Pomimo iż obecna wersja ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej przewiduje możliwość realizacji inwestycji na terenie obszarów morskich, jej główne postanowienia nie uwzględniają specyfiki inwestycji polegających na budowie morskich farm wiatrowych. W chwili obecnej, zgodnie z art. 23 ustawy o obszarach morskich, w przypadku braku planu zagospodarowania przestrzennego dla danego obszaru morskiego realizacja inwestycji obejmującej wzniesienie i wykorzystanie sztucznej wyspy, konstrukcji i urządzeń wymaga od inwestora uzyskania od ministra infrastruktury oddzielnego pozwolenia na realizację przedsięwzięcia (pozwolenie inwestycyjne).
Ważność pozwolenia
Obecnie pozwolenia takie ważne są przez okres nie dłuższy niż 5 lat, który jest stanowczo za krótki w przypadku inwestycji obejmujących realizację projektów offshore. Nie można bowiem wykluczyć, iż sam proces formalnoprawny związany z przygotowaniem dokumentacji oraz uzyskaniem koniecznych decyzji może zająć ponad 5 lat.
W konsekwencji projekt nowelizacji przewiduje możliwość wydawania pozwolenia inwestycyjnego na okres niezbędny do realizacji i użytkowania danego przedsięwzięcia, nie dłuższy jednak niż 30 lat. Na podstawie pozwolenia inwestycyjnego inwestor będzie mógł wystąpić o pozwolenie na budowę dla danego projektu offshore.
Reklama
Decyzja o wygaśnięciu
Należy jednak zaznaczyć, iż projekt nowelizacji zakłada dodanie do ustawy o obszarach morskich przepisów określających przesłanki stwierdzenia wygaśnięcia pozwolenia inwestycyjnego. Minister infrastruktury będzie mógł wydać decyzję o wygaśnięciu pozwolenia inwestycyjnego w przypadku, gdy: z przyczyn leżących po stronie inwestora pozwolenie na budowę nie zostanie wydane w terminie 5 lat od daty wydania pozwolenia inwestycyjnego; lub eksploatacja przedsięwzięcia nie zostanie rozpoczęta w terminie 8 lat od daty wydania pozwolenia. Celem tej regulacji jest wprowadzenie mechanizmu, który zapobiegałby zajmowaniu korzystnych lokalizacji pod projekty offshore, które nie są jednak faktycznie realizowane.
Ponadto, jeżeli realizacja lub eksploatacja przedsięwzięcia okaże się niezgodna z warunkami pozwolenia, organ wydający pozwolenie inwestycyjne będzie mógł wydać decyzję o wygaśnięciu pozwolenia i dodatkowo nałożyć na inwestora karę pieniężną w wysokości do 1 000 0000 specjalnych praw ciągnienia (SDR), określanych przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy.
Co istotne, zgodnie z projektem nowelizacji okres ważności pozwolenia inwestycyjnego będzie mógł zostać przedłużony o kolejne 20 lat (w przypadku przedsięwzięć zrealizowanych w pełni zgodnie z warunkami pozwolenia). Tym samym przedłużenie ważności pozwolenia umożliwiałoby dalszą eksploatację projektu offshore.
Dodatkowa opłata
Warto również wskazać, iż projekt nowelizacji przewiduje wprowadzenie zmiany do zasad wnoszenia dodatkowej opłaty (poza ogólną opłatą za wydanie decyzji w wysokości stanowiącej równowartość 300 specjalnych praw ciągnienia (SDR), określanych przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy), za wydanie pozwolenia inwestycyjnego obejmującego wzniesienie i wykorzystanie sztucznej wyspy, konstrukcji i urządzeń w wyłącznej strefie ekonomicznej Rzeczypospolitej Polskiej.
Obecnie zgodnie z postanowieniami ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej dodatkowa opłata w wysokości 1 proc. wartości danej inwestycji (na przykład farmy wiatrowej) powinna zostać uiszczona przed wydaniem pozwolenia inwestycyjnego.
W przypadku morskich farm wiatrowych obowiązek uiszczenia powyższej dodatkowej opłaty na tak wczesnym etapie realizacji przedsięwzięcia jest znaczącym obciążeniem dla inwestorów. W związku z tym zgodnie z proponowanymi zmianami opłata uiszczana byłaby w czterech ratach: 10 procent w terminie 30 dni od daty wydania pozwolenia inwestycyjnego; 30 procent w terminie 30 dni od daty, gdy pozwolenie na budowę dla danej inwestycji stało się ostateczne; 30 procent w terminie 30 dni od daty, gdy pozwolenie na użytkowanie stało się ostateczne; 30 procent w terminie 3 lat od daty, gdy pozwolenie na użytkowanie stało się ostateczne.
Kierunek zmian
Proponowane zmiany wydają się iść w dobrym kierunku, aczkolwiek mogą budzić wątpliwości rozwiązania co do wygaśnięcia pozwolenia inwestycyjnego (tj. ogólna możliwość jego wygaszenia, gdy z przyczyn leżących po stronie inwestora pozwolenie na budowę nie zostanie wydane w terminie 5 lat od daty wydania pozwolenia inwestycyjnego, oraz bardzo rygorystyczny bezwarunkowy nakaz jego wygaszenia, w sytuacji gdy eksploatacja przedsięwzięcia nie zostanie rozpoczęta w terminie 8 lat od daty wydania pozwolenia).
Dla pewności realizacji inwestycji należałoby rozważyć doprecyzowanie pierwszego przypadku oraz elastyczne uwarunkowanie drugiego. Z pewnością pozwoliłoby to inwestorom na bardziej precyzyjną ocenę ryzyka inwestycji.
Dodatkowe wątpliwości budzi pozostawienie przepisu o opłacie w wysokości 1 proc. wartości danej inwestycji, bez zdefiniowania sposobu obliczenia wartości inwestycji. Przepis taki może spowodować wiele wątpliwości interpretacyjnych. Biorąc pod uwagę wielkość nakładów inwestycyjnych niezbędnych dla wybudowania morskiej farmy wiatrowej oraz konieczność uiszczenia tej opłaty w 70 proc. przed rozpoczęciem eksploatacji, proponowane regulacje mogą być zniechęcające dla inwestorów takich inwestycji.
Wydaje się, że uzasadnione jest rozważenie, czy opłaty nie należałoby określić kwotowo (np. w euro za jedną turbinę), a obowiązku uiszczenia jej większej części nie przenieść na okres po rozpoczęciu eksploatacji morskiej farmy wiatrowej.
