Przedsiębiorstwo aktywne innowacyjnie to takie, które w badanym okresie wprowadziło przynajmniej jedną innowację produktową lub procesów biznesowych lub realizowało w tym okresie przynajmniej jeden projekt innowacyjny.
Jak poinformował ostatnio Główny Urząd Statystyczny, w latach 2018-2020 aktywność innowacyjną wykazało 36,7 proc. przedsiębiorstw przemysłowych oraz 33 proc. firm usługowych. Eksperci PIE zwrócili uwagę, że to największa aktywność innowacyjną polskich firm w historii pomiaru. "W porównaniu z latami 2017-2019 udział firm aktywnych innowacyjnie wzrósł o 15 pkt. proc. w przypadku przedsiębiorstw przemysłowych oraz o 19,3 pkt. proc. w przypadku usługowych" - zauważył PIE.
Eksperci zwrócili uwagę, że najbardziej innowacyjnymi przedsiębiorstwami przemysłowymi są te zajmujące się wytwarzaniem i przetwarzaniem koksu i produktów rafinacji ropy naftowej (62,5 proc. firm z tej kategorii wdrożyło innowacje). Na drugim miejscu znajduje się produkcja wyrobów farmaceutycznych oraz leków. Najmniej innowacyjne w Polsce są firmy zajmujące się produkcją odzieży (21,6 proc. przedsiębiorstw odzieżowych wdrożyło innowacje). W przypadku firm usługowych najbardziej innowacyjny jest sektor ubezpieczeń, reasekuracji oraz funduszy emerytalnych (85,1 proc.), a najmniej – transport lądowy oraz rurociągowy (20,2 proc.). Na drugiej pozycji od końca, znajduje się transport wodny (23,3 proc.).
Jak zaznaczono, przedsiębiorstwa usługowe wydają coraz więcej na działalność innowacyjną, natomiast przemysłowe – mniej. Nakłady na innowacje poniesione w 2020 r. w przedsiębiorstwach usługowych wyniosły 18,4 mld zł. W 2018 r. było to 13,1 mld zł. Wydatki na innowacje w przedsiębiorstwach przemysłowych na przestrzeni dwóch lat (2018-2020) spadły o 3 mld zł i wynoszą obecnie 20,4 mld zł.
"Mimo tego spadku odsetek firm przemysłowych, które w latach 2018-2020 wdrożyły chociaż jedną innowację wzrósł o 12,5 pkt. proc. w porównaniu z latami 2017-2019" - podkreślili analitycy w najnowszym wydaniu "Tygodnika Gospodarczego PIE". Dodano, że większy skok zanotowały firmy usługowe – wzrost o 18,9 pkt. proc. "W przypadku obu typów przedsiębiorstw częściej wdrażano innowacje procesów biznesowych niż innowacje produktowe" - dodano. W porównaniu z latami 2017- 2019 usługi wyprzedziły przemysł w pięciu na siedem kategorii innowacji procesów biznesowych.
Największy udział w ogólnej liczbie przedsiębiorstw wprowadzających innowacje miały duże jednostki (o liczbie pracujących 250 osób i więcej). "Zarówno w usługach, jak i w przemyśle, to właśnie duże przedsiębiorstwa najczęściej wdrażały innowacje procesów biznesowych (odpowiednio 58,1 proc. oraz 61,1 proc.)" - stwierdzono. Przedsiębiorstwa usługowe najczęściej skupiały się na rozwijaniu nowych lub ulepszaniu zasad działania wewnątrz firmy. Natomiast przedsiębiorstwa przemysłowe głównie koncentrowały się na tworzeniu nowych lub ulepszaniu istniejących metod wytwarzania wyrobów.
Covid-19 pomoże w innowacjach?
Według analityków za dynamiczny wzrost aktywności innowacyjnej przedsiębiorstw może odpowiadać COVID-19 - "pandemiczne ograniczenia w przemieszczaniu się wymusiły na firmach przyspieszenie procesu transformacji cyfrowej". Zwrócono uwagę, że dla wielu sektorów koniecznością okazała się implementacja chmury, wejście w e-commerce czy oferowanie telepracy. "Widać to szczególnie w usługach, w których w porównaniu z 2019 r. zaobserwowaliśmy aż 140-proc. wzrost liczby przedsiębiorstw aktywnych innowacyjnie" - podkreślono.
W opinii PIE, tak gwałtowny wzrost może wynikać z szukania alternatywnych metod dotarcia do klientów podczas lockdownu. Dodano, że mniejszy, ale wciąż imponujący wzrost liczby przedsiębiorstw przemysłowych (o 69 proc.) wykazujących aktywność innowacyjną może wynikać z mniejszej skłonności firm przemysłowych do wdrażania kosztownych innowacji w wysokie technologie w sytuacji niepewności gospodarczej spowodowanej kryzysem.
"Obecnie brakuje pewności co do kontynuacji trendu wdrażania nowych technologii. Podobnie jak w przypadku pandemicznego wzrostu znaczenia e-commerce – nie wiadomo czy aktywność innowacyjna pozostanie w tym samym trendzie po całkowitym zniesieniu ograniczeń COVID-owych" - podsumowano. (PAP)
autorka: Magdalena Jarco