Kolej Metropolitalna to jeden z głównych projektów Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (GZM) - działającego od 2018 r. związku 41 samorządów, którego jednym z ustawowych zadań jest transport publiczny. Wykonana przez ekspertów Politechniki Śląskiej czterowariantowa koncepcja Kolei Metropolitalnej była gotowa w styczniu ub. roku; potem powstawał jeszcze do niej suplement.
Teraz GZM ogłosiła przetarg na "Wstępne Studium Wykonalności Kolei Metropolitalnej"; termin składania ofert mija 20 marca br. „Mamy potencjał, aby projekt Kolei Metropolitalnej doprowadzić do końca. Naszym atutem jest infrastruktura kolejowa, która czeka na dostosowanie do potrzeb naszego modelu transportu” - ocenił cytowany w środowej informacji GZM członek jej zarządu Grzegorz Kwitek.
Przedstawiciele GZM wyjaśniają, że wstępne studium wykonalności Kolei Metropolitalnej to kolejny etap realizacji przedsięwzięcia rozłożonego, jak zakłada koncepcja, na prawie 20 lat. Opracowanie wstępnego studium ma zająć ok. czterech lat. Gotowy dokument ma uwzględniać działania do realizacji w krótkim terminie oraz docelowe.
W pierwszej grupie są: budowa nowych przystanków, zmiana lokalizacji istniejących czy integracja z innymi rodzajami transportu - poprzez integrację rozkładów jazdy, uwzględnienie stacji przesiadkowych czy parkingów dla samochodów. Chodzi też o określenie zapotrzebowania na tabor i kwestii zaplecza technicznego Kolei Metropolitalnych.
Zagadnienia docelowe obejmują m.in. prognozę ruchu, propozycję oferty przewozowej wraz z koncepcją rozkładu jazdy i analizą zapotrzebowania na tabor. Wykonawca ma przygotować też plan działań inwestycyjnych wraz z koncepcją układów torowych, zaproponować model integracji z transportem zbiorowym i indywidualnym.
Przeanalizowane zostaną też różne modele własności operatora Kolei Metropolitalnych - jako własnej spółki GZM czy zewnętrznej. Studium ma zawierać rekomendacje dotyczące sposobu pozyskania taboru, odpowiedzieć na kwestie związane z jego serwisowaniem i utrzymaniem. Dokument ma też zawierać analizy dotyczące finansowania inwestycji.
Podczas prac nad studium wykonawca musi wziąć pod uwagę realizowane i planowane inwestycje kolejowe PKP Polskich Linii Kolejowych, a także plany budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego. Władze Metropolii zastrzegają, że po wykonaniu wstępnego studium konieczne będą kolejne dokumenty obejmujące poszczególne odcinki zarekomendowane do realizacji.
Zgodnie z przygotowaną przez naukowców Politechniki Śląskiej koncepcją Kolei Metropolitalnej, pierwszy jej wariant/etap zakłada wykorzystanie istniejących linii kolejowych, zarządzanych przez PKP PLK. Kolej metropolitalna ogranicza się tu do relacji Gliwice–Dąbrowa Górnicza Ząbkowice oraz Tarnowskie Góry–Tychy Miasto. Zakładane działania obejmują zaplanowane już: zakupy taboru przez GZM i modyfikacje rozkładów jazdy, które zapewniłyby – szczególnie na trasie Gliwice–Ząbkowice, kursowanie pociągów co najmniej co 15 minut w szczycie.
Drugi etap zakłada wykorzystanie tych samych przebiegów linii, ale z wydzielonymi dla kolei metropolitalnej torowiskami, oraz wydłużenie jej południowej trasy do stacji Nowy Bieruń, co wymaga odbudowy linii z Tychów. Taki główny szkielet linii miałby 123 km; wymagałby budowy 21 nowych przystanków, rewitalizacji trzech, zmiany lokalizacji dwóch i likwidacji trzech.
Kolejne etapy zakładają wykorzystanie, prócz istniejącej tzw. kolei ciężkiej (w standardzie UIC), również kolei lekkiej (na kształt warszawskiej WKD) oraz – w przyszłości – np. monorail. W jednym z wariantów zakłada się ponadto m.in. poprowadzenie wydzielonymi technicznie lub jedynie organizacyjnie odcinkami połączenia Gliwice–Ruda Halemba–Mikołów–Tychy Miasto (pod kątem kolei lekkiej, z częściowo odbudowaną lub nową infrastrukturą).
GZM zapewnia, że obecnie realizowany jest podstawowy wariant rozwoju Kolei Metropolitalnej. W ub. roku dofinansowano kwotą 1,2 mln zł uruchomienie pierwszych dodatkowych 15 połączeń kolejowych, aby zwiększyć ich częstotliwość na podstawowych, najbardziej obciążonych ruchem ciągach kolejowych. W obecnym rozkładzie jazdy liczba tych połączeń wzrosła do 40 (za 6 mln zł).
W ub. roku GZM i PKP PLK podpisały list intencyjny, w którym kolejowa spółka zadeklarowała m.in. wsparcie merytoryczne w pracach nad studium wykonalności Kolei Metropolitalnej. W tym roku Metropolia przeznaczy 10 mln zł na przebudowę infrastruktury kolejowej w obszarze stacji Dąbrowa Górnicza i Dąbrowa Górnicza Gołonóg (docelowo planując 26 mln zł dotacji).(PAP)
autor: Mateusz Babak
