Rodziców dorosłych dzieci też może obciążać obowiązek alimentacyjny

Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dzieci od lat jest przedmiotem dyskusji publicznej. Z jednej strony, niemal każdy zgadza się z tym, że rodzice mają obowiązek ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania swoich dzieci, jednak z drugiej, w praktyce z realizacją tej teorii bywa różnie. Wobec braku zgodnych ustaleń miedzy rodzicami wysokość alimentów często jest ustalana przez sądy, a niektóre z dzieci zdane są na pobieranie świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Nie zawsze jednak wysokość alimentów to efekt ustaleń między rodzicami. Należy bowiem pamiętać, że obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dzieci nie jest uzależniony od ich pełnoletności. Rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie (chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania). Mogą oni uchylić się od tych świadczeń względem dziecka pełnoletniego tylko w dwóch przypadkach: jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się (art. 133 ustawy z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy).

Wyższe alimenty na studiujące dziecko

W jednej ze spraw dotyczących problematyki świadczeń alimentacyjnych na rzecz pełnoletnich dzieci pod koniec stycznia 2025 roku wydał wyrok Sąd Rejonowy w Nysie. Sprawa dotyczyła studenta trzeciego roku informatyki, który ukończył technikum, nigdy nie pracował, nie powtarzał klas i uczył się bardzo dobrze. Na kierunku studiów, który wybrał ponosi koszty zakupu niezbędnego oprogramowania komputerowego, książek i innych materiałów edukacyjnych. Nie jest jednak w stanie pracować, bo w okresie ferii zimowych ma sesje egzaminacyjną, a w czasie wakacji letnich odbywa obowiązkowe bezpłatne praktyki. Z kolei w trakcie roku akademickiego nie pozwala mu na to plan zajęć, które dobywają się od poniedziałku do piątku w godzinach od 8:00 do 21:00. W związku ze swoją sytuacją życiową, student zażądał od swojego ojca, z którym od kilku lat nie utrzymuje kontaktów, podwyższenia alimentów, których wysokość była po raz ostatni ustalana w czasie, gdy uczył się jeszcze w gimnazjum, z 700 zł na 1700 zł. Sąd uwzględnił to żądanie w części i zasądził na rzecz studenta alimenty w wysokości 1200 złotych. W uzasadnieniu wyroku sąd wskazał, że od poprzedniego orzeczenia ustalającego wysokość obowiązku alimentacyjnego minęło 9 lat, a koszty utrzymania powoda znacząco wzrosły. Nie jest on już nastolatkiem, tylko studentem. Wzrosły również koszty jego utrzymania. Jednocześnie sytuacja jego ojca w zakresie możliwości zarobkowych i majątkowych znacząco się poprawiła. Jak zauważył sąd, skoro kupił mieszkanie na rynku pierwotnym, wyposażył je i posiada samochód, a także pokrywa koszty utrzymania psa i ma możliwości finansowe na pokrycie kosztów jego leczenia w wysokości 850 zł, to jest również w stanie pokryć koszty utrzymania swojego syna, który nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Na tej podstawie sąd orzekł o podwyższeniu przysługujących studentowi alimentów. Orzeczenie nie jest prawomocne (wyrok Sądu Rejonowego w Nysie z 29 stycznia 2025 r., sygn. akt III RC 422/24).

Podstawa prawna

art. 133 ustawy z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 2809)