Senacka komisja zdrowia w poniedziałek rozpatrywała ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu zapewnienia funkcjonowania ochrony zdrowia w związku z epidemią COVID-19 oraz po jej ustaniu.
Wiceminister zdrowia Janusz Cieszyński podczas posiedzenia komisji wskazał, że nowelizacja reguluje kwestie związane z przeprowadzaniem egzaminów zawodowych pracowników medycznych oraz z informatyzacją systemu ochrony zdrowia. Oprócz tego na etapie prac w Sejmie wprowadzono poprawki zmieniające funkcjonowanie Narodowego Funduszu Zdrowia, a także - wzbudzającą kontrowersje - poprawkę dotyczącą rekompensat za organizację wyborów korespondencyjnych, które miały się odbyć 10 maja.
Wiceminister Cieszyński zapewnił, że wysokość rekompensat będzie dokładnie szacowana przez ekspertów z Urzędu Komunikacji Elektronicznej. W tej sprawie będzie także wymagana opinia Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. "I dopiero wtedy, kiedy to zostanie wyjaśnione, ustalone i nie będzie już żadnych wątpliwości, te wydatki zostaną pokryte ze środków Krajowego Biura Wyborczego, czyli instytucji, która zawsze finansowała wszystkie koszty związane z wyborami" - podkreślił.
Cieszyński pytany, które konkretnie podmioty będą mogły ubiegać się o taką rekompensatę, wskazał, że "należy zwrócić się z takim pytaniem do szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pana ministra Michała Dworczyka, bo to jemu jest przyznane to uprawnienie".
Przewodnicząca komisji zdrowia Beata Małecka-Libera (KO) oceniła, że przyjęta przez Sejm ustawa "bardzo głęboko rozczarowuje". "Tu specjalnie nic nowego nie ma. Tu jest odniesienie do szesnastu ustaw, które rzeczywiście w różnych, drobnych sprawach doprecyzowują, doregulowują pewne zagadnienia. Natomiast my raczej oczekiwaliśmy ze strony Ministerstwa Zdrowia takiego projektu, który będzie absolutnym wsparciem dla systemu ochrony zdrowia. Ta ustawa na pewno takim projektem nie jest" - powiedziała senator.
Przewodnicząca Małecka-Libera zgłosiła pakiet poprawek, które przewidywały skreślenie z ustawy tych przepisów, w stosunku do których biuro legislacyjne Senatu miało zastrzeżenia konstytucyjne (zdaniem biura poprawki zgłoszone podczas drugiego czytania w Sejmie wykraczały poza materię projektu ustawy). Chodziło m.in. o przepisy zmieniające funkcjonowanie Narodowego Funduszu Zdrowia i dotyczące rekompensat za organizację wyborów korespondencyjnych.
Za wykreśleniem tych przepisów opowiedział się jeden członek komisji, siedmiu było przeciw. Przedstawiciel biura legislacyjnego zwrócił uwagę, że senatorowie KO głosowali przeciw własnej poprawce. Przewodnicząca Małecka-Libera przyznała, że podczas głosowania popełniono błąd. "Ponieważ nie ma już możliwości głosowania jeszcze raz (na komisji - PAP), w związku z tym będziemy głosować na sali plenarnej, ponieważ jest to oczywista z naszej strony pomyłka" - podkreśliła. Zapowiedziała ponowne zgłoszenie tych poprawek podczas dalszych prac w Senacie.
Później, w trakcie komisji senatorowie poparli jednak poprawkę zaproponowaną przez wicemarszałek Gabrielę Morawską-Stanecką (Lewica) skreślającą przepis umożliwiający wypłacenie z budżetu państwa rekompensaty na pokrycie zasadnie poniesionych kosztów, związanych bezpośrednio z organizacją wyborów korespondencyjnych. Za skreśleniem art. 22 ustawy głosowało sześciu senatorów, dwóch było przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.
Komisja nie zgodziła się natomiast na inną ze zmian zgłoszonych przez Morawską-Stanecką - przewidywała ona wykreślenie przepisów obligujących do złożenia oświadczenia lustracyjnego przez osoby ubiegające się o stanowisko prezesa, wiceprezesa lub dyrektorów oddziałów NFZ.
Poparcie komisji uzyskały też poprawki zgłoszone przez przewodniczącą Małecką-Liberę dotyczące systemu informacji w ochronie zdrowia oraz poprawka senator Bogusławy Orzechowskiej dotycząca państwowego egzaminu specjalizacyjnego dla lekarzy. Komisja przyjęła też m.in. część poprawek redakcyjnych zaproponowanych przez biuro legislacyjne.
Ustawa przewiduje m.in. przyznanie jednorazowej rekompensaty podmiotom, które w związku z przeciwdziałaniem COVID-19 zrealizowały polecenie premiera związane bezpośrednio z przeprowadzaniem wyborów prezydenckich zaplanowanych na 10 maja.
Rekompensata nie obejmuje kosztów, które zostały poniesione na zakup środków trwałych, wyposażenia lub na inne wydatki, które mogą być wykorzystane w bieżącej działalności podmiotu. W przypadku gdy podmiot "zasadnie poniósł koszty w wysokości przewyższającej rynkową wartość zakupionych środków trwałych, wyposażenia lub innych poniesionych wydatków, które mogą być wykorzystane w bieżącej działalności podmiotu, rekompensata obejmuje różnicę pomiędzy zasadnie poniesionym kosztem a wartością rynkową zakupionych składników".
W ustawie znalazły się również przepisy wprowadzające zmiany w organizacji i zarządzaniu Narodowym Funduszem Zdrowia, zwanych pionizacją Funduszu. Zakłada ona m.in., że funkcję pracodawcy wobec osób zatrudnionych w oddziale wojewódzkim NFZ, w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy, będzie wykonywał prezes NFZ. Pozwala ona także ministrowi zdrowia na wydawanie poleceń Funduszowi oraz podejmowanie działań związanych z zapewnieniem dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej.
Jednocześnie ustawa pozwala na to, by na czas pandemii zrezygnować z obowiązku posiadania skierowań do psychologów dla dorosłych. Przesunięto także termin wejścia w życie ustawy o tzw. opłacie cukrowej z 1 lipca 2020 pierwotnie zapisanego w projekcie na 1 stycznia 2021 r.
Ponadto w świetle zapisów regulacji położne w czasie epidemii będą mogły – jeśli wyrazi na to zgodę kierownik placówki – udzielać świadczeń zdrowotnych wszystkim pacjentom (niezależnie od wieku i płci). Wraz z pielęgniarkami otrzymają także możliwość zdalnego kształcenia podyplomowego i doskonalenia zawodowego oraz będą mogły indywidualnie odbywać szkolenia praktyczne.
Wydłużono też termin, w którym osoby po odbyciu szkolenia na specjalistę psychoterapii uzależnień i instruktora terapii uzależnień mogą przystąpić do egzaminu certyfikującego.
W świetle zapisów fizjoterapeuci będą mogli składać elektronicznie wnioski o rozpoczęcie szkolenia specjalizacyjnego, co umożliwi wszczęcie procedury postępowania kwalifikacyjnego, a przewidziane na II połowę 2020 r. wybory organów Krajowej Izby Fizjoterapeutów będą mogły odbyć się zdalnie.
Ponadto dokonano zmiany elektronizacji obsługi zapotrzebowań składanych w tzw. trybie importu docelowego, który polega na sprowadzaniu z zagranicy produktów leczniczych oraz środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego nieposiadających pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w Polsce, a niezbędnych dla ratowania życia lub zdrowia pacjenta.
Umożliwiono też stworzenie Systemu Obsługi Importu Docelowego, zwanego SOID, który ma zapewnić elektroniczny obieg zapotrzebowania między lekarzem wystawiającym takie zapotrzebowanie, konsultantem potwierdzającym jego zasadność oraz ministrem zdrowia.
Z regulacji wynika, że pacjent będzie mógł otrzymywać informację o e-recepcie nie tylko droga elektroniczną i SMS-em, ale także w aplikacji mobilnej. Ustawa daje również możliwość bardziej elastycznego kształtowania długości okresów rozliczeniowych obowiązujących przy rozliczaniu świadczeń opieki zdrowotnej w formie ryczałtu.