Sytuacja po trzęsieniu ziemi z 06 lutego 2023 roku sprawia, że wracają wątpliwości wobec nowej elektrowni w Akkuyu Turcji, gdzie Rosatom ma już od dwunastu lat kontrakt na budowę. Wschodnia część Morza Śródziemnego to obszar kontaktu ogromnych płyt kontynentalnych – afrykańskiej i euroazjatyckiej oraz mniejszychn- arabskiej i mikroegejskiej.
– Wstrząsy wtórne o sile około 3,0 były odczuwalne tutaj, w elektrowni jądrowej Akkuyu, ale nasi specjaliści nie wykryli żadnych uszkodzeń konstrukcji budowlanych, dźwigów, sprzętu” – uspokajała w poniedziałek (6 lutego 2023) dyrektor generalna JSC Akkuyu Nuclear Anastazja Zotiejewa.
Budowa trwa, ale gdzie jest ta płyta?
Rząd turecki zdecydował o wybraniu dla pierwszej w Turcji elektrowni atomowej miejscowości Akkuyu położonej na wprost wybrzeża Cypru.
Jest to lokalizacja zdaniem niektórych ekspertów związana z zagrożeniem sejsmicznym. Część ekspertów twierdzi z kolei, że takiego ryzyka nie ma.
Portal amerykańskich służb geologicznych USGS pokazuje w ostatnich 70 latach sporo trzęsień ziemi o sile powyżej 4,5 w skali Richtera, ale nie występowały one w rejonie Akkuyu (były ponad 100 km dalej). Te dane były podawane jako argumenty strony turecko-rosyjskiej.
Po północnej stronie Cypru znajduje się uskok o nazwie Ecemis, który według jednych ekspertów jest już nieaktywny (od epoki plejstocenu), a według innych zagraża budowanej elektrowni. Zatem ryzyko istnieje gdyby uaktywnił się któryś z takich uskoków na morzu. W takiej sytuacji powstałaby fala tsunami uderzającą w tę nadbrzeżną lokalizację – tak jak w XVIII w. w Lizbonie czy w Fukushimie.
Rosatom informował wcześniej, że obserwowana była duża ilość mikrotrzęsień ziemi. Łącznie zidentyfikowano z przeszłości około 577 mikrotrzęsień ziemi o sile 1,5 do 4,8. Badania były prowadzone w latach 1977-1978, 1984 – 1985, 1086 – 1988 i następnych, ale nie ma potwierdzenia, że uskok Ecemis był aktywny i aby były tam te trzęsienia ziemi.
Również znane publikacje na temat sejsmiki Cypru nie wskazują na możliwość silnych trzęsień ziemi po jego północnej stronie. Jeśli jednak na tej samej stronie USGS poprosi się o wydruk trzęsień ziemi na morzu bezpośrednio przed lokalizacją Akkuyu, w odległości do 50 km od niej, to nagle w kilkudziesięciu ostatnich latach widać szereg małych trzęsień ziemi o sile 3,2-4,4 stopni, zlokalizowanych na morzu, prawdopodobnie wzdłuż mało zbadanych uskoków – to jest potwierdzenie rosyjskiej informacji o mikrowstrząsach w tym rejonie.
Najbliższe nowej elektrowni „lądowe” trzęsienie ziemi miało miejsce w 11.09.2000 na głębokość 25.0 km i jest to około 30 km na północny-wschód od wybranej lokalizacji tj. Akkuyu.