rozwiń >

Skarga do TK w sprawie podatku od nieruchomości za garaże – interwencja Sądu Najwyższego

Spór dotyczy zróżnicowania wysokości podatku od nieruchomości w zależności od tego, czy dane pomieszczenie mieści się w „budynku mieszkalnym”, czy w „budynku pozostałym bądź jego części”. Podstawą jest art. 1a ust. 2c w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a i e ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. Obecnie pomieszczenia w „budynku pozostałym lub jego części” objęte są znacznie wyższą stawką (art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. e), zamiast korzystać z preferencyjnej stawki przewidzianej dla budynków mieszkalnych (art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a).

Sąd Najwyższy: ustawodawca nie zlikwidował różnic w podatku od nieruchomości

Skargę do TK złożył Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego. Wskazał on, że zamiast usunąć istniejące różnice, ustawodawca w praktyce jeszcze je pogłębił. Zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2025 r. stawki podatku wyglądają następująco:

  • budynki mieszkalne – 1,19 zł za 1 m² powierzchni użytkowej,
  • budynki pozostałe – 11,48 zł za 1 m² powierzchni użytkowej.

Podstawę prawną nowelizacji stanowi ustawa z 19 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o opłacie skarbowej (Dz.U. 2024, poz. 1757 ze zm.).

Ustawodawca, chociaż nie wskazał na to w uzasadnieniu, powoływał się na wcześniejsze orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, m.in. wyrok z 18 października 2023 r. (SK 23/19). W tamtej sprawie TK zakwestionował stosowanie różnych stawek podatku od miejsc garażowych w budynkach wielorodzinnych w zależności od tego, czy miały odrębną księgę wieczystą. Trybunał uznał wtedy, że takie rozwiązanie narusza zasadę równego traktowania podatników.

Nowelizacja ustawy o podatkach lokalnych i skutki dla opodatkowania garaży

W uzasadnieniu nowelizacji wskazywano, że jej celem było „rozszerzenie stosowania opodatkowania według stawki określonej w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a (niższej stawki) na wszystkie pomieszczenia przeznaczone do przechowywania pojazdów w budynkach mieszkalnych”. Intencją było ujednolicenie sytuacji, w której część garaży w budynkach mieszkalnych korzystała z niższej stawki, a część musiała płacić wyższą.

W praktyce jednak efekt był odwrotny:

  • hale garażowe będące częścią nieruchomości wspólnej, w których miejsca postojowe nie zostały wyodrębnione, objęto niższą stawką (budynki mieszkalne),
  • natomiast wyodrębnione lokale użytkowe w budynkach mieszkalnych – w tym garaże jednostanowiskowe i wielostanowiskowe – nadal podlegają opodatkowaniu według stawki dla budynków pozostałych.

Dodanie art. 1a ust. 2c, które miało problem rozwiązać, w rzeczywistości jeszcze go pogłębiło.

Podatek od nieruchomości: dwa identyczne garaże, a niemal dziesięciokrotna różnica w opłatach

Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego zwrócił uwagę, że nowe przepisy de facto stworzyły dwie kategorie pomieszczeń o identycznym przeznaczeniu:

  • garaże w budynkach mieszkalnych – objęte niższą stawką,
  • garaże w budynkach pozostałych – obciążone podatkiem niemal dziesięciokrotnie wyższym.

W konsekwencji właściciele pomieszczeń pełniących dokładnie tę samą funkcję – przechowywanie pojazdów – są traktowani przez prawo odmiennie tylko ze względu na lokalizację garażu.

SN wskazuje naruszenie Konstytucji – zasada równości wobec prawa a podatek od garaży

Zdaniem wnioskodawcy obecne regulacje naruszają:

  • art. 32 ust. 1 Konstytucji – zasadę równości wobec prawa,
  • art. 64 ust. 2 Konstytucji – gwarancję równej ochrony własności,
  • art. 84 Konstytucji – obowiązek ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków.

Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie podkreślał, że zasada równości podatkowej wymaga jednakowego traktowania podmiotów znajdujących się w porównywalnej sytuacji. Tymczasem obecne przepisy sprawiają, że garaże o identycznym przeznaczeniu obciążane są skrajnie różnymi stawkami.

RPO popiera skargę do TK – przepisy o podatku od nieruchomości sprzeczne z Konstytucją

Do postępowania przyłączył się Rzecznik Praw Obywatelskich. Zastępca RPO, Adam Krzywoń, podkreślił, że art. 1a ust. 2c w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a i e ustawy o podatkach i opłatach lokalnych – w zakresie, w jakim różnicuje wysokość podatku od pomieszczeń przeznaczonych do przechowywania pojazdów w zależności od ich lokalizacji – pozostaje w sprzeczności z Konstytucją RP.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. 2025, poz. 707)

Wyrok TK z dnia 18 października 2023 r. (Sygn. akt SK 23/19)