Padaczka jest chorobą neurologiczną, która dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych, a dwie trzecie przypadków nie ma znanej przyczyny. U osób z padaczką komórki nerwowe w mózgu są nadmiernie reaktywne, co powoduje, że zmieniają one wzorzec swojej aktywności elektrycznej i stają się spontanicznie aktywne - miliony komórek na raz. Ta synchroniczna aktywacja objawia się napadami padaczkowymi, które mogą powodować dezorientację, utratę przytomności, a w niektórych przypadkach mogą wystąpić drgawki lub sztywność kończyn.
Wiele osób z padaczką pozostaje niezdiagnozowanych lub nieleczonych. Chociaż napady padaczkowe często można skutecznie kontrolować za pomocą leków, leki pierwszej generacji miały wiele niebezpiecznych skutków ubocznych i były przeciwwskazane dla kobiet, które starają się zajść w ciążę.
Od tego czasu pojawiły się i stały powszechnie dostępne bezpieczniejsze preparaty, ale klinicyści zaczęli dostrzegać nowy problem – w przypadku pacjentek, u których padaczkę skutecznie leczono lekami, zaraz po zajściu w ciążę zaczynały się napady padaczkowe.
Analizę danych, jakie udało się zebrać podczas wieloośrodkowego badania Maternal Outcomes and Neurodevelopmental Effects of Antiepileptic Drugs (MONEAD), przeprowadzili naukowcy z University of Pittsburgh i University of Minnesota. Badano stężenia we krwi 10 powszechnie stosowanych leków przeciwpadaczkowych i porównywano je na różnych etapach ciąży oraz po porodzie.
Badanie wykazało, że poziomy we krwi siedmiu na 10 badanych leków spadły dramatycznie – od 29,7 proc. w przypadku lakozamidu, powszechnie przepisywanego leku przeciwdrgawkowego, do 56,4 proc. w przypadku lamotryginy.
Co więcej, naukowcy zauważyli, że spadek stężenia leków we krwi nastąpił zaledwie kilka dni po poczęciu, na długo przed fizycznym ujawnieniem się ciąży i pierwszą wizytą u ginekologa. Uzyskane wyniki wyjaśniają, dlaczego wiele kobiet z padaczką zaczyna doświadczać przełomowych napadów po zajściu w ciążę, co podkreśla potrzebę aktywnego zwiększania dawek niektórych leków przeciwpadaczkowych i ścisłego monitorowania ich poziomu we krwi w trakcie ciąży.
W przypadku padaczki utrzymanie dobrze dobranego schematu leczenia ma kluczowe znaczenie. „Niektórzy błędnie uważają, że zmiany stężenia leków we krwi nie wystąpią przed 20. tygodniem ciąży, ale nasze badanie pokazuje, jak ważne jest wczesne rozpoczęcie monitorowania i dostosowywania dawek leków u pacjentek” – powiedział główny autor, dr Page Pennell, kierownik katedry neurologii w Pittsburgu i główny badacz w badaniu MONEAD. „Prawie połowa wszystkich ciąż w Stanach Zjednoczonych jest nieplanowana, dlatego ważne, aby lekarze mieli jasny obraz wyjściowego poziomu leku u każdej pacjentki, nawet jeśli nie próbują one poczęcia”.
„Zidentyfikowanie, które leki przeciwpadaczkowe mogą mieć zmieniony poziom we krwi, i w jakim momencie ciąży do tego dochodzi, jest ważne dla określenia, które pacjentki mogą wymagać dokładniejszego monitorowania w czasie ciąży i po porodzie” – powiedziała starsza autorka dr Angela Birnbaum, profesor farmakologii eksperymentalnej i klinicznej na University of Minnesota.
„Do tej pory niewiele wiedzieliśmy o tym, jak zajście w ciążę wpływa na poziom większości leków przeciwpadaczkowych we krwi” – powiedziała dr Vicky Whittemore, dyrektor programowa w National Institute of Neurological Disorders and Stroke (NINDS). „To badanie kładzie podwaliny pod większy cel badania MONEAD, którym jest poprawa wyników u kobiet z padaczką poprzez lepsze zarządzanie lekami w trakcie ciąży”.(PAP)
Autor: Paweł Wernicki
pmw/ zan/
