej fuzji konkurencja na rynku nie zostanie istotnie ograniczona. W szczególności, czy transakcja nie doprowadzi do powstania rynkowego dominanta, który mógłby działać niezależnie od konkurentów, kontrahentów i konsumentów oraz narzucać wygórowane ceny. Większość połączeń jest neutralna dla rynku, więc przedsiębiorcy bez problemów uzyskują zgodę na przejęcie kontroli, nabycie części mienia interesującej ich spółki, utworzenie wspólnego podmiotu gospodarczego.
Kiedy transakcja budzi wątpliwości urzędu, możliwe jest wydanie zgody pod określonymi warunkami. Ich spełnienie ma doprowadzić do sytuacji, w której konkurencja na rynku nie będzie już istotnie ograniczona. Może to być na przykład sprzedaż części majątku, pakietu akcji, udziałów lub udzielenie licencji praw wyłącznych albo odwołanie określonej osoby (lub osób) z funkcji zarządzającej lub nadzorczej jednej lub kilku spółek. Jeżeli nałożenie obowiązków nie jest możliwe lub strony nie zgadzają się na warunki zaproponowane przez prezesa urzędu, wydaje się zakaz koncentracji.
Jak wspomniałam, najczęstszymi rozstrzygnięciami są zgody na dokonanie transakcji. W 2008 roku wydaliśmy 153 takie rozstrzygnięcia oraz dwie decyzje warunkowe. Ani razu nie sprzeciwiliśmy się połączeniom przedsiębiorców. W tym roku wydaliśmy jedną zgodę warunkową (przejęcie przez Agros Nova spółki Kotlin) oraz zakaz koncentracji (przejęcie spółki Baterpol przez Orzeł Biały). W ok. 50 przypadkach nie mieliśmy zastrzeżeń do zgłaszanych transakcji.
Każdą sprawę Urząd analizuje na podstawie informacji przekazanych przez zainteresowane strony oraz własnych badań rynku. Dlatego na etapie zgłaszania transakcji do Urzędu nie warto nawet próbować wprowadzać nas w błąd. Zgoda udzielona na podstawie nierzetelnych informacji może bowiem zostać uchylona, co w skrajnym przypadku oznacza m.in. podział połączonego przedsiębiorcy lub rozwiązanie spółki. Podobne sankcje mogą spotkać za niezgłoszenie zamiaru koncentracji lub niezastosowanie się do decyzji warunkowej oraz zakazującej koncentracji.
Reklama
UOKiK ma możliwość nakładania kar finansowych na przedsiębiorców. Za dokonanie fuzji bez zgody grozi sankcja w wysokości do 10 proc. ubiegłorocznego przychodu. Podanie, nawet nieświadomie, nieprawdziwych informacji może skutkować zapłaceniem do 50 tys. euro, opóźnienie w wykonaniu decyzji dotyczącej koncentracji to groźba kary do 10 tys. euro za każdy dzień zwłoki. Przykładem nasza decyzja z 2006 roku: ukaraliśmy Vistulę za niezgłoszenie faktu objęcia funkcji prezesa zarządu przez szefa konkurującego przedsiębiorcy – Wólczanki. Sankcja finansowa grozi spółce Carrefour, która wbrew zobowiązaniu, po przejęciu Ahold Polska, nie sprzedała w terminie dwóch placówek handlowych.
Kary mogą również zostać nałożone na osoby pełniące funkcje kierownicze w przedsiębiorstwie. Sankcje mogą wówczas sięgać pięćdziesięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia. Od wszystkich wymienionych decyzji przedsiębiorcy mają prawo odwołania do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.