Uwagi Rzeczniczki Praw Dziecka do projektu nowelizacji

Rzeczniczka Praw Dziecka w opinii przesłanej do Ministerstwa Edukacji Narodowej odniosła się do projektu zmian w ustawie o opiece zdrowotnej nad uczniami. Wskazała, że dwa spośród proponowanych przepisów nie są zgodne z ustawą o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Zastrzeżenia dotyczą kwestii zgody i sprzeciwu na udzielenie świadczeń zdrowotnych oraz obecności osoby bliskiej przy ich udzielaniu.

Monika Horna-Cieślak podkreśliła, że obecny kształt projektu pomija prawa małoletniego ucznia, który ukończył 16 lat, do współdecydowania o opiece zdrowotnej nad sobą. Zgodnie z art. 9 i 16 ustawy o prawach pacjenta, nastolatek w tym wieku ma prawo współdecydować o udzielaniu świadczeń medycznych, a lekarz powinien uzyskać zarówno jego zgodę, jak i zgodę przedstawiciela ustawowego.

Prawo ucznia do prywatności i decydowania o obecności rodzica

Rzeczniczka zwróciła także uwagę, że projektowane przepisy nie mogą nakładać obowiązku obecności rodzica lub opiekuna prawnego podczas udzielania uczniowi świadczenia zdrowotnego. Obecność osoby dorosłej powinna być uzależniona od woli samego małoletniego.

Monika Horna-Cieślak zaznaczyła w opinii, że małoletniemu uczniowi nie można narzucać obligatoryjnej obecności rodzica w czasie udzielania świadczeń zdrowotnych. Jej zdaniem, taka regulacja nie tylko ogranicza prawo ucznia do prywatności, ale również stoi w sprzeczności z ideą stopniowego poszerzania autonomii młodych pacjentów w systemie ochrony zdrowia.

Pozytywne zmiany w projekcie

Pomimo krytycznych uwag, Rzeczniczka Praw Dziecka pozytywnie oceniła niektóre propozycje zawarte w projekcie nowelizacji. Wśród nich wymieniła poszerzenie grona osób uprawnionych do sprawowania profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami oraz zagwarantowanie ciągłości tej opieki aż do ukończenia szkoły ponadpodstawowej.

Zdaniem rzeczniczki, są to rozwiązania, które mogą realnie poprawić dostęp uczniów do profilaktyki zdrowotnej i opieki medycznej w środowisku szkolnym.

Znaczenie konsultacji i zgodności z prawami pacjenta

Opinia Rzeczniczki Praw Dziecka wskazuje, że nawet dobrze intencjonowane zmiany w systemie opieki zdrowotnej nad uczniami powinny być ściśle zgodne z obowiązującymi przepisami o prawach pacjenta. W praktyce oznacza to konieczność doprecyzowania regulacji dotyczących zgody na świadczenia zdrowotne oraz poszanowania prawa uczniów do prywatności i współdecydowania o własnym zdrowiu.