Jakie były największe błędy trojki w Grecji i innych państwach objętych programami pomocowymi?
Nie wzięła pod uwagę rzeczywistej sytuacji społeczno-ekonomicznej. Nie doceniła wpływu rygorów oszczędnościowych na wzrost PKB. Stawiane cele i czas na ich wykonanie były nierealistyczne. Mało tego, rekomendowano działania, których efektem był wzrost zadłużenia (zamiast odwrotnie!). Nie wiemy, dlaczego trojka dała złe rekomendacje. Ale wiem, że np. MFW chciał dłużnikom dać więcej czasu na redukcję deficytu.
Proszę podać konkretne przykłady.
Pozbieraliśmy je, odwiedzając kraje, których dotyczyły działania trojki. W Irlandii Europejski Bank Centralny sprzeciwił się pomysłowi ratowania banków przez ich właścicieli, którzy mieliby wpłacić pieniądze na program naprawczy. Zamiast tego musieli się zrzucić podatnicy. Na Cyprze Komisja nie zaprotestowała przeciw pomysłowi opodatkowania drobnych depozytariuszy, choć jedna z dyrektyw komisyjnych nawołuje do ochrony takich posiadaczy kont. W Grecji MFW zaproponował wczesny program restrukturyzacji długów w 2010 r., ale sprzeciwił się temu EBC. W efekcie program wprowadzono z dwuletnim opóźnieniem, co było kosztowne. W Portugalii zaś pracodawcy i pracownicy zgodzili się na podniesienie płacy minimalnej, by chronić popyt wewnętrzny. Ale trojka to odrzuciła, mimo że społeczność biznesowa je popierała.
Reklama
Jak trojka wywierała nacisk na kraje zadłużone?
Za pomocą warunków udzielanej pomocy. UE postawiła Grecji warunek: dostaniecie pieniądze, ale musicie wdrożyć programy, na które nie będziecie mieli wpływu. To metoda, jaką MFW stosował w latach 80. Fundusz nieco zmienił sposób postępowania, ale Bruksela mentalnie tkwi w latach 80.
Jakie są wnioski na przyszłość?
W raporcie wzywamy, by europarlament miał wpływ na przyznawanie unijnej pomocy. To jedyny sposób na zwiększenie kontroli demokratycznej. Jest też kwestia odpowiedzialności. Trojka odpowiedziała na pytania ministrów Eurogrupy. Ale przewodniczący Eurogrupy stwierdził, że nie miał czasu na przeczytanie dostarczonych przez nią dokumentów! Trojka powinna zatem udzielać wyczerpujących odpowiedzi właśnie parlamentowi. Przed, w trakcie i po wdrożeniu odpowiednich programów oszczędnościowych.
Jak powinno wyglądać postępowanie wobec dłużników?
Są metody alternatywne wobec drakońskiej diety, której ofiarami padają zwykli ludzie. Trzeba bardziej efektywnie pracować nad zmniejszaniem zadłużenia. W Irlandii i Grecji są teraz prowadzone rozmowy o nowych mechanizmach redukcji długu. Przede wszystkim jednak najważniejsze są inwestycje i wzrost konkurencyjności. Tu pomocne mogą być fundusze unijne. Wracamy więc do podstawowych wartości unijnych: solidarności i współpracy. Unia Europejska nie może być traktowana tylko i wyłącznie jako wspólny rynek, bo jako taki straci resztki szacunku u obywateli.
/>