Przedłużające się negocjacje w sprawie AH-64 Apache

Jak poinformowała na początku tego miesiąca Agencja Uzbrojenia, po długich i trudnych negocjacjach, udało się dojść do porozumienia z amerykańskim producentem śmigłowców AH-64 Apache. Umowa na zakup 96 śmigłowców uderzeniowych ma być gotowa od wielu miesięcy i czekać tylko na uzgodnienia związane z umowami offsetowymi.

Ostatecznie dziś, 5 sierpnia 2024 roku, w siedzibie Ministerstwa Obrony Narodowej w Warszawie, doszło do podpisania dwóch umów offsetowych przez Ministerstwo Obrony Narodowej (reprezentowane przez sekretarza stanu Pawła Bejdę) oraz przedstawicieli firmy Boeing i General Electric Company.

Reklama

Podpisanie umowy offsetowej jest kluczowym etapem przed zawarciem umów wykonawczych. Polska planuje zakup 96 śmigłowców uderzeniowych AH-64E Apache dla Wojsk Lądowych. Jeśli zakup dojdzie do skutku, to staniemy się drugim (po Stanach Zjednoczonych) globalnym użytkownikiem tego typu śmigłowców.

Co dają nam nowe umowy offsetowe?

Pierwszą umowę offsetową podpisano z przedsiębiorstwem Boeing. Jej wartość oszacowano na ok. 400 mln zł. Umowa zawiera łącznie 7 zobowiązań offsetowych. Chodzić ma o pozyskanie kompetencji do przeprowadzania przeglądów i napraw oraz remontów wybranych podzespołów AH-64E. Dodatkowo mowa o ocenie sprzętu lotniskowego Wojskowego Centralnego Biura Konstrukcyjno-Technologicznego pod kątem kompatybilności ze śmigłowcami AH-64E.

Druga umowa offsetowa opiewa na ok. 530 mln zł. Została podpisana z amerykańską spółką General Electric Company. Przedmiotem umowy jest realizacja 6 zobowiązań offsetowych. W ramach tej umowy pozyskane mają być kompetencje do obsługi technicznej silników turbowałowych. To bardzo ważna umowa nie tylko z punktu widzenia śmigłowców AH-64E, ale także reszty floty śmigłowcowej.

ikona lupy />
Śmigłowiec AW-149 / ShutterStock

Umowa ma obejmować zdolności serwisowania rodziny silników turbowałowych produkowanych przez GE. Chodzi o silniki CT7-2E1 (dla AW149), CT7-8E (DLA AW101) oraz T700-701D (dla S-70i oraz AH-64E Apache). Polska zamówiła 8 śmigłowców S-70i dla Wojsk Specjalnych, 4 AW101 dla Marynarki Wojennej, 32 AW149 dla Kawalerii Powietrznej. Łącznie z planowanym zakupem 96 AH-64E możemy więc mówić o zdolności serwisowania silników dla 140 maszyn (a można liczyć na kolejne zakupu maszyn tych typów).

Dzisiejsza umowa offsetowa powoduje wzmocnienie zdolności naprawczych zakładów w Łodzi i Dęblinie, ale też WAT, gdzie będą prowadzone szkolenia personelu technicznego. To wzmocnienie polskich możliwości technicznych. To nie były łatwe negocjacje — skomentował podpisanie umów wiceminister Paweł Bejda.

“To przełom”

Umowy skomentował znany ekspert zajmujący się wojskiem, Jarosław Wolski. Odniósł się on pozytywnie do podpisanych umów.

Chciałbym zwrócić uwagę na przełom kopernikański, jaki dokonuje się w zakupach od Amerykanów. Najpierw podpisujemy offset, a potem umowę na SpW. (...) Zaskakujące, że w tym przypadku da się, ale jak kupowaliśmy F35 to się nie dało. Albo Himarsy z półki — napisał na platformie X.

Co istotne, nie są to jedyne umowy offsetowe, jakie podpisano w sprawie śmigłowców AH-64 Apache. 25 września 2023 roku w siedzibie firmy Boeing w Mesa w Stanach Zjednoczonych pierwszą umowę podpisał ówczesny minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak. Stroną tej umowy była spółka Lockheed Martin. Tak jak General Electric zajmuje się produkcją silników, a Boeing płatowca śmigłowców AH-64, tak Lockheed Martin odpowiada m.in. za radary kierowania ogniem AN/APG-78 Longbow oraz ukłądami naprowadzania i wskazywania celów.

ikona lupy />
Brytyjskie śmigłowce uderzeniowe AH-64. Widoczne nad głównym wirnikiem charakterystyczne "gruszki" to radar AN/APG-78 Longbow. / British Army

Warto 300 mln zł umowa offsetowa gwarantuje ustanowienie w Wojskowych Zakładach Lotniczych nr 1 w Łodzi zaplecza obsługowo-naprawczego dla istotnych elementów wyposażenia śmigłowców Apache. Chodzi o systemy używane w walce i rozpoznaniu. Polska pozyska zdolności w zakresie diagnozowania i weryfikacji niesprawności oraz częściowego serwisowania radarów kierowania ogniem AN/APG-78 Longbow.

Duże zdolności offsetowe są kluczem do uzyskania wysokiej sprawności tych maszyn w Wojsku Polskim. Dodatkowo zyskać może na tym polski przemysł zbrojeniowy. Łączna wartość trzech umów offsetowych wynosi ok. 1,23 mld zł.

Polska kupuje śmigłowce AH-64E

Obecnie rolę śmigłowców uderzeniowych w polskiej armii pełnią śmigłowce Mi-24. Z uwagi na duży wiek i brak kontaktu z producentem (czego skutkiem jest np. brak kierowanych pocisków przeciwpancernych), konieczne jest nabycie nowych maszyn. Początkowo w ramach programu Kruk planowano pozyskać 32 śmigłowce (2 eskadry). Ostatecznie liczba ta wzrosła do 96.

ikona lupy />
Amerykańskie śmigłowce AH-64E Apache z 16. Bojowej Brygady Lotniczej w trakcie ćwiczeń w Indonezji. / U.S. Indo-Pacific Command / Capt. Kyle Abraham

21 sierpnia 2023 roku Amerykanie wyrazili zgodę na sprzedaż Polsce: 96 śmigłowców Apache, 37 radarów AN/APG-78 Longbow, systemów samoobrony oraz zapasu amunicji. Maksymalna cena została określona na 12 mld dol. netto, czyli niemal 60 mld zł brutto. Ostateczną cenę poznamy prawdopodobnie w tym roku.