Komisja Europejska zatwierdziła 6 października największy polski i jednocześnie największy unijny program polityki spójności Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko (FEnIKS), w którym ponad 6 mld euro zarezerwowano na cele związane z energetyką. FEnIKS jest w obecnej perspektywie finansowej UE odpowiednikiem dawnego POIiŚ (Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko), ale ma więcej komponentów, ponieważ oprócz energetyki, środowiska i transportu obejmuje też zdrowie i kulturę. Unijna pomoc bezzwrotna w ramach FEnIKSa przekracza 24 mld euro, z czego ok. 30 proc. ma trafić w formie dotacji na podnoszenie efektywności energetycznej, inwestycje w odnawialne źródła energii, sieci elektroenergetyczne, magazyny energii i systemy ciepłownicze. Spore fundusze przeznaczono sieci gazowe, ale pod pewnymi warunkami, w ramach programu Czyste Powietrze, który także ma uzyskać dofinansowanie z FEnIKSa, będzie wyznaczony limit na inwestycje w gaz.
Czy te pieniądze trafią do branży szybciej niż środki z wciąż zablokowanego Krajowego Planu Odbudowy i dopiero planowanego Funduszu Transformacji Energetyki? FEnIKS został zatwierdzony tego samego dnia, co program dla Polski Wschodniej, ale Komisja zaznaczyła, że są jeszcze warunki, jakie Polska musi spełnić, by uzyskać wypłatę pieniędzy z tych programów. – Wypłaty z obu programów są uzależnione od spełnienia warunków podstawowych, w tym stosowania Karty Praw Podstawowych. Komisja współpracuje z polskimi władzami na rzecz pełnej zgodności z Kartą – powiedziała cytowana w komunikacie unijna komisarz ds. spójności i reform Elisa Ferreira.
Jednocześnie nie wstrzymuje to samych programów.
Przejście z węgla na OZE i gaz
Zatwierdzony przez Komisję program nieznacznie różni się pod względem podziału funduszy od projektu, który rząd przedstawił na początku roku. Najwięcej pieniędzy z programu FEnIKS trafi na zmniejszanie emisji gazów cieplarnianych i poprawę efektywności energetycznej. Pod tym pojęciem kryje się wiele działań. Około 1,8 mld euro trafi na dotacje do wymiany kopciuchów i termomodernizację domów mieszkalnych w ramach programu Czyste Powietrze. W zakresie poprawy efektywności energetycznej budynków minimalny próg wymaganych oszczędności energii pierwotnej wynosi 30 proc. (z wyjątkiem zabytków). W Czystym Powietrzu próg ten będzie wymagany na poziomie całego programu. Wsparcie na wymianę systemów grzewczych zasilanych węglem na zasilane gazem ziemnym będzie możliwe tylko do końca 2025 r. i w połączeniu z inwestycjami w efektywność energetyczną (renowacją) budynków. Ten ostatni wymóg nie dotyczy jednak Czystego Powietrza – nadal więc przy wymianie kopciucha termomodernizacja nie będzie obowiązkowa.
Gdzie i jakie dofinansowanie będzie można dostać? Co z rozwojem inteligentnych sieci? Kiedy ruszą nabory? O tym w dalszej części artykułu na portalu WysokieNapiecie.pl
