Ranking Perspektywy 2015: Najlepsze uczelnie wyższe w Polsce

1 Jednym z ważniejszych wskaźników, które brali pod uwagę eksperci z perspektyw, jest to, która ze szkół wyższych cieszy się największą estymą w przedsiębiorstwach. Opinia pracodawców odpowiadała aż za 11 proc. możliwych do zdobycia punktów. Najwięcej – 100 na 100 możliwych – w tej kategorii zdobyła Politechnika Warszawska. Kolejne były: Uniwersytet Warszawski, Akademia Górniczo-Hutnicza, Uniwersytet Jagielloński i Politechnika Wrocławska.

2 – Prestiż wśród pracodawców był dla nas bardzo ważny, bo to oni odbierają finalny produkt uczelni: absolwenta – wyjaśnia Waldemar Siwiński. – Istotnym czynnikiem w rankingu było też umiędzynarodowienie uczelni. Pokazuje ono nie tylko, jak łatwo student może wyjechać za granicę, ale też czy na miejscu spotyka się z osobami z innych krajów, nawiązując cenne kontakty, które mogą procentować w przyszłości – mówi.

Pod względem umiędzynarodowienia wygrywają uczelnie niepubliczne. Pierwsza w zestawieniu jest Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie, która ma największy w Polsce odsetek studiujących w językach obcych w stosunku do ogółu studentów. Co trzeci żak pochodzi tam z zagranicy. Koźmiński wysyła też największy procent swoich studentów na zagraniczne stypendia i przyjmuje proporcjonalnie najwięcej przyjeżdżających.

Szkoła jest pod tym względem wyjątkowa – choć w skali kraju studentów z zagranicy przybywa z roku na rok, nadal jesteśmy w tej dziedzinie daleko poza europejską ligą. Komisja Europejska zakłada, że do 2020 r. we wszystkich krajach Wspólnoty zagraniczni żacy powinni stanowić 20 proc. ogółu. W Polsce to nadal tylko 3,1 proc. Dla porównania: średnia OECD to 8 proc., unijna – 7.

3 Ponad 80 proc. studiujących w Polsce cudzoziemców pochodzi z Europy. Na naszych uczelniach kształci się jedynie 5 tys. Azjatów (dla porównania – w Wielkiej Brytanii to największa grupa zagranicznych studentów, w roku 2011/2012 Wielka Brytania kształciła 78 tys. Chińczyków, 29,9 tys. Hindusów, 14 tys. Malezyjczyków i 11 tys. obywateli Hongkongu) i 109 osób z Ameryki Południowej. Jak pokazuje raport Perspektyw, z roku na rok spada liczba studentów z Ameryki Północnej i Środkowej. Dziś jest ich 1172, rok temu było o 174 więcej. Blisko połowa zagranicznych studentów w Polsce to Ukraińcy.

4 Uczelnie publiczne prowadzą z kolei pod względem innowacyjności. Jeśli porównamy liczbę przyznanych patentów z liczbą zatrudnionych profesorów, najlepszy współczynnik będzie miała Politechnika Lubelska. Najwięcej licencji sprzedała natomiast Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie. I to ona wygrywa cały ranking innowacyjności uczelni.

– Mamy dobrych naukowców i staramy się ich wspierać – wyjaśnia krótko Bartosz Dembiński, rzecznik krakowskiej uczelni. – Odkąd weszliśmy do Unii Europejskiej, pozyskaliśmy już około 1,3 mld zł. Staraliśmy się wydawać te środki w przemyślany sposób, uznaliśmy, że zainwestujemy w bazę naukową. W tej chwili mamy ponad 600 laboratoriów. Byłoby dziwne, gdyby nie urodziły się tu ciekawe pomysły – żartuje.

Dembiński przekonuje, że jedną z głównych osi sukcesu AGH jest współpraca z przemysłem. – Podpisujemy umowy z wieloma firmami. Zatrudnieni w nich praktycy przychodzą do nas prowadzić zajęcia, a nasi naukowcy na przykład rozwiązują dla nich konkretne problemy. Zdarza się, że nasi studenci piszą prace magisterskie pod okiem niejako dwóch promotorów – jednego naukowego, a jednego z firmy – wyjaśnia. – Specjalizujemy się w bardzo wąskich dziedzinach. Dzięki temu nasi absolwenci mają fajny start na rynku pracy. Są wydziały, gdzie 50 proc. absolwentów z rocznika 2014 dostało więcej niż jedną propozycję pracy – dodaje.

5 Dla osób, które planują karierę naukową, istotne może być to, czy uczelnia pozwala na dalszy – po studiach magisterskich – rozwój. Czołówka szkół, które spełniają to wymaganie, mniej więcej pokrywa się z listą najlepszych uczelni w głównym rankingu. Pierwsze miejsce pod względem uprawnień doktorskich zajmuje Politechnika Warszawska, a habilitacyjnych – Uniwersytet Warszawski.

– Uczelnie mówią, że nie pracują dla punktacji, ale bycie na górze bardzo im pomaga. Na świecie jest 20 tys. szkół wyższych. Jeśli partner biznesowy szuka kontaktu za granicą, to chce mieć informację, jak dana uczelnia się lokuje. To samo robią też rektorzy i studenci – klasyfikacja pomaga zrozumieć, z kim mamy do czynienia – mówi Waldemar Siwiński z Perspektyw.

6 Same wskaźniki rankingu głównego to jednak nie wszystko. Na stronie Perspektywy.pl opublikowany został także ranking poszczególnych kierunków studiów. Tu przewodnik może okazać się jeszcze bardziej istotny niż w przypadku całych uczelni. Szkoły wyższe mają bowiem dużą dowolność w otwieraniu nowych kierunków. W Polsce uczelnie otworzyły więc już 344 kierunki, które w nazwie mają słowo „informatyka”. W całym kraju jest też 295 pedagogik, 215 fakultetów związanych z zarządzaniem, 174 ekonomie, 102 politologie, 115 socjologii, 107 stosunków międzynarodowych, 92 kierunki prawnicze.

7 W najbliższym czasie bezpłatnych kierunków będzie jeszcze przybywać. Jak pisaliśmy w DGP, aż 27 uczelni złożyło do MNiSW prośbę o zgodę na nowe bezpłatne kierunki. To co czwarta z funkcjonujących w kraju szkół publicznych. Akademików nie odstrasza nawet niż demograficzny. W tym roku na studia poszło o 90 tys. mniej osób, niż szacował początkowo resort nauki.

8 Ranking Uczelni Akademickich Fundacji Edukacyjnej Perspektywy składa się z sześciu głównych kryteriów, które z kolei zawierają w sobie po kilka wskaźników. Łącznie jest ich 31.

Prestiż odpowiada za 24 proc. punktów, jakie może dostać uczelnia. Składają się na niego: preferencje pracodawców (badanie zostało przeprowadzone na ogólnopolskiej próbie 1800 przedsiębiorstw mających główną siedzibę w Polsce) oraz ocena przez kadrę akademicką (w ciągu ostatnich trzech lat w badaniu udział wzięło 808 nowo mianowanych profesorów belwederskich i 1553 nowo mianowanych doktorów habilitowanych). Dwa z 24 punktów można zdobyć za obecność w rankingach światowych.

Za 9 proc. punktów odpowiadała innowacyjność – m.in. to, czy uczelnia pozyskuje środki z UE, jak efektywnie finansuje badania, ile licencji sprzedaje i ile powstało firm komercjalizujących prowadzone na niej badania.

Za 15 proc. odpowiada potencjał naukowy uczelni. W tym wskaźniku liczą się: uprawnienia habilitacyjne oraz doktorskie, ocena parametryczna, a także nasycenie kadry osobami o najwyższych kwalifikacjach – kryterium zdefiniowane jako liczba wysokokwalifikowanej kadry nauczającej na uczelni.

Efektywność naukowa to 26 proc. punktów możliwych do zdobycia. Ważne jest kryterium rozwoju kadry własnej, czyli to, ile tytułów naukowych uzyskują pracownicy uczelni. Liczą się też prowadzone kierunki magisterskie, oferta kształcenia podyplomowego, publikacje, cytowania i h-index – współczynnik publikacji oraz ich cytowań mierzony według zmodyfikowanej metody Hirscha.

11 proc. punktów w rankingu uczelnie mogą dostać za warunki kształcenia. Liczy się to, jak wykwalifikowana jest kadra, jakie uczelnia posiada akredytacje, jaka powierzchnia sal przypada na jednego studenta. Dla układających ranking ważne były też zasoby biblioteczne.

15 proc. to z kolei umiędzynarodowienie uczelni, na które składają się programy studiów w językach obcych, studenci cudzoziemscy, wyjazdy i przyjazdy zagranicznych studentów. Ważne jest nawet to, czy uczelnia przyjmuje żaków z więcej niż 10 różnych krajów.

Podobne kryteria, ale w nieco innych proporcjach, obowiązują w dwóch pozostałych zestawieniach – Rankingu Niepublicznych Uczelni Magisterskich oraz Rankingu Państwowych Wyższych Szkół Zawodowych.

Więcej o metodologii tych dwóch zestawień można przeczytać na stronie ranking.perspektywy.pl