Jak przypomnieli autorzy najnowszej pracy we wstępie do artykułu, niepłodność jest definiowana jako brak możliwości zajścia w ciążę po co najmniej roku podejmowania przez partnerów (kobietę i mężczyznę) regularnych i niezabezpieczonych stosunków płciowych. Dotyczy ona milionów par na świecie.

Przyczyny niepłodności

Bezpośrednie przyczyny niepłodności są zróżnicowane. U kobiet zalicza się do nich np.: zaburzenia hormonalne, niedrożność jajowodów, zapalenie macicy oraz zespół policystycznych jajników (PCOS). U mężczyzn wśród przyczyn niepłodności wymienia się przede wszystkim: zaburzenia hormonalne, które wpływają na funkcjonowanie jąder, wrodzone wady rozwojowe lub nabyte uszkodzenia jąder, związane z urazami czy infekcjami, jak również trudności z wyprowadzaniem nasienia z jądra, spowodowane urazem bądź czynnikami wrodzonymi. Efektem tych problemów jest zbyt mała liczebność plemników lub nieprawidłowości w ich budowie i funkcjonowaniu.

Spadek wskaźnika urodzeń i starzenie się społeczeństw

Niepłodność stanowi istotny problem, ponieważ przyczynia się do spadku wskaźnika urodzeń i starzenia się społeczeństw.

Zespół naukowców pod kierunkiem prof. Zhibina Hu z Nanjing Medical University (Uniwersytetu Medycznego w Nankinie) w Chinach analizował globalne, regionalne i krajowe trendy dotyczące niepłodności w latach 1990–2021. Badacze wykorzystali w tym celu dane zbierane w ramach projektu o nazwie Global Burden of Disease (GBD), czyli Globalne Obciążenie Chorobami.

Dynamiczny wzrost niepłodności

W 2021 r. na całym świecie ponad 198 mln osób cierpiało na niepłodność, w tym ponad 143 mln kobiet, co stanowi wzrost o 82 proc. w porównaniu z rokiem 1990 oraz ponad 55 mln mężczyzn - wzrost o 74 proc. w porównaniu z 1990 r.

Z analizy wynika, że rok 2010 był momentem przełomowym, w którym - po okresie względnej stabilizacji - w większości regionów skala problemu niepłodności gwałtownie wzrosła.

Jak podkreślili autorzy pracy, problem niepłodności narasta na świecie stale od trzech dekad, a dotyczy to zwłaszcza kobiet i mieszkańców regionów słabo rozwiniętych. W 2021 r. liczba przypadków niepłodności wśród kobiet była około 2,6 razy większa niż wśród mężczyzn.

Najbardziej zagrożone kobiety przed 40-tką

W opinii naukowców dysproporcję tę można tłumaczyć tym, że czynników etiologicznych niepłodności kobiecej jest więcej, w tym np. ograniczona rezerwa jajnikowa. Ponadto, z powodów społeczno-kulturowych wskaźniki wykrywalności niepłodności u kobiet są wyższe, podczas gdy u panów wciąż istnieje problem niewykrywania wielu jej przypadków.

Naukowcy zauważyli też, że wskaźniki niepłodności były najwyższe wśród kobiet w grupie wiekowej 35–39 lat. Przyczyniły się do tego prawdopodobnie: późniejsze zawieranie małżeństw i posiadanie dzieci w późniejszym wieku oraz niezdrowy styl życia.

Najwyższy wskaźnik niepłodności mężczyzn odnotowano w Europie Wschodniej.

Niepłodność w Chinach spada

Autorzy pracy zaobserwowali też, że np. w Chinach od 2019 r. spadała liczba przypadków niepłodności zarówno wśród kobiet (o 699 tys.), jak i wśród mężczyzn (o 155 tys.). Tę korzystną tendencję można przypisać – zdaniem badaczy - poprawie edukacji na temat zdrowia reprodukcyjnego w kraju oraz lepszemu dostępowi do metod leczenia niepłodności.

Mimo to w 2021 r. liczba kobiet z problemem niepłodności w Chinach stanowiła 23,6 proc. wszystkich przypadków niepłodności kobiecej na świecie, a liczba mężczyzn borykających się z niepłodnością – 21,5 proc. światowych przypadków męskiej niepłodności.