Zmiany w Kodeksie pracy. Umowy cywilnoprawne pod lupą PIP. To muszą wiedzieć przedsiębiorcy

Zmiany w Kodeksie pracy. PIP z przełomowymi uprawnieniami

Najważniejsza i najbardziej rewolucyjna zmiana, nad którą trwają obecnie prace, to nadanie Państwowej Inspekcji Pracy uprawnienia do samodzielnego przekształcania umów cywilnoprawnych w umowy o pracę. Obecnie, w przypadku stwierdzenia, że umowa cywilnoprawna nosi znamiona stosunku pracy (np. praca jest wykonywana pod kierownictwem, w określonym miejscu i czasie), inspektor może jedynie skierować wniosek do sądu pracy. Nowe przepisy mają to zmienić, dając inspektorom możliwość wydania wiążącej decyzji administracyjnej.

Ta zmiana to ogromne wyzwanie dla wielu przedsiębiorców, którzy dotychczas wykorzystywali umowy cywilnoprawne do optymalizacji kosztów zatrudnienia. Nowe prawo ma na celu ochronę praw pracowników, którzy są faktycznie zatrudnieni na etat, ale pozbawieni są podstawowych praw pracowniczych, takich jak płatny urlop, wynagrodzenie za nadgodziny czy prawo do zwolnień lekarskich.

Czym grozi przekształcenie umowy?

Decyzja o przekształceniu umowy cywilnoprawnej w umowę o pracę może mieć poważne konsekwencje finansowe dla pracodawcy. Może to skutkować koniecznością:

• Wypłaty zaległego wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy,
• Uregulowania składek na ubezpieczenia społeczne i zaliczek na podatek dochodowy za cały okres wstecz,
• Wypłacenia wynagrodzenia za nadgodziny.

Warto również pamiętać, że zgodnie z planem PIP na lata 2025-2027, kontrole będą ukierunkowane na branże, w których najczęściej dochodzi do nieprawidłowości. To m.in. budownictwo, handel, przetwórstwo przemysłowe, a także usługi gastronomiczne.

Jak przygotować się na kontrole PIP?

Pracodawcy, którzy zatrudniają na umowach cywilnoprawnych, powinni już teraz przygotować się na potencjalne kontrole. Najlepszym sposobem jest weryfikacja wszystkich zawartych umów i upewnienie się, że warunki współpracy nie noszą znamion stosunku pracy.

Kluczowe pytania, na które należy odpowiedzieć, to:

• Czy zleceniobiorca wykonuje pracę pod stałym kierownictwem pracodawcy?
• Czy praca jest wykonywana w ściśle określonym miejscu i czasie, narzuconym przez pracodawcę?
• Czy zleceniobiorca ponosi jakiekolwiek ryzyko gospodarcze za swoją pracę?
• Czy ma on możliwość swobodnego wyboru czasu i miejsca wykonywania swoich obowiązków?

Jeśli na którekolwiek z pytań odpowiedź brzmi "tak", a charakter pracy sugeruje podporządkowanie, warto rozważyć przekształcenie umowy cywilnoprawnej w umowę o pracę, aby uniknąć poważnych konsekwencji prawnych i finansowych.

Nowelizacja Kodeksu pracy i nowe uprawnienia Państwowej Inspekcji Pracy to jeden z najważniejszych tematów 2025 roku, szczególnie dla przedsiębiorców. Intensyfikacja kontroli oraz planowana możliwość samodzielnego przekształcania umów cywilnoprawnych w umowy o pracę to przełomowe zmiany, które mają uporządkować polski rynek pracy. Warto już teraz przeanalizować warunki zatrudnienia, by uniknąć ryzyka, które może wiązać się z nowymi, bardziej restrykcyjnymi przepisami.