KDPW w trudnym roku zrealizował cele

Jeszcze na początku tego roku nikt nie sądził, że dla światowej gospodarki i znanego nam porządku świata nadejdą tak trudne czasy. Na naszych oczach dokonują się największe od zakończenia II wojny światowej zmiany geopolityczne, które wpływają na globalną gospodarkę, a co za tym idzie – także na rynek finansowy.

Na horyzoncie pojawia się jednak iskierka nadziei na zakończenie wojny i plan odbudowy Ukrainy, a rynek kapitałowy powinien mieć do odegrania dużą rolę w tym procesie. Na ten cel potrzebna będzie mobilizacja dodatkowych kapitałów przeznaczanych na budowanie potencjału polskich przedsiębiorstw, a także ukraińskich spółek czy miast. Rolą rynku kapitałowego jest bowiem dostarczenie gospodarce odpowiednich środków na jej rozwój.
Zadaniem spółek Grupy Kapitałowej KDPW jest natomiast rozwijanie taniej i bezpiecznej infrastruktury potransakcyjnej, zharmonizowanej z infrastrukturą europejską, tworzącej przestrzeń dla rozwoju polskich domów maklerskich oraz banków. Usługi potransakcyjne są istotnym elementem budowania przewagi konkurencyjnej rynków finansowych, ważnym z punktu widzenia przyszłości i dalszego rozwoju polskiego rynku.

Chociaż był to dla wszystkich trudny rok, w GK KDPW udało się zrealizować wszystkie zamierzone cele, a dzięki wprowadzeniu nowych rozwiązań i usług – także podnieść jakość całego polskiego rynku kapitałowego.

Rozwój z myślą o rynku

W lutym zostały wprowadzone zmiany związane z dostosowaniem Grupy KDPW do wymogów europejskiego rozporządzenia CSDR w zakresie tzw. dyscypliny rozrachunku. W skrócie chodzi o wdrożenie nowego, wynikającego z unijnej regulacji systemu naliczania kar pieniężnych za nieterminowy rozrachunek.

Doceniając znaczenie informacji i danych we współczesnym świecie, stale rozwijany jest Portal danych GK KDPW, poprzez który udostępnianych jest wiele raportów i danych statystycznych, także w sposób zautomatyzowany. W tym roku uczestnicy rynku otrzymali 6 kolejnych raportów. Dzięki temu obecnie oferujemy już 28 raportów dotyczących naszej działalności w zakresie centralnego depozytu, izby rozliczeniowej, repozytorium transakcji czy agencji numerującej, z czego 15 – bezpłatnie.

Rozwija się także prowadzone przez KDPW repozytorium transakcji (RT) EMIR, do którego są przekazywane informacje o transakcjach w instrumentach pochodnych zawieranych przez podmioty finansowe. Systematycznie zwiększa się zarówno liczba podmiotów, które raportują do KDPW, jak i sama liczba rejestrowanych transakcji. W tym roku o 30 proc. zwiększyła się liczba zagranicznych uczestników RT EMIR, a o 40 proc. – liczba przyjętych raportów. Ostatnie dostępne dane z września mówią, że KDPW odpowiadał już za 13 proc. nowych raportów przyjmowanych do repozytoriów transakcji w Unii Europejskiej. Dla porównania, na koniec marca udział ten wynosił 8,7 proc.

25 kwietnia izba rozliczeniowa KDPW_CCP rozpoczęła rozliczanie transakcji warunkowych (repo) zawartych na platformie Treasury BondSpot Poland. Nowa usługa jest jednym z projektów wynikających ze Strategii rozwoju rynku kapitałowego. Transakcja repo (z ang. repurchase transaction) to transakcja finansowa polegająca na sprzedaży papieru wartościowego i jednoczesnym zobowiązaniu się do jego odkupienia w ustalonej dacie w przyszłości. Rozwiązanie to jest kolejnym krokiem w kierunku rozwoju usług izby rozliczeniowej KDPW_CCP. Dla uczestników tego rynku znacząco poprawiło się bezpieczeństwo rozliczeń, wpływając pozytywnie na płynność rynku. Celem projektu było zapewnienie modelu rozliczeń spełniającego standardy stosowane na większości rozwiniętych rynków elektronicznych oraz aktywizacja i standaryzacja transakcji repo.

Grupa KDPW wprowadziła także model dwuskładnikowego uwierzytelniania dostępu do usług online. Głównym celem jest oczywiście podniesienie bezpieczeństwa korzystania z Portalu usług. Za jego pośrednictwem KDPW i KDPW_CCP świadczą coraz więcej usług, które są dostępne zarówno z poziomu przeglądarki internetowej, jak i urządzeń mobilnych. Nowe rozwiązanie oznacza, że w procesie uwierzytelnienia użytkownik musi udowodnić, że posiada dostęp do zaufanego i przypisanego mu urządzenia. Urządzeniem zaufanym może być aplikacja mobilna (KDPW Group Authenticator) instalowana na urządzeniu mobilnym lub zaufana przeglądarka internetowa, wykorzystywana na komputerze w określonej sieci i określonym adresie IP.

Obniżki opłat

W ostatnim kwartale tego roku Krajowy Depozyt wprowadzi 12 czasowych obniżek opłat w zakresie rozrachunku transakcji i rejestracji papierów wartościowych. Ponadto w okresie od 1 sierpnia do 31 grudnia 2022 r. obowiązuje czasowa obniżka opłaty z tytułu obsługi wypłaty dywidendy. Z kolei izba rozliczeniowa KDPW_CCP zdecydowała o przedłużeniu czasowych obniżek i zwolnień z opłat rozliczeniowych dla wybranych transakcji w okresie do 28 lutego 2023 r. Łączna szacowana wartość powyższych obniżek opłat w KDPW i KDPW_CCP przekroczy 5,3 mln zł. Działania te wspierają różne kategorie uczestników: banki, domy i biura maklerskie, emitentów, TFI, agentów płatniczych. Infrastrukturalny charakter spółek Grupy KDPW polega bowiem nie tylko na dostarczaniu uczestnikom rynku finansowego niezawodnych usług w zakresie rejestrowania, przechowywania, rozliczania i rozrachunku papierów wartościowych, lecz także na kształtowaniu polityki opłat wspierającej rozwój tego rynku i podmiotów działających na nim.

Powrót inwestora indywidualnego i oszczędzanie na emeryturę

Chociaż jest to trudny rok, nie tylko dla warszawskiej giełdy, ale dla większości parkietów, nie odstrasza on inwestorów indywidualnych. W czasie pandemii, w 2020 r., w okresie styczeń–listopad, liczba rachunków maklerskich wzrosła o 65 tys. W tym samym okresie bieżącego roku liczba ta zwiększyła się aż o 210 tys. Jest to znaczący przyrost, obserwowany ostatnio w czasach wielkich prywatyzacji spółek Skarbu Państwa. Mimo spadającego udziału inwestorów detalicznych w obrotach na Rynku Głównym GPW (z 24 proc. w I półroczu 2021 r. do 18 proc. w analogicznym okresie roku bieżącego), giełda przyciąga młodych. Z ostatniego badania OBI, organizowanego co roku przez Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych, wynika, że blisko 41 proc. ankietowanych jest w wieku do 35 lat. Jeszcze pięć lat temu odsetek ten oscylował w okolicach 30 proc. Blisko połowa (47,7 proc.) inwestuje nie więcej niż 5 lat. Mimo że ostatnie 12 miesięcy przyniosły silną przecenę akcji, to portfele polskich inwestorów indywidualnych rosły. Przybyło inwestorów, którzy mieli na rachunku więcej niż 50 tys. oraz więcej niż 100 tys. zł. Zmalała zaś liczba osób dysponująca portfelami do 10 i do 50 tys. zł. Inwestorzy indywidualni zaczęli także postrzegać rynek kapitałowy jako zabezpieczenie na przyszłość – jak wynika z tegorocznego badania OBI, aż 41,5 proc. ankietowanych za motywację do inwestowania traktuje oszczędzanie na emeryturę. To aż dwa razy wyższy poziom niż 5 lat temu. Rynek kapitałowy ma niebagatelne znaczenie dla sektora emerytalnego. Oszczędzanie długookresowe zasila gospodarkę w niezbędny kapitał, stymulując jej rozwój, oraz pozwala na zyskanie dodatkowych środków po przejściu na emeryturę. Jednak inwestorzy wciąż niechętnie korzystają z prawa do udziału i głosowania na WZA. Postępuje tak 4,7 proc. ankietowanych. Aż połowa inwestorów zasłania się brakiem czasu, a 17,5 proc. za przyczynę rezygnacji w walnym zgromadzeniu podaje brak możliwości udziału on-line, chociaż spółki mają do tego odpowiednie narzędzia, takie jak np. oferowana przez KDPW aplikacja eVoting, pozwalająca na zdalne oddawanie głosów podczas WZA.

Zagraniczne akcje dostępne na warszawskim parkiecie

4 listopada Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie uruchomiła rynek GlobalConnect, dający możliwość handlu akcjami wybranych zagranicznych spółek bezpośrednio na jej platformie. Grupa KDPW odpowiada za rozrachunek tych transakcji, który przebiega w sposób analogiczny jak w przypadku innych papierów wartościowych rejestrowanych w systemie depozytowym KDPW jako w depozycie inwestora (tzw. depozycie wtórnym). Rozliczenia w KDPW_CCP oraz rozrachunek w KDPW dla transakcji z rynku GlobalConnect są przeprowadzane w złotych i zgodnie z harmonogramem przewidzianym dla rynku polskiego. W przypadku rynku GlobaConnect inwestor jest chroniony tak samo, jak w obrocie polskimi papierami wartościowymi. W odróżnieniu od innych rynków, np. kryptowalut, inwestor na rynku kapitałowym jest chroniony wielostopniowo, m.in. poprzez licencjonowanie działalności w tym segmencie, nadzór nad rynkiem oraz system rekompensat, stworzony dla ochrony aktywów i środków pieniężnych inwestorów na wypadek upadku domu czy biura maklerskiego, a którym zarządza Krajowy Depozyt.